Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
benera. "Venera de Caballeros, benera. Lat. Insigne pectorale" Lar. Zeñean, azaña gogoangarri onen bidez
Irarrazabalko etxe argidotarrak bere armaetan jarriak dauzkan erregeren aginduz Baionan urratutako kate lodi
burniazkoak Santiagoko benera birekin. Izt C 428.
benerable (Lar). Venerable. "Venerable, benerablea, anbala, donekarra, gurgarria, ohoragarria" Lar. v.
beneragarri. Bizkaitarrak egiten dau epitafio au / Egin diguzan mesedeen ezagueraan, / Aren ainzinatasun
benerablea argitzean. (1638). TAV 3.1.26. Blosio benerableari errán zio Maria Santisimak, niri zerbitzatzen
didáten guziéi nik nai diótet iltzerákoan asistitu. LE Ong 133r. Atsa neketán, estúl kontíno, ta petxoko miñ, Beda
benerableak. Ib. 66v.
benerablekiro. "Venerablemente" Lar.
beneragarri (Añ). Venerable. "Respetable" y "venerable" Añ. v. agurgarri. Zuen [por zuek?], Jaun
beneragarriak, Apostolo edo Obispoen urrengo presonak, ta Jainkoaren Eleizan aurreneko Ministro paregabeak
zerate. Cb Eg II 4. Aita Gaspar Astete beneragarria, Salamancako Semea. Cb CatV 66. Zerren [erlikiak] dirian
Espiritu Santubaren tenplo edo egotegiak izan zirian gorputzen ondar beneragarriak. CrIc 51. Sinistu nai
badiozu Maria Jesus Agredako beneragarriari. Mg CC 235. Okasino donga ta ezagutuban borondatez sartutia,
da pekatuba; [...], dino Aita Calataiud Jesuita misionari ta beneragarrijak. Mg CO 128. Zek alan humildu,
auspeztu, ezerbereztu ta beeratu eban lurregiño zure anditasun beneragarria? Añ EL 1 194. Presta daizala gure
biotzak bere Gorputz beneragarria ondo errezibietako urrengo komuniñoan. Añ LoraS 81. Kenpis
beneragarriak urrezko bere liburu preziatuan esaten digu. Gco II 50. Noe gizon ain beneragarriarekin au
edanak egin zuanean. AA III 376. Dakutsu arima-zain edo kura, sazerdote, obispo edo beste gizon beneragarri
izen oneko eta guztijak onzat daukena berbaz daguala kalian. Astar II 177. Guztien azgarrija da, Anonimo
beneragarrijagaz jazo zana. fB Ic III 303. Ez dau kristiñautasunak mezea baño gauza beneragarriagorik. Añ
EL 2 94. Egiña izan zan au milla sei eun eta amargarren urtean, noiztik onara irten izan dira etxe beneragarri
onetatik ezin esan-ala misiolari jakintsu. Izt C 506. Tomas Kenpis beneragarrija izan zan txiki txikitatik
Marijaren serbitzari ta deboto guztiz andija. Ur MarIl 9. Zar beneragarri entzuleak Jainkoari eskerrak eman eta
altxatzen zuten. Lard 522. Ama ain beneragarriyak irabazi egiyola atxinako sugiari garaitzarik andiyena. Ur
BulaAl 4. Hildorfo zeritzaion eta zar prestu, beneragarri eta guziz on bat zan. Arr GB 9. Luisa Velazquez
beneragarria. Aran SIgn 56. San Franziskoren seme / beneragarriyak. PE 125. Apaiz beneragarriak jaso
zuanean mendiaren gañean Jesusen Gorputz Santua. Zab Gabon 105. Apostolu santuen obi beneragarria
ikusiaz. Bv AsL 167. Kristobal, zaigu gizon / Aiñ miragarria, / Batez ere Indien / Beneragarria. AB AmaE 161.
Aita beneragarri Claretek "Bide zuzena" deritxon bere liburuan. Itz Azald 192. Nahiz bakan batzuek hizkuntza
hain beneragarri baten zorigaitzaren gainean zenbait nigar-malko ixuri. Mde Pr 241. Iraindu eta laidostatu
zuan Apaiz beneragarria. Alt LB 45. Bihotzetik gorrotatzen baitzuen apaiz beneragarria. Arti Ipuin 24. Badago
oraindik beste zoko bat, bazter beneragarri bat, orain arte aztertu eztuguna: konzientzia. Vill Jaink 106. En
DFrec hay 8 ejs., meridionales.
beneragarritasun. Venerabilidad. Gizaldien arenganako zaletasunak, egizkotasuna ta beneragarritasuna
emon eutsazan. Gand Elorri 120.
1 beneratu (Lar, Añ). Venerar. Tabirako kapilla ederrean beneretan dan Birjina santisima errosariokoari.
Urqz 1. Zaragozako gure Eleizan debozio andiaz beneratzen da. Cb Eg III 356. Ama Birjiñaren debozioan txit
aurreratu zan Anunciada esaten dan imajina guziz Florenzian beneratuaren aurrean. Cb Just 29. Adorau eta
beneretia. Zuzaeta 77. Jesus, Maria, Josep, / Beti behar tugu / Beneratu Kristauek / Eta maiz aipatu. Monho 90.
Geroztik beneratzen da, Amunarro deitzen dan jaiot-etxe berarenean. Izt C 459. Emon eutsienian kristiñauai
beneretako eta elexa gauzak agiriyan egiteko Mariyaren beraren sorreriari. Ur BulaAl 5. Jaungoikoaren Ama
Donzella, yatorrizko pekatuaren mantxa bagarik sortua, alde guztiyetatik eta gogorik biziyenagaz onretia,
beneratia, premiñetan berari deitutia. Ib. 45. Zeñean zijoan bera bezela Kristau-talde andi bat Leku Santuak
beneratu eta agurtutzeko asmo Jainkozko eder berakin. Aran SIgn 39. Egia zala egun hura berak txit maite izan
eta beneratu oi zuela. Arr May 158.
2 beneratu. Ponerse serio. Baña, beneratu gaitean berriro, ta asketsi. Ldi IL 100.
beneratzaile. "Venerador" Lar.
benerazio (Lar, Añ), benerazione, benerazino (Añ), benerazinoe. Veneración. Egiten diogun benerazioa
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
800