Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
benuzatu. "Ensamblar" Lar.
benuzatze. "Ensambladura" Lar.
benuzer (Urt Gram 37, Dv, H), menuser (S ap. Lh; Gèze), menuzer (H), benozer (Ht VocGr 384, Arch VocGr,
Hb ap. Lh, H), benuse (S ap. Lrq). Ebanista. "Menuisier, benozera" Ht VocGr 384. "Menuisier, mayer,
menüser" Gèze. "/benüz!é/, n. menuisier. Empr. béa. menuse, menuisier" Lrq. Cf. Lar, que recoge las formas
benuzeroa, benuzaria s.v. 'ensamblador' (v. tbn. benuzatu 'ensamblar', benuzatzea 'ensambladura'). v. zurgin.
Gregori VII menüser botikatik aita santiaren kaideran jarrerazi. Egiat 244. Menüser, maiastüria, / Oi! lan güti
egilia! / Dena gaxki egin eta zurak dü estaküria! 'Les menuisiers et charpentiers'. Etch 304 (v. tbn. ChantP 182 y
Or Eus 281, que recoge la forma benüser y da arotz como su equivalente).
benuzergo, menuzergo. Ebanistería (oficio). Adéma-Zalduby zenak egin zituen bakarrik hor ertor-etxea,
eliza-pareta bat, eta, menuzergoko jeinua baitzuen, muble batzu ez nola-nahikoak. JE Ber 9.
benuzeria, benuseria. Ebanistería, objeto de ebanistería. Urkhia ez da hanbat on etxe zurerietako, bainan
bai benuzeriako, orga eta karrosa egiteko. Dv Lab 321. Lizarra [...] zuhamu ederrenetarik da berenez; ona
zurgintzako nola benuzeriako. Ib. 321. [Misionestegiko] zurgindegi eta benuseriak xoratu zuen, bereziki, gor eta
mutuaren esku lanak. Prop 1897, 133.
benuzero. "Ensamblador" Lar.
benuzi (Aq A). "Zorra del atún, mendreskea (G), y parece puede significar los menudillos de los peces
aunque a los menudillos de la merluza llamamos benuziak (G)" Aq 191 A.
benzedore. Vencedor. Inox ditxarik eztudala / benzedoretzat atabala / jo jagiteko sendoro. Lazarraga (B)
1200vb.
benzeju. Vencejo. Gu lotsatuteko etorten dira udebarrian elaia ta benzeju edo zirrinkeru egaztiak. Añ
MisE 76.
benzilo. "(L, BN-baig), bocamanga" A.
benzitu. v. bentzutu.
benzutez. v. BENTZUTU-EZ.
beñ. v. behin.
beogu... (= behar dugu...). v. behar izan.
beoia. v. BE-OIHU (s.v. bee).
beoiu. v. BE-OIHU (s.v. bee).
behoiz. "Cernuus, bisaia behera vel behoiz duena" Urt IV 424.
behoka (V-oroz-arr-m-gip, G, AN-larr, B, L, BN; Lar, VocBN, Dv, H, VocB), behorka (V-arrig, L; Ht VocGr,
Arch VocGr, Dv, H), bioka (V-ger, AN-erro-olza), biokia (det. Lar, Hb ap. Lh, H (V)), bigoka (V), bohoka (S;
H). Ref.: Bon-Ond 142; A (beoka, bioka); A Apend (bigoka); Inza EEs 1915, 210; Lh (behoka, behorka); Izeta
BHizt2. Potranca. "Behorkha [sic], pouline" Ht VocGr. "Potranca, beor gaztea, biokia, beoka" Lar. "Behorka,
la pouliche" Arch VocGr. "Behoka, s., pouliche" VocBN. "Beoka, cría hembra de yegua" VocB. "Beoka (V-orozarr-m-gip,
G, B), behoka (L, BN), beorka (V-arrig), behorkha (Ht), potranca, yegua joven" A. Sg. Inza EEs
1915, 210, beoka en AN-larr y bioka en AN-erro, es el nombre que reciben las potrancas desde su nacimiento
hasta la primera preñez. v. behorko. Doai oek dituanari Jaunak emango dio dagokan suertea, edo ezkonzaz,
edo bestela; beste modu limuri ori da mendiko beokentzat. AA II 84. Nork daki, bada, zenbat zaldiño, moxal ta
beoka eramaten dituzten Probinzia onetatik. Izt C 184. Zamarien izenaz ezagutzen dira, garaino, gañezari,
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
816