Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
madarikatuak. AB AmaE 70. Bereak agertuko ete ziran bildurrez, danei erdi-agur eginda, abiau zan etxeruntz.
Ag AL 53. Bere ugazabak be ezeban atara gura okerretik, barriro alde egingo ete-eutson bildurrez. Kk Ab I 55.
Bere biotzeko gaiztakeria bere lagunen artean ondo ezagutuko zan bildurrez, atera zan Apaizburuekin
itzegittera. Inza Azalp 66. Santa Cruzengana mutillek pasako zitzaizkion bildurrez, goragoko maillak eskeñi
zizkien. Or SCruz 77. Orgatik lekuz aldatu zuten, beldurrez gain aldetik bertzeak asiko ote ziren. FIr 144. Poib
egiti azalduko dan beldurrez. Zait Sof 85. Ura dena ondo ezaguna zuan, iankitarreri bi erkalen mugak gordetzen
lagundu zioten ezkero, doixtarrek eta Japondarrek andik kalte egingo zuten bildurrez. JAIraz Bizia 74. Gose zan,
baiñan etzan ausartu ango basetxetan jatekorik eskatzen ezagutuko zuten bildurrez. Etxde JJ 158. Jakin
nebanean, arrituta geratu nintzan, neuri be beste orrenbeste jazo ete leikidan bildurrez. Bilbao IpuiB 208. Or
ikusten dugu mekanismu alimale onen erdian egotzia, indarren eta elementuen zurrumilloak zapaldu eta xeatuko
ote duten bildurrez. Vill Jaink 119. Aldenduko ete dan bildurrez jardun izan dot orreri deika. Erkiag BatB 82.
Bera baiño ni laztanago ez ote naun izango beldurrez. Ibiñ Virgil 37. Gaur egunean gauza dagon eran ezin
diteke zigarrorik piztu sua sortuko dan beldurrez. Lab SuEm 165. Ba ziran ezkontza ura legezkoa ez ote zan
bildurrez bizi ziranak. NEtx LBB 122. Dukia bildurrez amak galduko ete eban sabeleko aurra naiez onetan.
Etxba Ibilt 485. Irainik beltzena arrazoirik gabe bota ote nion beldurrez. MEIG IV 71. Lekua kenduko diguten
beldurrez. MIH 228.
(Con -tzeko). Cf. A BeinB 46: Arnasa artuteko bere bildurrez, Aitari begira egoanartean, 'con miedo hasta
para respirar'. Limosnatik probetzeko beldurrez, eta guztiak neuretzat nahiz, eztut egin. EZ Eliç 154. Usanza
xoillez edo berzen lehiaz, eta nagi edo ezdebot famatzeko beldurrez [sakramendua] errezibitzia. Hm 200.
Baratxe lebilke saietsera behatu gabe, bainan bere aitzinean, zenbait harritara ioiteko, edo urrats gaixtorik
egiteko beldurrez. SP Phil 110. Arbuiatua izateko beldurrez, eztuzu hiroik aditu nahi zure eskasen gaiñean. Ch
III 46, 1. Mundu guziagatik turkoak bere pena, neke ta aser-aldirik andienean ere ez du, deshonratzeko
beldurrez, bere profet gezurti Mahoma izendatuko. Mb IArg I 262. Oitura gaizto oriek uzteko beldurrez, itsu
itsuan joan nai dezu betiko su, eta garren erdira. AA I 404. Berriz ere esturasunen batean arkitzeko bildurrez,
gogoak eman zion Get-era joatea. Lard 178. Altxatu dolorez ta / berriz erori da, / zikintzeko bildurrez / loiaren
erdira. JanEd I 41. Zikintzeko bildurrez / esku guri piñok. Enb 162. Nere ezpañak, lenago ainbeste aldiz
esnatzeko bildurraz bere bekokira irixten ziran baño xamurrago musu emango diote. Alz Ram 92. Sagar
ustelekin bera usteltzeko beldurrez, mundua utzi zuen. Zerb IxtS 101. Gizon ori iltzeko beldurrez igeska ari da
Oidipu aspaldidanik. Zait Sof 83. Poli, berriz, ezin egonik, iñork ikusteko bildurrez. Anab Poli 101. Mutilla larri
sarjentoa etortzeko beldurrez eta galtzontzillo utsik konpañi guztiko oiak miatzen. Salav 68. Ezkongaietan, elkar
galtzeko bildurrez, maiz besotik eta lepotik ongi elduta ibilli oi omen ituan. NEtx LBB 121. Zikintzeko beldurrez
inor ukitzera ausartzen ez den zenbait liburutegitako azal ederreko liburuak bezala gordetzeko. MIH 304.
(Con rad. vbal. o part.). "Hil beldurrez, de crainte de mourir" H. "Norbait ahantzi beldurrez ez ditut izendatzen
(BN-ciz), ez zuen jauzi egin, beldurrez eror (BN-ciz)" Gte Erd 51. "Gezurrean atxeman beldurrez da (BN-arb)"
Ib. 52. Halere ez diozozula zure buruari agiñ segurantza osorik beldurrez eror epheltasunerat. Ch I 25, 1.
Parabisua gal beldurrez hari denak. CatLav 345 (V 167). Eta beldurrez behinere ahantz entzun zituzten egia
sainduak, othoitztu zuten san Mark emateaz iskribuz. Lg II 86. Ikharan nago beldurrez zu ofentsa sumisione
eskasez. JesBih 451. Gu bida gibeletik / Beldurrez engana. Bordel 40. Aski pirpira bada muga ingurutan, /
Beldurrez behaztapa gardak ilhunbetan. Hb Esk 95. Ez diote deusere aintzinatu nahi, beldurrez gal beren dirua.
Dv Lab 87. Beilariek ezagut beldurrez, Iñazio goizik athera zen Mont-Serratetik. Laph 34. Saiatzen da egiñalez /
bere nekian meserez, / gizaixua bere kargua / galdu bildurrez. Xe 238. Egiaz hunkituak ditazkenei min egin
beldurrez, ez gira egonen ixilik. HU Aurp 128. Horrela ari zelarik ezpatarekin duelian, etsaiaren ezpatari lotu
zitzaiola esku batez, beldurrez min har. HU Zez 22. Andria eta haurrak / zagotzan nigarrez, / Petirisans
higuinak / bisita beldurrez. Etcham 145. Buruaren gaineko nere argiak mihiseari su eman beldurrez, xifritua
nindagon. Barb Sup 126. Edo-ta, lengoan bezala, emazteak legeari salatu bildurrez iges egin ote zun mendira.
Etxde JJ 146. Harmairu zokoetan ez gorde nehola, / zikint beldurrez edo nik dakita nola. Xa Odol 21.
Urretxindor adiskidearen hilkizunetara berandu beldurrez lehiatzen diren txori-saldoak. MIH 175.
(Con -lako). Jaiñkoari agradagarri izanen zaioelako desiraz, edo hari pena eta damu egiñen dioelako
beldurrez. He Gudu 69. Haren diszipuluak, obitik gorputza ostu, ta eraman zezaelako bildurrez, ifini zituen obia
zaitzeko guardak. Ub 94. Beste [galera] andiagoak etorriko ziralako bildurrez, begiramentu eta errespeto andiko
karta bat eskribitu zion. Arr May 165. Eta Massy-k, guzia daldaizan gizon onek Enperadoreari [...] esango
ziolako beldurraz, deitu zion alkateari. Goñi 90. Miraz gelditu nitzen, txudituta, ezertaz ere jabetu gabe, ahuntzerdara
harrigarriren batean ote zegoelako beldurrez. MIH 255.
(Con -(e)la). Maria Solt dua nigarrez / Izorra dela beldürrez. Etch 422. Beldurrez ez ziola / utziko pakean, /
marmar asi zan Sultan / Pinto ikustean. It Fab 20. Ikare batekin baizik etze üzten haur bat eliza-gizon sartzeko
bidiari lotzera, beldürrez etzükiala bentüraz Jinkoaren zerbütxialako deia behar zen bezain egiazko eta azkar.
Const 15. Danak bildurrez jausiko zala, baiña bein ere etzan jausi. And AUzta 86. Miserian nintzala ez
beldurrez egon. Xa Odol 231.
Kamioetan gabiltzan danok / beti gaude arrixkutan, / Oker txarren bat noiz gertatuko / beldurrez eta kezketan.
Basarri 169s.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
745