Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
beldurrez betheak agertzen ziren haren alderat. Lg I 327. Piza ongi itza erran baño lén; baliz úrrea, obéki piza
leike beldurrák. LE Prog 120. Beldurrak eta errespetuak amodioari amor eman behar diote. Mih 41. Hilzeko
beldürra hon düzü nuiz ere jiten beita Jinkuaren Jüjamendiak emaiten düten lotseriatik. CatLan 156. Bide huntaz
izanen dut beldur baino esperantza gehiago heriotzeko orenean. Brtc 115. Bere alhaba ikhusi nahia zelarik
beldürra beno azkarrago. Egiat 173.
(s. XIX). Aigolenen eztüzü / beldürrik ükhenen / Biarnesa eta basanabarra / zunbait nahi puisant den. Xarlem
54. Ez egijezu esan, zer bildur neukan nik len eurak gaiti. Mg PAb 168. Egiten da pekatu bildur baga, ta esaten
da "konfesauko dot". Mg CO 7. Kendu bildurrok, baña egin betiko agurra pekatu ta bere okasino ezagun
guztiai. Ib. 183. [Konfesatzera eldu zitzaion gizonari] igarri zion Santuak bere beldurra. Mg CC 125.
Zure aurrean bildur lotsazkoak estaldurik dagoz Angeruak. Añ EL 1 155. Ezta zer bildur asko izan onelako
arimakaitik. Añ LoraS 110. Nork esan ta adiratzi [sic], bekataria, sarrera onetan zuk igaroko dituzun kezkak,
beldurrak, eta estutasunak? AA III 458. Beldur handitan sartzen da beraz, juie ikharagarriaren begi zorrotzak
kausi dezan haren baithan asko bekhatu. Dh 134. Bildurrak eragiten daben guzurrezko juramentu bati. fB Ic III
362. Ene esparanzan tronpatü izateko beldürrik gabe. UskLiB 106. Tentazionetan, beldurretan, aflikzionetan,
gurutzeak eztitzen ditu heien penak. Jaur 408. Khantoren egiliak eztizü beldürrik / Ez bortian ez etxen gal dezan
ardirik. Etch 350. Lotsa zan baño beldur geiago / bere barrenen sentirik. It Fab 139. Jatxi zaitez lasterka, /
beldurrik ez izan, / elkarri laztantxo bat / beaiogu eman. Ib. 71. Zeñari erantzuten diodan, gezurtatzeko beldur
bage. Izt C 174. Beldurrak gordetzen debala mastia, / Esan izan zebana etzan gezurtia. Ib. 189. Oraintxe pekatu
egin neike bildur baga, iñok ikusten ez nabelako. Ur MarIl 70. Halarik ere ez ninteke / Beldurrik batere gabe.
Gy 68. Eriek dutenean ikusten halako, / Beldurra galtzen dute kolerak hiltzeko. Hb Esk 117. Etsaietara urreratu
zanean, Jainkoak bizkortu zuen, esanaz, etzuela zer bildurrik izan. Lard 117. Beldurrak hil zituen erdiak. Hb
Egia 74. Nola su-gar bethikoek beldurra hezurretaraino sartzen etzerotaten? Dv LEd 168. Lotan ere beldur hori
bihotzean idukiren dut. Ib. 162. Iñaziok beldurra zuen bezala Frantses armada bozkariorekin hartu zuten
Nafartarrek. Laph 9. Banuen beldurra, dio Piarresek, zure itxurak ez zion bertzerik. Nondik duzu min? Ib. 163s.
Ni soldadu zar bat naiz, eta susto eta beldurra zer diran, orañdaño sekulan jakiñ eztet. Arr GB 127. Beldurrez
beterik asi zintzan oiuz. Samper Mt 14, 26 (Hual lotsaz). Bortürik gorenetan erorten elhürra: / Tronpatüren
naizüla badizüt beldürra. ChantP 134. Setiatuak bildurraren izpirik gabe, alaitzen ziradela galanki. Aran SIgn 9.
Getariarrak ontzat emanta / oraiñ oiek debekatu, / irabazteko beldurra zuten, / bestela eziñ kejatu. Xe 284.
Bildur bagarik azartuko naz, / Berba egiten onela. AB AmaE 70. Ez izan bildurrik emakumea, zuk argitara
emango dezun aurra izango da zuzi piztu bat, argi egingo duena munduan. Bv AsL 90. Zeren bainuen, nere
baithan, halako beldur bat nere aranen hitztorioa ez zela hortan akhabo! Elzb PAd 46. Josef, Dabiten semia, ez
ükhen beldürrik zurekilan etxekitzez Maria zure espusa. Ip Hil 84. Huna zer den ene beldurra: erdarari sobera
trebatuz, Eskualdunek premia ttipitan har dezaten herriko mintzaia. Arb Igand 23. Badut beldurra, ez dutela
orok ene errana onetsiko. HU Zez 75s. Omen zion eritasunak baino jende gehiago zeremala beldurrak,
izialdurak, edo bederen askori eritasuna izialdurak lot-arazten ziotela. HU Aurp 162. Beren iaubeak eukan /
kolkoan bildurra / noiz ezagutuko zan / astoan guzurra. Azc PB 54. Iges eben etxetik / iantzita kapelak, /
bildurragaz nastau ta / buru ta sabelak. Ib. 85.
(s. XX). Josepak ezer esango eban bildurrik ezegoan. Ag Kr 26. Asieran eukan bildurra bota ebanean,
geroago ta errezago egiteban itz. Ib. 104. Jaurtizuz alde batera orrek buruera ta biotziltasunok, eta egon zaitte
bilddur baga. Echta Jos 77. Hain barna sarthua ukan dut zainetan, ttipi danik, aitaren alderateko beldur hori.
JE Bur 10. Au poza nerea, Paula, ta orobat au bildurra, au argaltasuna edo etzekiñat nik! Ag G 335. Bildurrak
zeuzkan gizonak beren marratik erten gabe, bildurrak zeuzkan alkarri zor zioten begirunean. Ib. 101.
Agintariyari errez eta lotsatuteko billur barik arpegiya emoteko bidia topau eban. --Senfu, egon ardura barik -dirautza
misioneruari-- ez billurrik euki. EEs 1916, 193. Baietz esan dezakegu utsegitteko beldurrik gabe. Inza
Azalp 73. Il eta ondorean ere, etzioten bildurra galtzen. Ib. 75. Aitzindarien beldürra zen apez gei üdüriz haitüko
hura etzela seküla ordenala heltü ahal izanen. Const 18. Orma-ganetik ortura sartu ta sagarretan dabiz mutiko
asko, ilteko bildur gitxigaz. Kk Ab II 119. Ezkonduteko bildurra dozu, / Ta eiñ barik egon nai ez. Enb 181.
Jaungoikuan Ama / lagun euki ezkero, / bildurrik eztago. Ib. 88. Bildur aundirik gabe / etorriko zala; / ura're
utsik juan zan / itzaiak bezela. Tx B III 129. Egileek beldurra dut etzakiten Olerkia zer den. JE Ber 84. Gosea ta
beldurra buruen zûrgarri. Or Eus 39. Banabarrez bildur bage bete daite eltzea: / ez baitzan lêngo jorran
nabarmen barea. Ib. 49. Baña gure beldurra ori da: ondoegi errebearrez, opil goxo ori ez ote diguten emango
sekula. Ldi IL 60. Beldurraz bertze makhur den ttipienik gabe... nigarrez! Lf Murtuts 17. Hain errazki jazo zen
guztia non beldur berri bat hasten baitzitzaion bihotzari ausikika. Mde HaurB 47. Beste alde batetik etorri
zitzaion beldurraren gaia. Ib. 76. Engrazik aitaren aurkako esanakin bildurra erne zien beren biotz xamurretan.
Etxde JJ 198. Bere biziaren guna arrisku ta galtzoripean ezarten dau, bildurra alde batera utzirik. Erkiag Arran
116. Iñok ukatuteko bildur barik esan geinke, ba, Ipiñeburuk bere basoetan aberastasun andie eukela. Akes
Ipiña 24. Utsal gertatuko dira, lur gaiñetik beldur oro betiko erauzteko. Ibiñ Virgil 43. Nork erranen ditu
ifernuaren beldurrak zerurateko bidean sor-arazi dituen lore maitagarriak? Ardoy SFran 324. Zezenketari zar
batzuk, urte asko lepoetan eta bildurra azurretan, dardaraka egozan zezenen aurrean paretako. Alzola Atalak
70. Bildur gogorra izaten gendun / denboralien mudantzan. Uzt Sas 61. Beldur gaixto bat abiatua dut: badut
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
730