Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
Bartolomek pulpitoan? Bilbao IpuiB 238. Ez zituan loak artu, beraz, gure mutiko biurriak. Erkiag Arran 58.
Txalupa loturik eta burni-besoak gañean gelditu zan, beraz. Anab Poli 24. Ikusten duk beraz aitak ere maite
hituela, harek ere baitaki egun batez hunat etorriko hizala. JEtchep 66. Susmo, intuizio ta antzemate sakonen
errian gaude, beraz. Vill in Gand Elorri 14. Bere diruak han zituen oso osorik. Ez dute beraz ebasteko hil. Larz
Senper 58. Nun zagon beraz nagusia? Ala etzen nagusi? Ardoy SFran 64. Beraz juan nai dezu / laister
bazkaltzera? Uzt Noiz 118. Arbolak bizi deno baduke itzala, / beraz balaike fruitu ekar dezakela. Xa Odol 123.
2. Ciertamente. Gizona aberastutzea, nai izatea baño geiago gabe egin zezaken Jaun aundiak, beraz ta ziñez
esku zabala izan zuan gizonarekin. Inza Azalp 45. Artzai arrek siñisten zuan egun artan etzala euririk. Arrek ala
uste zuan beintzat. Baño bai al-zekin ziur edo beraz? Ib. 24.
beraz. v. 1 beratz.
beraza. v. belaze; beragaza; 1 beratz.
berazain (-añ- Gèze, H), berazan (S), beazain (S; Dv; beha- BN; H), beazan (S; Gèze, Dv, H (BN)), berezain
(H; -añ- H), berezen. Ref.: A (berazan, beazain); Lh (beazain, behazain). Campo del que ya se ha recogido la
cosecha; tierra en barbecho. "Beazan, champ en repos pour assolement" Géze. "Berazañ, champ moissoné" Ib.
"(S), jachère (Gèze); au mot beazañ, champ moissonné (Gèze). Je présume que le sens de 'jachère' est
improprement applicable" Dv. "Beazan, champ laissé au repos (de behatze 'attendre')" H. "Berazaña, champ de
blé dont les fruits sont enlevés. Id. berezaña, berezaina" Ib. "1.º rastrojo. 2.º campo segado" A. "Berazan: 1.º
(Sc), rastrojo de trigo. 2.º (S; Chaho ms.), rastrojera, tierra que ha quedado en rastrojo" Ib. "1.º chaume; 2.º
champ fauché; 3.º (Foix) plaine" Lh. "Behazain (BN; H), var. et probablement forme primitive de beazan, champ
laissé en friche (est-ce la racine berho, pré, ou beda, herbe?)" Ib. Cf. la carta de Ip a Bon de 15-8-1857 (Eusk
1957, 180s.): "J'ai mis bedazana pour rendre 'champ moissonné'; on prononce ordinairemente be[a]zana; comme
la diphtongue ea n'est employé en Soule que pour les mots dans lesquels on supprime una lettre consonne h, r ou
d, j'ai pensé qu'ici il fallait mettre bedazana pour beazana; et je supposais que l'étimologie était racine d'herbes.
En mettant beazana on est plus en sûreté et je préfère que vous supprimiez le d consonne". Ergela da
gordatzera doena berezenera. "C'est être sot que de se faller cacher dans le retouble". O Pr 580. Orobat diot
beazanetako belharraz, bustirik ezpada. Ip Dial 82 (It, Ur galondoko, Dv ogi ondoko).
beraze. v. belaze.
berazgo. "Consequencia" e "ilación, consequencia" Lar.
- BERAZGOKO. "Consiguente" Lar.
berazgogabe, berazgobage (Lar). "Inconsiguiente" Lar.
berazgoro. "Consiguientemente" Lar y Añ.
berazgotu. "Inferir" Lar.
berazkarri. v. beheranzkarri.
berazki, beraxki. Suavemente. (El padre reprende a los hijos) bear den denboran ta moduan, lenik
beraxki, gero gogorki, ez dagolaik beroturik ardoas edo koleras edo pasioneas (375). LE-Ir.
berazkiro, beraskiro (Lar). "Tibiamente" Lar.
berazko. v. beheranzko.
berhaztapu. v. behaztopa.
beraztasun (Dv, H). Blandura, ternura, misericordia. "Beraztasun, qualité de ce qui est mou, tendre, délicat"
Dv. v. beratasun. Proximoarenganako beraztasuna. CatB 81. Hamargarrena: Beraztasuna. "Mansedumbre".
CatLuz 28. Amargarrena, Beraztasuna, edo biguntasuna. Legaz 52. Laguna maitatzea, guretzat ona delakotz,
gure gogarakoa delakotz gure bihotzeko jitez eta beraztasunez, hori askotan haizu da, askotan ongi. Dih MarH
401 (ap. DRA). Badakigu [Spinoza] moralista zela oroz gainetik eta ez ditakela zinezko moralistarik beraztasun
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
862