Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
les cavales, les juments" Lh. En Beortegui (1100). Arzam 167 (cf. tbn. el apellido Beotegui).
2. Yeguada, rebaño de yeguas. Egun orretan, Urbiako artzai danak artalde ta beortegiak aurretik zituztela,
beren etxe ta neguko ellorretara jetxi ziran. Ag G 159. Eure gañ gelditzen dituk artaldeak, larrabeiak,
beortegiak, esparruak, eskortak eta saletxeak. Ib. 147. Banan banan ta ziur ziur ezagutzen zituan etxe-artaldeko
ardi ta arkumeak edo norbere beortegian jaiotako zaldi moxalak. Ib. 133.
behortzain (-rz- Hb ap. Lh), beorzai (Lar), bohorzañ (Hb ap. Lh), biorzain (V ap. A), biorzai (G-to, AN-5vill
ap. A; Aq 1170), beozai (Lcc). 1. Yegüero. "Yeguarizo" Lcc. "Yegüero, yegüerizo" Lar. "Dulero" Aq 1170.
"Dulero, pastor de yeguas" A. "Gardien de cavales" Lh. v. behorlari, behortzale. Badire senargaiak Crauen,
gazteluetan. Basaka-bordan iru azaldu ziren: beorzai bat, beizai bat eta artzai bat. Or Mi 41. Larrain guzian
ez da zabaltzen baba, garia bezala. Larrain-ertzean eraztun antzera barratzen da, [...]. Urrundik begiratu
ezkero, begiaren antza artzen du, erdi-zuloan beorzaia ninitako dula. Or Eus 85n. Abelgorri eta beor-zaiak jo
bat eta jo bestera ibili bear izaten dute mendietan. JMB ELG 43. Ardien artean agertu zen artzaina; / zaldiaren
zelan zetorren behor-zaina. Arti MaldanB 200.
2. beurzai. "(R-uzt), un pájaro. Litm. guardián de yeguas. Erroia beino ñoxago da txori kau" A.
behortzaintza. "Behorzaintza (Hb), action de garder les juments" Lh.
behortzaintzaile. "Behorzaintzaile (Hb), gardien de cavales" Lh.
behortzale. Yegüero. v. behortzain. Beruta-muga pasako zuten, / jan-âla, joan ta joan. / Lau beortzalêk
aurrera doaz, / urrun ez diralakoan. "Los cuatro buscadores siguen adelante". Or Eus 329.
behot. "(S), anaphrodite" Dv. "Estéril (Arch)" DRA.
behoxka, bihoxka (AN-gip). Potranca. "Zaldiko / bihoxka (AN-gip)" Gte Erd 17. v. behoka.
beozai. v. behortzain.
bepakar. v. BEGI-BAKAR.
bepako. "(V-m), tuerto" A.
bepakoitz. v. BEGI-BAKOITZ.
bepazter. v. BEGI-BAZTER.
bepelar (Ae). Ref.: VocPir 220; A Aezk. 1. Pestaña. "Cil. Bepelar (Ae), betazaleko bilo (Sal), ezpaleko bilo
(R)" VocPir 220. "Bepelar, pestaña" A Aezk 290. v. betile. Ortako tugu betazalak ta bepelarrak,
erreparatzeko beiratzean, eztoakigun iges arima, ta eztakigun sar eriotzea, ezi leio gebetaik igaten da eriotzea
(179). LE-Ir (el editor lo interpreta como 'párpado').
2. "Ceja, bepelarra (AN)" Aq 516 ( A). v. bekain.
Etim. De beg(i) + belar.
1 bepera (V-ple-oroz-arr-ger), begi-bera (V-m-gip, G-to), begi-bella (R-uzt), bebera (A), bebere (Dv). Ref.: A
(bepera, begi-beila); Iz ArOñ (begi). De ojos delicados, enfermos; legañoso. "Chassieux" Dv (que cita a Lard).
"Bebera: 1.º (V; Añ) [pero no lo encontramos en el dicc. de éste], tierno de ojos. 2.º (G, Lard), legañoso" A.
"Begi-beila (R-uzt), begi-bera (V-m-gip, G-to), tierno de ojos" Ib. "Bepera (V-ple-oroz-arr-ger), persona que
sufre de los ojos" Ib. "Begíbera, tierno de ojos" Iz ArOñ. Lia beberea edo begi-beraa zan, eta Rakel arpegi
ederrekoa. Lard 36. Lia, bepera zan; Errakel, kaizuz ta aurpegiz ederra. Ol Gen 29, 17 (Urt begiak minbera
zituen, Ur zan begi makartsua, Dv begiak zituen bethirintsu, Bibl begi hitsa).
2 bepera. v. BEGI-BEHERA.
bepetan. v. BET-BETAN (s. v. betan).
bepila. "Silepsis, figura, bepilla" Lar.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
820