Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
2. Parte de la pierna que está inmediatamente bajo la rodilla. "Belaunpean badut trunpilo bat, j'ai une enflure
sous le genou" H (s.v. trunpiloa). Belaunpean irten zitzaion ezur galant bat, berak ala naita, ondo-ondotik
zerratutzea. 'Debajo de la rodilla'. Aran SIgn 10.
belaunpeko (B ap. A; VocB). "La alfombra que se pone para arrodillarse" VocB. "(B), cojín para arrodillarse"
A. Eguni daino [sic] eztugu ikhusi elizan belhaunpeko bat bermatua edo kadera batean jarria. Etcheb
MGaric 72 (ap. DRA).
belauntasun. "(V-arrig), parentesco" A.
belauntesi. v. belaunesi.
belauntu. v. belaundu.
belauntz (belaunza Aizk). "Hiedra pordiosera, o llamada hiedra cáustica con impropiedad" Aizk. Cf. huntz.
belauri (H; -lh- H (BN), Lacombe ap. DRA), berauri (Dv). "Belhagoi, belhaugu, berauri, espèce de faucille à
court manche, recourbée servant à tailler la fougère et l'ajonc" Dv. "Belhauri (L, BN; Lacombe ms.), hoz" DRA.
v. belagoi, 2 belau.
belaurika. v. belaunika.
belaurikatu. v. belaunikatu.
belauriko, belhaurinko. v. belauniko.
(belaute). "Tres piedras altas colocadas verticalmente a la entrada de una heredad cerrada de manera que sólo
permitan a la vez el paso de una persona e impidan el del ganado (Barrundia)" LzG. Cf. belaunesi.
belax. v. 1 belatz.
belaxaga (BN-lab; Darric ap. DRA), belexaga (S; H), belexega (S; Hb y Foix ap. Lh), plaxaga (Sal). Ref.: A
(belexaga, plaxaga); Lh (belaxaga, belexaga); Lrq (bele). "(S), petite espèce de corbeau" H. "Corneja" A. "Freux
(ois.)" Lh. "Belexega, espèce de corbeau de passage à époques déterminées" Lrq. "Belaxaga, freux (le)" Dass-
Eliss GH 1923, 491. "(Corvus frugilegus), pájaro parecido a la corneja [...] (Para Darric ms., corneja)" DRA.
"Belexega, corneja de montañas, que tiene las patas rojas (S; Broussain ms.)" Ib. v. 2 belaxka.
belaxaka. Fruto del espino. Ezkur-urte da, baita arto-urte, / ardientzat belaxaka: / muxarrak uzta joria
dute, / eiztaria ba da sailka. "Hay manzanicas de pastor (bayas de espino albar)". Or Eus 78.
belaxe. v. berehalaxe.
1 belaxka (G-to), belaska (G). Ref.: A (belaska); Iz To. Blando, blandengue, sin energía; (ref. a obras
artísticas) sensiblero, cursi. "(Gc), 1.º tardío, poco activo. 2.º (G-to-bet) blando, persona que se fatiga pronto. 3.º
(G-to) blanducho" A. "Belaxka-belaxka bat, una (hierba) muy blanducha" Iz To. Tr. Documentado en autores
meridionales desde finales del s. XIX. Sutegiaren oroipena lazkagarria da, baiño ezta txantxetako gauza; ta
siniste belaskeko ta aisa naiko ta biska ta griñarekin gerra bageko pake-zale oik, ikaratzen dituela esateak,
itzaltzen eztu. Iñarra Ezale 1897, 346a. Liberalakin belaxka samarra zan beintzat, ondo etortzen zalakoa egia
ezpada ere. Or SCruz 87s. Egia diozu, nere adiskide ta lagun on. Lauaxeta, belaxka (blandengue) samarra da
bertsoetan ta gaizbera txantza (un tanto morboso, decadente). Or, carta a Ldi 3-6-1930 (ap. DRA). Ontatik du
biotzondo ain nabaria, ez gaindizkoa, ez belaxka; gizaki benazkoarena baino. "No desbordada y blandengue,
sino grave y varonil". Or BM 22. Lerroetan barrena goazalarik, ezin igarri aren semea danik au. Ain geza ta
belaxka da. Ez bururik; ez soñik; ezta ere isatsik. TAg GaGo 52. Irisagar zimela baño beltzago da mutilla; aul
eta belaxka, gañera, tankeraz. TAg Uzt 7. Mertxilla ta belaxka-itxurakoa izan arren, zimela zan mutilla. Ib. 65.
Ez uste gaitzurreak nere bizarrari dardar eragiten dionean ori yolastzat artzeraiñoko gai belaxkazkoa naizanik.
"Stuff so flat and dull". Amez Hamlet 145. Aiurri gutxikoa ta ganorabakoa zalako arbuiagarri egiten zitzaion,
baiñan, alare naiago zizun alboan nagusi belaxka ta eskurakoia, irmo ta sendoa baiño. Etxde JJ 41. Krispin
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
726