Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
kapeta, / Ekhe-arraioak ditut bara-razten: / Uhar hazkarrenez naiz ere burlatzen. Gy 172. Han bararazi nahi
izan zituzten Suisako soldadoetarik biga izan ziren hilak. Elsb Fram 85. Paganoen arabera, behar du sakrifizio
horrek itsasoa eztitu, izurritea baraazi eta konbertsa pitzarazi. Prop 1893, 233. Egin ahala egin die sinheste
horren galerazteko eta pelerinajen bara-erazteko. Ip Hil 210. Euri tipiak, barazten du aize handia. Egunaria 19-
12-1959 (ap. DRA).
Suspender. Begiratzen dügüla photeria berheziki erran den Konfrariaren baraerazteko denbora baten, eta
behar bada idokitzeko eta loterditzeko bethierekoz. Mercy 18.
(Con ablativo). Impedir (hacer algo a alguien). [Etsai zaharrari] desplazent ziozü kofesione ümila, eta ahal
baleza komüniatzetik ere bara erazi zintzake. "A communione cessare faceret". Mst III 6, 4 (SP utz arazi, Ch
gibelatu, Ip ützerazi, Ol uztera eraman). Etzezaketen guziek / bara araz garabik / Azantza egitetik, / Oihanetako
erregiña. Gy 251.
bararazitzaile (H). Que refrena, que hace detenerse. "Haizen bararazitzallea, celui qui arrête les ventes (EZ
Man)" H. O Iongoiko, dragoñaren bararazitzaillea, / Arren kalte egitetik idukozu hedea. EZ Man II 111. O
Iongoiko uriaren xukarazitzaillea, / Eta halaber haizeen bararazitzaillea. Ib. 123.
barasare, baresara. v. baresare.
baraskari. v. bazkari.
baraskoil. "(V-ple-m), caracol" A. v. barakuilu.
barasma. v. marasma.
barata (O-SP SP H; Lar, Hb ap. Lh). 1. "Noise, riotte; item, broullerie, d'où vient baratari, c'est-à-dire
'brouillon', qui embrouille les affaires" O-SP 221. "Baratak, bourdes" SP. "Baraja, en lo antiguo significaba
confusión, riña [...], aserrera, barata, atela" Lar. "Dispute, noise, querelle" H.
2. (O-SP SP). "Signifie ce qui est à bon marché" O-SP 221.
3. (Lar H; Hb ap. Lh). "Barata, trueque malicioso, es palabra Vascongada, que en Labortano significa lo
mismo" Lar. "Échange" H. Cf. baratatu (1) y (2).
baratalagiri. "(Neol.) [= del autor], acta notarial" A DBols app. Cf. baratari (2). v. baratalingi.
baratalgo. "Baratalgoa, murmure, médisance, rapport, délation" H. Beldur naiz badaitezken zuen artean
debadioak, [...], ihardukitzeak, gaizki begiratzeak, baratalgoak. "Susurrationes". He 2 Cor 12, 20 (Lç xuxurlák).
baratalingi. "Acta notarial, baratalingi (neol.), de baratari 'notario' + ingi (neol. AG) 'papel'" A DBols s.v.
escritura. Cf. baratari (2). v. baratalagiri.
baratari (SP, Ht VocGr 434, Hb ap. Lh). 1. "Barata, signifie ce qui est à bon marché; item, noise, riotte; item,
broullerie, d'où vient baratari, c'est-à-dire 'brouillon', qui embrouille les affaires" O-SP 221. "Barataria, donneur
de bourdes, brouillon (O)" SP. "Trompeur" Ht VocGr 434.
2. (SP, Hb ap. Lh, H, A). Notario. "No[tai]re, greffier" SP. "(L, BN), notario" A. v. eskribau. Auzilaria,
sarista ezak onsa barataria, ezpere eure zuzena eztakidik balia. "Le Notaire ou le Greffier". O Pr 59.
Batxillerkuntzea erizpen gorenez (notarik onenakin) burututa, Oñatin eta Valladoliden ikasi zuen, baratari
(notario) egin arte. A EEs 1916, 303s. Ezer baño len, bakaldunak, azken-nai au egin eban baratarijari beingobeinguan
etorteko aginddu eutsan. Otx 95. Zubek baratarijok egin oi dozubezan zirriborruak eztodaz nik errez
ulertzen, izkijen ordez kako-makuak baño eztozubez egitten-da. Ib. 96. Baratari gosetiak erriz erri auzi ta asarre
ta nasteak sorrarazten dabiltza. A Y 1934, 5.
3. "Chalán, el que trata en mulas y caballos con destreza, y se aplica a todo comprador y vendedor" Lar. "(Hb),
maquignon" Lh. "(G), chalán" A.
baratasun. "Baratería, el cohecho del juez" Lar.
baratasun. v. baretasun.
baratatsu. "Berreginki ibili nahia zorrez betherik" SP.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
7