Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
Jaungoikuaren bendiziua datorrela zuen gañ. Bv AsL 208. Maorek galdetu zion bere benedizionea eta eman zen
lasterrari. Jnn SBi 104. Galtatzen deizüt ben[e]ditzione saintü hori ene arimarentako. Ip Hil 238. Ondoan
benedizionea; erretorak zenbeit hitz onez eskerrak emanik herriari, joan dire zoin bere alde. HU Zez 129. Euren
[gurasoen] bendezinoe eta oneretxia baga, ezkonduteko asmuan dabilzanak. Itz Azald 95. Zer esan gura dau,
ezkontzan egiten dan elestunen bendezinoak? Ib. 175.
(s. XX). Obispo jaunen bendizioa artziagatik. CatUlz 43. Naro eskatan naz gore Jeinari usurditzan orrengain
bere bendizioniak. Mdg 139. Apostu ori berdiñ utzi du / Jesusen bendiziyuak, / leku askotan jarriko ziran /
bestela okasiyuak. EusJok 25. Zúzte bakín, ene beneditzióne sáintieki. Lrq Larraja RIEV 1931, 239. Jainkoaren
benedizioneak Jesu-Krixtok ekharri ditu gizalde guzieri. Zerb IxtS 24. Haritzaren adarrak / mugituz biziro, / aita
nirea / balitz bezala / emaro, / behar nuen / bendizioa / partitu zidan / luzaro. Arti MaldanB 193. Badoha
Erromarat buruz, Paul III Aita Sainduaren benedizione baten bila. Ardoy SFran 131. Oso adiskide ona bait zan,
biotz-bera ta benetako laguna; bendizioa zirudin aren aurpegiak. Berron Kijote 137. Madarizionea dut gainera
bilduko, eta ez benedizionea. Bibl Gen 27, 12.
v. tbn. CatBurg 37. CatUt 68. CatSal 57. PE 19. Ud 95. Bendizione: CatB 59. CatR 57. Bendizino: CatLlo 98.
Bendezino: CatBus 59. Benedizione: Urt Gen 27, 12. CatLuz 40. CatJauf 46. Benedizkione: UskLiB 111. MarIl
100. Bedeizio: CatAe 56.
(En expresiones formulísticas, con el vb. elidido y con dat.; cf. BENDIZIOA EMAN, BENDIZIOA EGOTZI,
etc.). Eskiulako Parropiako fidel orori Salbamentü eta Benedikzione gure Jauna baithan. Mercy 12. Bakea
eta benedikzionea pratika saindu haukiei iarraikitzen diren kongreganist guziei. JesBih 438. Gloria, uhure eta
benedikzione Jaunaren izenian jiten denari. UskLiB 108. Bendizioa eta argitasuna eta yakinduria [...] gure
Yangoikoai. Echn Apoc 7, 12 (tbn. usan esta construcción Dv (benedizione), Ip (beneditzione) y Ur (V)
(bendiziñoia)). Gure Diozesako Fideler eta Eliza Gizun orori, salütazione eta benedikzione Jesu-Krist gure
Jaunian. CatS III. Benedizione guziak zuri, oi Baziliza, zeren jarraiki zaren zure Jaunaren kontseluei. Jnn SBi 97.
Aita Sainduaren graziaz Baionako Aphezpiku garenak gure diozesako Aphezei agur eta benedizione Jesu-Kristo
gure Jauna baithan. CatJauf III. Bere mendeko eliz-gizon eta gañerako kristau guziai osasuna eta Jesukristoren
bendizioa. Goñi 80.
(Fig.). Acción de aguar el vino. Alferrik ari dira / pulpitutik oska, / bendizio urarenak / umillago gauzka.
JanEd I 22.
(Fig.). Golpe. Bere orduan adakizko bendeziño on bat lakorik eztago, jentia zuzen erabilteko. Kk Ab II 158.
"Eta ze bendeziño!, ... ni qué puñetas. --Poliza bat falta jatsu. --Ze poliza ta ze bendeziño! Beti igual" Elexp
Berg.
- BENDIZIOA BOTA. Echar la bendición, dar la bendición. Ona, kristaua, paramentzen diranai Elizak
botatzen diezten bendiziotatik batzuek. AA I 563. Bere bendizioa bi ezkon-berriai bota zien. Arr GB 9. Orduan
manatu zuen Salbatzaleak yar zadiela yende tropa ura guzia eta bedeizio botarik eta milagrosoki berraturik ogi
ek ase zuen yende guzia (Zugarramurdi, 1875). ETZ 304. Españako guzientzako / bota du bendiziyua. Ud 140.
- BENDIZIOA EGOTZI. Echar la bendición, dar la bendición. Abade guztiak daode prozisioan / mila
bendizio egozten digoela (Cantar de Bretaña). ConTAV 5.1.1. Bedeizioa egotzi arteraino. Ber Trat 98r.
- BENDIZIOA EMAN. "Bendecir, bendizioa emon" Lcc. Eure benedikzionea emaiten drauealarik eure
zerbitzari fidel Abrahami, Isaaki eta Iakobi bezala. Lç Ins B 7r. Emozu bada aitzinetik ene arimari zeruko
benedizionea. Mat 253. Sandulariak ekusi du / gozo andis beterik, / Jhs. Jainkoak eman dio / benedikzio ederrik
(c. 1619). TAV 3.1.24. Bendiziño atzerengo ezarten danak erakusten deusku Kristo gure iaunak emon eban
bendiziñoa bere Apostoluai Aszensiñoko egunean. Cap (ed. 1893), 148s. Zuri milla benedizino emaiteko. Hm
206. Ezen gure jaunak emaiten du bere ben[e]dizinoa, non ere kausitzen baitu untzi hutsturik. SP Imit IV 15, 3.
Bena ordüko debetia da Apezak Meza ürhenzian emaiten dian benedizione solemnela. Bp I 112. Halako gisaz
non baiterraket, Noek Japhet bere semeari eman zioen benedizino profeziazko hura, hemen konplitu dela. ES
118. Nik aitzinetik eman ditzezüt ene eztitarzünaren beneditzioniak. Mst III 58, 3. Aren zeruko deia ta deseo
santuak asko alabaturik, Bendizio Apostolikoa eman zion. Cb Just 44. Eman zaroen guziei bere benedizkione
saindua. Lg II 297. Ez ninzen gelditzen laudorioak eta benedikzioneak guziz botheretsuari ematetik. Mih 86. O
helas Jinko puisanta, / ororen kreiatzalia, / othoi eman ezadazüt / zure benedizione saintia. Xarlem 188. Eta
zazpigarren egunean atseden zuan, au da, utzi zion lan egiteari: orregatik eman zion larunbat egunari bere
bendizioa eta santifikatu zuan. AA II 43. Aita, aaztu da sazerdotia dana, ta emon biar deustana neuri
bendizinoia? JJMg BasEsc 239. Othoitzen zütüt, Jauna, nahitüzün eman zure benedikzioniak eta graziak gure
Aita Saintiari. UskLiB 24 (tbn. en CatS 126). Mila benedikzione emaiten ziozkaten. Jaur 361. Nadiñ baño lenago
/ beste mundura joan, / nere bendizioa / dizakadan eman. It Fab 242. Iñaziok ihardesten du ez dezakela
benedizionerik eman, ez delakotz aphez. Laph 156. Gogoz eman zion Aita Santuak bere bendiziua. Bv AsL 104.
Emanik bere benedizionea han ziren guziei. Jnn SBi 32. Enaizü ütziko zure beneditzionia eman gabe. Ip Hil 238.
Emozu, othoi, zure benedizionea. CatJauf 14. Obispo jaunak bere bendizioa eman zion. Goñi 78. Leonek eman
zezala gau artan kurutzeaz onedaspena (bendizioa). A Ardi 121. Apaizak onespena (bendizioa) emateko
garaian. ArgiDL 71. Jainko ona, othoi eman ezadazu / zure benedizione saindua. Barb Sup 122. Haren Harem
aurretik nintzala igaroa, / emazte batek zidan / eman bendizioa / ta eskatu ere hausi / nezaion destinoa. Azurm
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
796