Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
belxka (Arch VocGr, A; beltxka S), belzka (R), bezka (S), bexka (S). Ref.: A Morf 322 (belzka); Lh (beltxka);
Lrq (beltzka). Negruzco; moreno. "Belxka, noirâtre" Arch VocGr. "Baltzezka o baltzizka (V), belzka (R),
negruzco" A Morf 322. "Belxka, negruzco, moreno" A. "Beltzka /béska/, un peu noir. On dit plus souvent bexka"
Lrq. "Beltxka, beltxko (S), beltxkara, noirâtre" Lh. v. beltzezka; beltzaran.
belxkant (Sal, R ap. A Morf 296; Casve), belzkant (R-uzt ap. A). "Belzkanta (R-uzt), negro algo claro" A.
"Belxkanta, negruzco, moreno" Ib. s.v. belxka. "Belxkanta "(Sal, R), negruzco" A Morf 296. "Brun, belxka,
belxko, belxkant, muska" Casve.
belxkantu. "Brunir" Casve.
belxkantze. "Brunissage, belxkantze" Casve.
belxkara. v. belzkara.
belxko (L, BN, R, S; H; beltxko S), bexko (Hb ap. Lh), belsko, belzko. Ref.: A; Lh (beltxko). Negruzco,
oscuro. "Belxkoa. Oihal belxkoa, drap un peu trop noir" H. "Negruzco, moreno" A s.v. belxka. "Beltxko (S),
beltxkara, noirâtre" Lh s.v. beltxka. "Bexko (Hb), négret, un peu noir (pour beltz-xko)" Ib. Hemen gaindi [apobelatz]
gehienak gainez belskoak dire, azpiz argiago. Dass-Eliss GH 1923, 377.
(Dim. de beltz). "Xurixko, beltxko, phentsatzen gaixko (S), (petite chose) blanche et noire, assez difficile à
deviner (devinette enfantine)" Lh. Xurisko, belzko, atxemaiteko gaiztosko? Phika. GAlm 1934, 46 (ap. DRA).
Malo. Badire batzu bertzen alderat gaitzestera lerratuago eken egitearen onestera baño: "Ni ona banaiz,
edozein gauza erranagatik beltxkoa". "Zer? Zure begia da gaiztoa zeren ni ona naizen!". FIr 159.
belxño (H). "Belxñoa, beltxañoa, petit brun, petite brunette" H s.v. beltz.
belxtto (H), bextto (S). "Belxttoa, baltxoa, un peu noir" H s.v. beltz. "Beltxto, beltzto /bés#t'o/, un peu trop noir,
fort noir" Lrq.
belxuri. v. BELTZ-ZURI.
belzauri. v. beltzuri.
belzgarri (Hb ap. Lh, -tz- Dv), beztugarri. Infamante. "Beltzgarri, propre à noircir, diffamant" Dv.
"Diffamatoire" Lh. Egite gaiztoak, egin, len ere egiten ziran, baiña beztugarritzat artzen ziran. Vill Jaink 81.
belzgende. v. BELTZ-JENDE.
belzgorritu, bezgorritu (Lar), balzgorritu (Lar DVC 181). "Amoratado, moretua, odoluritua, bezgorritua"
Lar. Zer da ikustea gizon bat eztagokena oñen gañean, erorka arat onat, beltzgorriturik aurpegia, begiak
turbioturik iraulka bi argi iten diotela? (164; v. tbn. 202, 262). LE-Ir.
belzinda. "Corneja" DRA, que cita GAlm 1955, 46 (pero no aparece en dicha pág.).
belzka. v. belxka.
belzkai, bezkai. "Tizna, materia para tiznar, bezkaia, balzikaia" Lar.
belzkant. v. belxkant.
belzkara (Urt III 243, Hb ap. Lh, Dv (-tz-), H, A), belxkara (Sal, R; -ltx- BN; H). Ref.: A (belxkara); Lh
(beltxkara). Negruzco. "Belzkara (S), ombre, noir" H. "Beltxkara, tirant sur le noir" Ib. s.v. beltza. "Beltzkara,
noirâtre" Dv A. "Belxkara (Sal, R), negruzco, moreno" A s.v. belxka. "Belzkara (Hb, Dv, A), brun, basané"
Lh. "Beltxkara (BN), noirâtre" Ib.
belzkaratu. "Beltzkaratu, rembrunir, brunir, se rembrunir" Dv.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
785