Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
berbakeria. "Parlería" Añ.
berbaketa. Conversación. v. berbeta (2). Baiña aspalditxuko domeka ta jai egunetan beintzat baerabillen
beste berbaketa jakingarriago bat. Bilbao IpuiB 138.
- BERBAKETAN (Añ; berbaaketan V-gip). Hablando, en conversación. "Platicar, conversar, (c.) solasean,
jolasean, (V) berbaketan, (G) itzketan, (AN) mintzatzen egon" Añ. "Berbaaketan dia, se hablan" Iz ArOñ. v.
BERBETAN. Ordu erdi igaroko eben, gitxienez, ekiñaleko berbaketan, norberaren iritxia txapeldun jarri
nairik. Bilbao IpuiB 120.
berbaki. "Homilía" Añ.
berbakinda. "Gramática" Añ.
berbakizun (V-ger-gip). Ref.: A Apend; Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 81. Motivo de comentario, de
murmuración. "Motivo de habladurías" A Apend. "Comentario, murmuración. Ondo edo txarto, berbakizuna
ipiñi dau beintzat, bien o mal, ya ha dado a lo menos materia de murmuración" Etxba Eib. "Berbakizune ekarri
dau orrek (V-gip)" Gte Erd 81. "Habladuría, tema de conversación. Errixan makiña bat berbakizun emon dau
familixa orrek" Elexp Berg. v. berbaleku. Berbakizun aundiak emon zituan trabes arek ta baztarra guztietan
izan ei ziran iñolazko trabesak. SM Zirik 71. Eibar-en, bazan erregaldarian lazkotxe burua eukan bat. Errian
naikua berbakizun ipintzen ebana, Joxio buru aundia. Ib. 116.
berbakoi. "Berbakoi, -bakhoi (S; Foix), (brebis) qui aime l'isolement" Lh s.v. ber. Cf. BER BAT (s.v. 1 ber).
berbakune (V-gip; Añ). 1. Modo, estilo de hablar (de una persona). "Labia [...] berbakunea" Añ. "Elocuente,
berbakune ederrekoa" Ib. "Lenguaje, estilo, modo de expresión. Zer berbaera dok ori neusixago batekin
ganako?" Etxba Eib. Berbakunea bere gero eztau ustela. A Txirrist 267. Mandazaiñaren aoan beren
berarizko berbakunea oso osorik itxita. A BeinB 33.
2. "Lengua, idioma [...] berbakunea" Añ. "Lenguaje, idioma" A (que cita fB Ic II 288, pero no lo encontramos
en esta pág. ni en este autor).
berbakuna. "Dialecto, berbakuna" Añ.
berbakuntza (V ap. A; Mg Nom, Añ). 1. Lengua, idioma. "Itzkuntza, berbakuntza, lenguaje" Mg Nom 67.
"Lengua, idioma" Añ. "Habla, lenguaje" Añ. "Lenguaje, idioma" A. Erromar, Pranzes, Gaztelar ta beste
berbakuntzetan ez dago euskeran legezko jira birarik. Mg PAb 200. Euskaldunak bagara, zetarako berba egin ez
geure asaben berbakuntzan? Ib. 47. Zerren euskereak eta beste berbakuntzak euren esaera ta berbaegikune
banaak, bakarrak ta berezkoak dituez. Añ GGero 4. Jarraittu bear doguz / Euskaldun bideak, / Enda,
berbakuntza, ta / Ekandu maitteak. Echta Jos 349. Franzeako berbakuntzan esaten ebazan berba batzuk. Ib. 264.
Euskaldunak alkarregaz ez leukiela egin bear euskera baño beste berbakuntzarik. Ib. 347.
2. Discurso, oración; palabras. Alejandroren berbakuntzia bere gaisotasunian adiskide ta osagilliai. Mg
PAb 202. Onetan esan egiozue humildanzia maiteaz oneek, edo onelako berbakuntzak. Añ LoraS 41. "Niretzat
lurrean dan guztia, autsa ta utsa da; ta iltea zoriona da". Auxe berau zan Santu guztiak eukeen berbakuntza. Añ
MisE 164. Alan gero eureen Sermoe, ta berbakuntzeetan erakusten ditubee esakune erdaldundubak. JJMg
BasEsc VII.
Conversación. v. berbeta (2). Bai, bere berbakuntza gozo zeruzkoak ditu Jesusek arime sinpletxoakaz,
beragana humiltasun garbiaz eltzen dirianakaz. Añ LoraS 87. Berbakuntza oneetan giñoiazala eldu giñan baso
arte baten eguan Hermita zaar, denporeen baten parrokija izanikora. JJMg BasEsc 279.
3. Modo, estilo de hablar. "Labia" y "elocuencia" Añ. Orain dagoz esaten ta ikasten, gero infernuan deabru
artean eukiko daben berbakuntza, biraoa ta ernegua. Añ MisE 206. Juramentu asko egitea, beti biraoka ta
erneguan egotea infernuko usantza da ta infernuan egin oi dan berbakuntza madarikatua da. Añ GGero 191.
4. "Habladuría" Añ.
berbal. Expediente sancionador. v. prozeberbal. Jandarma batek bietan behatzeko du, berbal bat mozkor
bati egin aitzin; hogoietarik hemeretzietan, berbala urratua izaiten ohi da biharamunean berean, herriko meraz
ez bada, kantonamenduko kontseilari jeneralaz. JE Med 146s. Bi berbal badituela zure adixkide Mariak, billetik
gabe zabilalakotz, batto, eta bertzea, gasna ustel batekin sartua zelakotz hemen. Barb Sup 84. Zure izena, eta
zalhu oraino! Berbala egiten dautzut, prozedura bat gatz eta bipherrarekilakoa! Ib. 48. Zonbaitek berbalak bildu
dituzte karramarro edo zamarron arrantzan ibilirik. Herr 13-8-1959, 3.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
871