Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
zijoazen geitzen, bekaiztu zitzaien Faraoni. Gco I 112.
bekaiztuki. Celosamente. A! zer ihes-egitea etxe-on bateko lore batzuen, direlarik bekaiztuki atxikiak eta
haziak beren erresuman. GAlm 1961, 44 (ap. DRA).
bekaiztun. Envidioso. Bekaiztunak bere zoritxarra egiten du, ta besteren zorionik ez du urratzen. Garbiz
EEs 1928, 70.
bekala. v. bezala.
bekaldari. "Trovador, imitando, trobalaria, biursen bekaldaria" Lar.
bekaldatu. v. bekaldetu.
bekalde (Lar, H, A). 1. Comparación. "Aplicación, cotejo, comparación, anzundea, anzoera, bekaldea" Lar.
"Comparaison" H. Hirur bekalde horiek badirurite bere hala gauza bera erran nahi dutela. "Comparaissons".
Birjin 103. Ala ere ahapaldi batzuk aldakuntzekin eta idurin edo bekalde batzuk ipiniko ditut. Or EEs 1927, 170.
2. "Paridad, paretasuna, bekaldea" Lar.
3. "Trova, imitación de otros versos, troba, biursen bekaldea" Lar.
bekalde. v. behealde.
bekaldero (Lar H). "Comparativamente" Lar.
bekaldetu (Lar, Añ (AN), Dv, A), bekaldatu.
1. "Comparar" Lar y Añ. "Azkue cita la 3.ª ed. de Ax. v. bekaldu. Behozue erneki zuen arimaren
izandurari, haren moldu[r]ei, haren sentimenduei, egia handi heiekin heien bekaldetzekotzat. "Comparer".
Birjin 133. Bekalde itzatzu, eta komunzta elkharrekin, etsaitasunean eta mendekatzeko desiran ibili zaren
denbora, eta etsaitasunik gabe, bakean egon zarena, edo zaudena. Ax (ed. 1864), 142 (1. a ed. 320 (V 212):
konparaitzatzu eta komunzta elkharrekin). Bein, izarrok zugatz-tartetik / ikusi nituan. Basa-lilia, / agur! Nere
kantaz bekaldeturik, / minkaitz zaidak orko eztia. Zait Gold 171. Ori ederki dakit: onen igarkizunak entzun eta
Poibak burutu dizkidan aspaldiko iragarketak bekaldatuz. Zait Sof 118. Iakintzaleen liburu aunitz irakurria
bainintzan, eta oroimenean neduzkan, aiek ziñotenarekin Manes-tarren ipui-andana bekaldetzen nuan, eta aiena
baiesgarriago ziduridan, izadia ezaguarazten baitute. "Comparabam". Or Aitork 103.
2. "Parificar" Lar.
1 bekaldi. "Calaña, especie, semejanza de dos o más cosas" Lar.
2 bekaldi. "Œillade" T-L. v. begikaldi.
bekaldu (Lar ( H), Añ (AN) ( A), Izt VocC, Dv). 1. Comparar, cotejar. "Comparar" Lar y Añ. "Carear,
cotejar" Lar. "Cotejar" Izt VocC. "Comparar, cotejar" A. v. bekaldetu. Birjiniak bekaltzen zuelarik bere
donzeil izaiteko zoriona ber-aizpa Luziaren hiramenduekin. Birjin 347. Bekaldu edo berdindu bedi Españako
Errege Turkoen Enperadorearekin; eta ikusi bedi bi agindetatik zeiñ dan aukeratzekoa. EConst 62. Eraman
erazo zeban bere sorta pilla andiarekin baratzako landarearen ondora, zeñarekin bekaldu zituen maizterrak
ekarriak bat banaka. Izt C 165. Abere eliari dagokanaz, berak ematen daben laka bekaldutzen da. "Por lo que
pertenece al reino animal se regula el producto del ganado". Ib. 173 (cf. Lar: "Regular [='comparar'],
bekaldetu"). Araubidez eta oar azterbidez ori erakusten alegintzen diranak, umiai itzegiten eta ibiltzen
erakusteko bide ori artu lezakeanakin bekaldu ditezke. Zink Crit 5.
2. "Trovar imitando, trobatu, biursak bekaldu" Lar.
3. Contabilizar. Milla berreun ogei ta zazpi zerri bekaldutzen ditu urtean [Itztegi Luzealtarrak] Gipuzkoaren
mugape guztirako. Izt C 174.
bekalezgari. "Incomparable" Lar.
bekalezgarriro. "Incomparablemente" Lar.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
647