Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
3. (Uso adj., tras arratsalde, goiz, etc.). Goiz-berandutxoan agertu zan Ontziagintaria. Ag Kr 142. Eta
arratsalde berandutxuan, ija illuntzian, umorerik onenagaz diñardube apai-merijendie eiten. Kk Ab II 86.
- BERANDUTXOAGO. Un poco más tarde. v. BERANDUXEAGO (s.v. 1 berandu).
Auxe dago geurean: arin natorrenean, umeak eguzki geiago artu bear leukeala, berandutxuago elduezkero,
salda-tan. A BeinB 44. Eguardiko amabiterdietan, bestetan baño berandutxoago, sukaldeko maitxoaren ondoan
bazkaitara jarri zanean. Ag Kr 155. Berandutxuau joanda ere / etxian egongo dira. BEnb NereA 34. Biar
astelena da-ta barra berandutxoago irikita ere, eztegu kalterik izango. NEtx LBB 63.
- BERANDUTXOAN. Algo tarde. Arratsalde aretan, berandutxuan, eruan eutsoezan Elexakuak Drakeri. Kk
Ab II 21.
- BERANDUTXO IZAN. (Con aux. trans.). Ser un poco tarde (para alguien). Baña, berandutxo degu guk, eta
bide luzeak egin-bearra. Ldi IL 47.
berandutza (Añ A). "Tardanza" Añ. v. berantza.
berandutze (Lar). Tardanza, demora, retraso. "Retardación" Lar. v. 1 berandu (III, 2), berantze. Eta egia
esan, beraren berandutzeak arriturik nauka. Zait Sof 64. Bigarren hau izanik, eta batzuetan berandutze luzez
izanik ere, hilurrenaren agertu nahi bati ote darraikio, eta hildakoaren agertu nahi bat ote dugu orduan? Mde
Pr 341. Badakizu, Betargi maite, berandutzerik txikienak ere, nolako estutasunak ematen dizkidan. Alt LB 33.
beranduxe. v. berantxe.
beranduxko. v. beranxko.
beraneante. "Beraneante (beraniante agian gehiago), veraneante, turista. Badatoz gure beraniantiak" Elexp
Berg. "Sekula baiño beraneante geixao egon ei da Donostian" Ib. "Duela hogeita hamar bat urte arte, turista
hitza sartu eta inposatu zen arte, hitz hau erabiltzen zen" Ib.
beraneatu. "Beraneau (du ad.), beraniau gehiago, veranear. Beraneatzen egon giñan lekuan, Zuazo de
Cuartango edo" Elexp Berg.
beraneo. "Beraneo, beranio ere bai, veraneo. Beraneo denporan bete eitte zan Deba" Elexp Berg.
beranez. "Beranez, de suyo, por lo que a él afecta (V-ple)" A EY III 339. v. berenez, berez.
beranga (V-ger ap. A), beranka (G ap. A). "Castaña tardía, que madura por noviembre" A.
berangarri (Lar), berantgarri (Dv), berantkarri (SP). (Adj. y sust.). "Berantkarria, chose pour retarder.
Berantkarri bat ezarri deraut" SP. "Dilatorio" Lar. "(Adj.), qui cause du retard" Dv (que cita el refrán de
Oihenart). Lehia gaitza berantgarri. "Une hâte trop précipitée, est cause de retardement". O Pr 300.
berangorri. "Rubio (pez). Darric" DRA.
beranka. v. beranga.
berankara (B ap. A), berantkara (B ap. A). "Berantkara zoatzin etxera (B), algo tarde iban a casa" A s.v. -kara.
"Berankara ezalduk?, ¿no será algo tarde? (B)" A EY III 340.
berankari, berantkari (Hb ap. Lh). "Temporisateur" Lh.
berankeria (H), berantkeria (Hb y Foix ap. Lh, H). Tardanza, aplazamiento. "Berantkeria. Syn. luzakeria:
retard, atermoiment. Berankeriarik eztu eginen, il ne cherchera pas des atermoiments, ou, il ne tardera pas (Mst)"
H. Zuñek pharkamentü esketzeko, berankeriarik ezpeitü egiten. Mst I 24, 2 (Ip berantü gabe). Eta zure
boronthate hunari, berankeriarik gabe, oberenda nezan ene büria. Mst III 39, 1 (SP bethi prestik egon nedin, Ol
zartadan).
beranketa. "(V), tardanza" A.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
843