Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
pekatu beniala. Cap 72. Hori ezin diteke bekhatu benial arin bat baizen. SP Phil 448. Bekhatu benialetan hilzen
direnak mortalen ere ogenak parkatürik haiek orok merexi zien penitenzia, mündü hontan aski onsa egin gabe.
Bp I 54. Pekatu mortal da benial eginak. Arz 48. Ez ditu konfesatu bear benialzat pekatu mortaltzat egin
dituanak OA 136. --Zenbat jeneros dire bekatuak? --Irur: orijinalea, benialea eta mortalea. El 82. Ezeriozko
pekatua, deritzana beniala edo ariña, zer da? CatBurg 36. Diot bada orai, garbitu behar dela arima, bekhatu
benialetarat dituzken afekzione guzietarik. He Phil 82. Besteren jüdikatzian, gizona banoki triballatzen da eta
ardürago hüts eta bekhatü benial egiten dü. Mst I 14, 1. Bi gauz izugarri orien zaña ta sustraia bezala da bekatu
txiki arin beniala. Mb IArg I 215. Nola gaitz txikiak eri bat gaitz andietara, ta ortik eriotzara daramaten, ala
kulpa benial edo txikiak andietara, ta anima betiko galtzeko mortaletara edo eriotzara daramate. Cb Eg II 171.
[Bekatua] daike izán mortále edo beniále. Beniále dá lébea. LE Doc 218. [Bekatü Kapitalak] batzütan mortal
dira, eta batzütan benial, materiaren pezü edo arhintarzünaren eta bertze zirkonstanzien araura. CatLan 112.
Bekhatu xumeez edo benialez kasurik egiten ez duena baratxe-baratxe mortaletan eroriko da. Brtc 109. Txiki
ariñak, erraz egiten diran ta erraz barkatu ditezkean, benial edo barkagarriak badira bekatuak. Ub 211. Bekatu
mortalarekin / Juntatua denean / Huts benial batek berdin / Izanen du lezean / Pena eternala / Huts mortalak
bezala. Monho 124. Pekatu benialak konfesetako bago obligazinoerik? CrIc 159. Konfesoreari agertzen diozkala
tentazioak, inklinazio ta bekatu benialtzat dauzkanak ere. Mg CC 106. Orretarako jakin biar da ziur, pekatu
beniala baño ez dala egin dan utsegite edo paltia. Mg CO 145. Bekatuak, benial arin txikiak, ez egizuez itxi
konfesatzaga. Añ LoraS 33. Zergatik esaten zaio pekatu beniala edo barkakizuna? Gco II 19. Gerta diteke,
bekataria, zuk lagun urkoari bekatu benialean erortzeko bidea ematea, ta orduan zuk ematen diozun eskandaloa
berez ez da bekatu mortala, baizikan beniala. AA III 550. Jakin behar dute, bekhatu benialak ere hagitz damu
samina egiten dioela Jainkoari. Dh 65. Izango da guzurra pekatu txikarra edo beniala, Jaungoikuari ta pedeko
gauzai injurijarik [...] egiteko uste bagarik esaten danian. fB Ic II 176. Bekhatü benialek eztiela komünione bat
sakrilejio errendatzen. UskLiB 95. Bihotzeko garbitasunak, kasatzen ditu kontzientziatik bekhatu mortal eta
benial guziak. Jaur 382. Pekatu arin edo beniala gatx txiki bat da. Ur MarIl 90. Debekatua zaiote xehatzea
zertan datzan bekhatu mortala eta zertan beniala. Laph 97. Etzitezela arren orduan beintzat, pekatu illgarri edo
mortal eta benial edo ez-illkorra zertan berezitzen diran erakusten ibilli. Aran SIgn 62. Bekatu arina edo
beniala, zer gauza da? Legaz 43. Egun oro egiten ez dituzu pekatu ariñ edo benialak? Arr May 96. Zer da
bekhatu beniala? CatJauf 40. Pekatua, beniala edo txikia deitu arren, berez ez da txikia, aundia da. ArgiDL 30.
v. tbn. CatLav 166 (V 85). Iraz 39. Mercy 33. Astar II 154. CatLlo 68. CatB 58. CatLuz 23. CatBus 31. CatAe
56. CatSal 57. CatR 57. CatS 55. CatUlz 43. Beniale: CatUt 68.
benialdu. "Benialtzea. Bekatua benialtzen da ustegaberik eginez, le péché devient véniel quand il est fait sans y
penser" SP.
benialki (Lar). Venialmente. Lehen hauta zaite Jainkoa mortalki, oraino benialki ofensatzera baino, zure
biziaren galzera. Hm 228. Endelgatu behar da, benialki edo mortalki. Tt Onsa 170.
benialkiro. "Venialmente" Lar.
benialmente. Venialmente. --Nezesidade baga Iuramentu egiten dauenak ze pekatu egiten dau. --
Gitxienagaz benialmente edugi dauen reberenzia gitxigati. Cap (ed. 1893), 46.
benialtxo. Dim. de benial. Ez nuke nai bekatu benialtxo batekin ere ofenditu Jangoikoa. Mg CC 237.
beniatsu. "(S), soigneux" Lh. Cf. 1 benia.
benifizio. v. benefizio.
benignitate, benignidade, beninidade. Benignidad. Berzek egin drauzkigun falták barkhatzen ditugun
bezenbatean, haren emetasunari eta benignitateari iarreikiten giaizkió. Lç Ins E 7r. Ala haren benignitatearen
eta pazienziaren eta igurikite luzearen abrastasuna menospreziatzen duk. Lç Rom 2, 4 (He, Dv, Ker ontasun, TB
eztitasun, Ol onbera, IBk, IBe bihotz on, Bibl onezia). Frutuak espiritu santuenak dira amabi. [...]. Laugarrena
benignidadea. Bet 16 (Cap 17 CatAe 66, CatSal 67 beninidadea, CatR 67 beninidadia, El 16, Iraz 46, CatBurg
43 benignidadea). Benignidadea, zeñak egiten deban Jaungoikoaren sierboa bere itzegitean afable, eta bere
kondizioan suabe. OA 102. Laugarrena: Benignidadea edo ongiroa. CatOiq 266. Laugarrena, benignidade edo
ondogiroa. Cb CatV 61. Laugarren frutua da, erdaraz benignidadea deritzana. Au da lagun urkoai on egitea, ez
nolanai, baizik biotz biguin-bera batekin. AA I 614. Laugarrena benignidadia edo errukitasuna. CatLlo 84.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
808