Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
Echn Mt 8, 24 (Lç, TB, HeH, Ip, Leon, IBe un(t)zi, Ur ontzitxo, Ol ontziska, IBk txalupa). Barku txiki zar hura
moldakaitza bazan ere, igaro zan okerrik bage azkenean Venecia-ra 1524-en urtearen asieran. Aran SIgn 41.
Pasatzeko modurik / badezu barkuan. Xe 175. Barku batian enbarkatu naiz / parientiak utzirik. PE 38. Migel
Antonek dauka / orrelako abillidadia, / egun bi dira jaio zala ta / ori dek barku paria! Ud 38. Kantauko dot zan
legez / Noeren arkea, / Berau izango dala / Barku bat gurea. AB AmaE 180. Barku zarretako kobre puskakiñ
arditak egiten zituztenian. Alz STFer 128s. Kayian sartzen ari zala Arbixuren barkua. Iraola 102. Ordurako ba
Ingelandako gudontzijak (gerrako barku) ibilli ebiltzan Apirkako itxasoetan. Kk Ab I 85. Itxas kanpuan denbora
txarrak / iñoi ez barkatzekua, / persona askokin igual galdutzen / naiz aundia izan barkua. Arrantz 156. "Aita
San Inaziyo" / belako barkua, / amairu gizonekin / ur-pian sartua. Tx in Imaz Auspoa 24, 53. Barkua txuxen
eraman zuen / desio zuen tokira, / berialaxen eman ziyoten / bere balizari jira. Tx B II 80. Zoin gozoki zen ibilki
/ Arraintzalen barkuan nolaz du ahantzi. Iratz 116. Hango inglesek, Liverpooletik irtenen zuen barku bati
igurikitzen eta itxadoten zioten. Arti Ipuin 47. Matxinek barkuan jan dau, goiz erdian oi daben bazkaria. Erkiag
BatB 176. Goiazeko errekatxoa baño mila bidar aundiagoa zan a ibai a! Txalupakin eta barku txikiz beteta
egoan. Alzola Atalak 49. Euskalerrian barku / geiena Bermeon, / egun da irurogei / aundi bertan egon. Uzt Sas
221. Barko ontan badabilz / makiña bat traste, / aundiña auxe dala / esango det laste. Basarri in Uzt Noiz 77. En
DFrec hay 2 ejs. de barko y 35 de barku.
- BARKUA ONGI ERAMAN. "Ungi eraman barkua, savoir faire ses affaires" Hb GH 1929, 86.
2 barku (-kh- L, BN, S ap. A; Dv). Perdón. "Amnistie" Dv. "Indulgencia, perdón, remisión" A. v. barkamen.
Andre harren kontra hitz bat edo bertze nabaditzen zuenean, gaizki errailea ezpatarat deitzen zuen barkhurik
gabe. Laph 4. Noizbait ohartu naiz debruak nindabilala; bada ez dut debruarentzat barkhurik. Ib. 71.
Bizkitartean ez zioten, ez epherik, ez barkhurik emaiten beren etsaiek. Prop 1895, 35 (ap. DRA; la ref. es
incorrecta).
- BARKU OSO. "Barkhu osoa, indulgence plenière" Dv.
barkugintza, barkogintza (V-gip). "La construcción de barcos. Barkogintziak Bilbon, biarleku aundixa" Etxba
Eib.
barkuin. Figura en Lar Sup ("badil"). Se trata de un error de Larramendi, a partir de barçuyna en Landucci. El
error de Larramendi ha pasado a Harriet y, a través de Hiribarren, a Lhande: barkuin, "petite pelle". v. bertzun.
barkutxo, barkotxo (Lar). Dim. de 1 barku. "Barquilla" Lar. Gara bekatariak, arako ura sartzen jaken
barkutxo zar neketuak legez. Elegoke ondo eginik, itxitea onei urez beteten, bada ondatuko litekez. Añ LoraS 36.
barla (Ht VocGr 343, Lar, Añ (AN), Lecl, Hb ap. Lh, H, A). "Basse-cour" Ht VocGr 343 y Lecl. "Corral" Lar y
Añ. "1. espace attenant à une habitation ou bergerie, et ferme où l'on tient les troupeaux en plein air, pendant la
nuit. [...]; espace fermé avec des filets. 2. basse cour" H. "(AN, Añ, S?), patio, corral" A. Yesusen ondotik
zioazen Simon Pedro ta beste ikasle bat; yarraiki zitzaizkion Apaiznausiaren barlaraño (Mt 26, 57). "In atrium
principis sacerdotum". Ir YKBiz 473. Eguraldi otza baitzegon, morroi ta mirabeak sua egin zuten barlaren
erdian, ta suaren inguruan zutik berotzen ari ziran. Ib. 474. Bereala atera zan kanpora barla-aurrera; eta
ollarrak yo zuen. Ib. 474. Orduan yaurlearen gudamutillak, Yesus azorriz yo ondoan, eraman zuten auzitegiko
barlara, ta gudamutil-sail osoa bildu zuten aren ingurura (Mc 15, 16). "In atrium praetorii". Ib. 492. Ainbat
gizon batu dira [espetxeko] barlan, egutera. Erkiag BatB 193. Egun illuna. Euria da barlara aizetara joateko.
Ib. 194.
barlan. "(Hb), brelan (de cartes). Barlan egin (Hb), avoir 3 cartes de même figure" Lh.
barlasai (Lar, Hb ap. Lh). "Derramo en la Arquitectura, barlasaia, barkidia. Lat. Spatium interius fenestrae
latius atque apertius" Lar.
barle, basle. "Barle, comuña. Hay quien dice basle" A Aezk. "Barle, pan hecho con harina poco cernida
(Aezcoa)" VocNav.
barlet (V-gip), barleta (V-m). Ref.: A Apend (barleta); Urkia EEs 1930, 26. 1. "Barrilete, instrumento de
carpinteros" A Apend. "Arotz-maian egurrai eusteko burni-okerra" Urkia EEs 1930, 26.
2. "Barlet/a, la pieza de hierro del carro" Iz ArOñ.
barna. Tr. Propio de la tradición septentrional (ya desde Dechepare y Leiçarraga), al Sur se encuentra en
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
64