Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
eriotza ta neke andiak artu zituela gu bekatoreak salbatzea gatik. Añ CatAN 9. Farisau ta bertze bekhatore
gogortuen kontra erakhusten duen garraztasuna. Dh 258. Izpiritu dohatsu hura izanen da arima bekhatore
haren akusatzaile gogorrena. Ib. 138. Grazia eskatzen dizut / Jauna, artarako / zeren arkitzen zadan / motiboa
franko / pekatore aundi bat / izan naizalako. (c. 1826) Balad 220. Utzi zazu bekatorea / lehen baino lehen
bekatua. CatLuz 2. Othoi Jauna, ükhazü konpasione bekhatore miserable hunez. UskLiB 44. Bekhatoreen
konbertsionearentzat. JesBih 474. Baldin bekhatorea korreitzen bada eta konbertitzen zin zinez. Jaur 173. Jinko
jauna zük bekhatorez, har ezazü pietate. Etch 628. Orhoit bekizu, Andre ona, nola bekhatore galdua gatik harek
eman zuen bere odola. Dv LEd 144. Bekhatoreak karraskaturen ditu hortzak eta errabiak erakutsiren. Hb Egia
15. Pekadori ingrato / gaizki itzegiñak. Ud 106. Ezagutzen nauzu ni bekhatorea, / Urrikal zakizkit, o
Salbatzailea! Zby RIEV 1908, 211. Nola beraz, bethe dezake bekatoreak bere ahal eta indarrez, saindutasun
osoa ganik berexten duen lezea? Lap 153 (V 68). Bainan gogor eta hasarre egonen othe da Jainkoa, urrikitan
sartzen den bekatorearentzat? Ib. 379 (V 173). Orhit zite bekhatoren salbatzera jin dela zureganik sorthü dena.
Ip Hil 121. Guzia bekhatorea naizelarik, ausartatzen naiz galdatzerat grazia bera neretzat. Arb Igand 202.
(s. XX) Egizu othoitz gu bekhatoreentzat. CatJauf 2. Haritxabalet, beste apezak oro bezala arauz, mahanka
largo zen bekatore txipien eretzeko. Const 29. Lehenbiziko bekatuek, nahi eta ez, nahasten dute bekatorea. Lf
Murtuts 4.
v. tbn. Arg DevB 202. FPrS 23. CatLav 433 (V 205). MarIl 56. CatS 84. Jnn SBi 7.
bekatoregoa. Condición de pecador. v. bekataritasun. Nigarretan urtzeko suieta da ene bekhatoregoa.
Harb 189.
bekatoresa (SP, -kh- Arch VocGr). (Forma femenina (suf. -sa) de bekatore). "Pécheresse" SP. Emazte
bekhatoresa. Lç Lc 7 (tít.). Ene arima prepara zazu bekhatoresa, / Konbatitzeko soñera dezan saindu harnesa.
EZ Man II 90. Birjina arrosarioaz / Agradatzen zarena, / Agrada bekizu ene / Bekhatoresarena. EZ Eliç 397.
Simon sorhaioak zioen Madalena bekhatoresa zela. SP Phil 71 (He 73 bekhatorosa). Gaixki egiliak, bekhatoriak
eta bekhatoresak beldurrian oren oroz bizi dira. Tt Onsa 100.
bekatoros (-kh- L, BN ap. A; -kh- Urt Gram 46, Hb ap. Lh, Dv, H (L, BN); T-L, DBPT), pekataros. Pecador.
"Pecheur, pecheresse, bekhatorea ou bekhatorósa" Urt Gram 46. "Pécheur" Dv. v. bekatari. Tr. Propio de la
tradición septentrional no suletina. En DFrec hay un ej. de bekatoros. La forma pekataros se encuentra en un
texto de Lesaca de 1857. Arren, entzuntzatzu othoitz / bekhatorosarenak. EZ Noel 140. Arren bada, konpañia
/ sainduen gidaria, / zerura gida nazazu, / bekhatoros handia. Ib. 152. Dezagun, Debotak, pisa, / Deiaz
ustekabetan, / Arima bekhatorosa, / Nola daiten penetan. Arg DevB 144. Bekhatorosen iheslekhua, othoitz egizu
guretzat. Gç 147. Bekhatoros hanbat maneraz lizundua, nola atrebitzen zare mintzatzerat, zuri egiten zaizkitzun
hirriez? Ch III 13, 3. Zeren izan zaren aski ona zu zeroni emaiteko ni bezalako bekhatoros gaxo bati. CatLav
254 (V 128). Nihor ahalkatzen bada nitaz eta ene hitzaz arraza adultera eta bekhatoros hunen artean. He Mc 8,
38 (Lç bekhatore). Jauna, zertako apalzen zira Publikano eta bekatoros baten hazkurru zerbitxatzeranokuan?
AR 199. Bekhatoros naiz, eta bekhatorosik dohakabeena. Brtc 249. Hekin indar eskasak / Beti bekatorosak / Tu
hobendun uzten. Monho 30. Uste duzueia Galileano hek bekhatorosagoak zirela Galileano guziak baino, zeren
pairatu dituzten holako gauzak? TB Lc 13, 2 (Lç bekhatoreago). Bekhatorosik gogortuenen hunkitzeko eta
konbertiarazteko berthutea. JesBih 397. Salbatzekoz obligatua da bekatorosa kofesio gaizto guzien
erreberritzera. CatLuz 34. Zure oinetan nago auhenetan, ni bekhatorosa. MarIl 44. Egizu othoitz gu
bekhatorosentzat. Jaur 353. Berthuteen baltsamuaz aphaindu nere gorphutz bekhatorosa. Dv LEd 17. Iru gauzak
konbertitzen dittuzte pekatarosik andiyenak. (Lesaca, 1857). ETZ 254. Bekhatorosak haren oinetarat erortzen
ziren. Laph 212. Zorigaitz, ni bekhatorosari, zeren hain gaizki garreiatzen dudan fraidearen izena. Jnn SBi 118.
Bekatoros damnatuaren arima, bethikotz Jainkoa ganik urrundua da. Lap 412 (V 188). Aphezaren bihotza /
bethi zabaldua, / Bekhatorosarentzat / zer ihes lekhua! Zby RIEV 1908, 609. Hemen iragaiten den egun bakhar
bat baliosago da, munduko plazer kriminelen egoitzan eta bekhatorosen konpainian iragaten diren milla egun
baino. Arb Igand 178s. Bekatorosik handienak itzularazi zituen bertze orduz, bere-ganat gure Salbatzaileak. HU
Zez 200. Ez niz alabainan justuen gatik ethorria, bainan bai bekhatorosen gatik. Leon Mt 9, 13 (Lç bekhatore).
Zure irriak bekatorosa Jainko bidean sarraraz dezake. JEtchep 118. Eztitasuna behar dela bekatorosekin... ba,
ba... Predikatzea da errexenik. Larz Senper 54. Baziren ere bekatorosak, "boketa" eder baten egiteko gaia.
Ardoy SFran 193. Bekatoros bat naiz nehorri. Mattin 57. Ez nau ez deusek nehoiz beiratu bekatoros izaitetik. Xa
Odol 214. Oraino bekatoros ginelarik, Kristo gure alde hil dela. Bibl Rom 5, 8.
bekatu (V-gip, G, AN-egüés-ilzarb-olza-ulz, Sal, R; Lcc, SP, Lar, Añ, H; -kh- L, BN, S; Urt I 48, Ht VocGr,
Lecl, Arch VocGr, VocBN, Gèze, Dv, H), pekatu (V, G; Mic, Lar, Añ, H). Ref.: Bon-Ond 151; A (bekatu,
pekatu); Iz Als 61, Ulz; Lrq /bekhatü/; Etxba Eib (pekatu).
Tr. Los autores septentrionales y los navarros (si exceptuamos un Credo alto-navarro de 1614) emplean
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
652