Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
laga" Etxba Eib. "Ni binepín konforme noon ikus gendunén bai" Iz Als s.v. ankutsin. "--Asike badaoke txerrik il
gabé. --Ni egoinitzeke beinpein zazpi pernil baníttu" Iz Ulz 415. "Al menos, siquiera. Beiñepeiñ aurten ez ari
aaztu aman egunian etxera etortziakin" Elexp Berg. "Beintzat eta beiñepeiñ sinonimo gisa erabiltzen dira, baina
bigarrenak adierazkorragoa dirudi" Ib. v. behintzat.
Tr. Documentado al Sur desde principios del s. XIX, al Norte lo emplean algunos autores desde finales de
dicho siglo.
Ozta idoroko da Infernuan arima bakar bat, beinik bein kristiñaua, Zerurako pausuren batzuk emon
etzituanik. Añ LoraS 9. Deritxot [...] eztala alperra izango ene au. Beinik bein yakina da, eta itsuak bere
baakusde eze, iñori okerrik eztakarroiola. Añ EL 2 7. Saiatzen dira ura alegiña tentatzera, eta betiko galtzeko
moduak egitera, lotzen ez baditu beñepen Jaungoikoak. Echve OngiB 3. Il ziran, aztu ziran, ta geienak beñepen
Infernuan arkitzen dira orain. Ib. 14. Kitau ziñaikez zeure zorrak, edo beinik bein pagau zati andi bat. Ur MarIl
82. Jakin nai izan zuen [ain biotz gaiztoko gizona] nor ote zan, lagun artetik, benik-bein, bereala kentzeko,
besterik ezin egin bazitzaiokean ere. Lard 440. Jauna, beste guziak zugandik gaitzerako bidea artuko balute ere,
nik benik-bein etzaitut utziko. Ib. 441. Bost urte diran ez dakit baño / beñepein badirare lau. Bil 68. Kondeari
beñik beñ konsuelo bat eman zion Jenobebaren garbitasuna Golok berak agertzeak. Arr GB 99. Bere izen on ta
onra beztu edo beñepeiñ illuntzeko amaika iskanbilla ta esameza gezurti banatu ta egiztatutzera saiatu
ziradenak. Aran SIgn 92. Bati beiñepein gorputz guztitik / sedatu-zinta dariyo, / oiek guztiyak kendu ezkero /
koarto bat ez du baliyo. Xe 313. Gitxien gitxienaz bai beiñik beiñ iru. AB AmaE 335. --Denbora da alde ontara
agertu ez dala! Bizi da, bizi da? --Bai nai beñepiñ. Sor Bar 99. Gure urrekua izango zan ura bera ere; gutxiena
jota're, kirtena beñepeiñ bai. Urruz Urz 56. Frantzian, maizenik segurik, plekariak sahetseko paretarik gabe
artzen dire Espainian baino meritu gehixagorekin.... bainan halere, behinik behin esku huska, eskasa hain urrun.
Zby RIEV 1908, 85. Nik beñepeñ oingo biajian ix-ixilik ederrak artu ditut. Apaol 87. Auzoek eta adixkidek, egin
dezoketena, lanaren errextea. Nola? Behinik behin, eskuararen alde mintzatuz ahal bezenbat. HU Aurp 213. Guk
behinik behin ez dugu behinere uste izan apezpiku argitu eta kartsu harek [...] giristino arnegatuekin bat egiten
zuela. Ib. 54. Behinik behin, bertzeak bertze, Berdolyren boz-emailek burua apaltzen ahal dute. Ib. 145. Behinik
behin badut uste, goraxago aiphatu ditugun jaun horietarik zonbaitek segurik ez duten oraino bere azken hitza
errana. Arb Igand 30. Izan leike batek baiño geiagok nire egikera ori bidezkotzat edo beinik bein egokitzat ez
artu izatea. A in Azc PB 3. --Osatuko iatzu beraz? --Osatuteko bidean iarri dot beiñik beiñ. Ag AL 117.
Etzaitezela gauz-orrengatik estutu beñepein. Moc Damu 9. --Nortzuk dira biotzetik ezeukiak edo premiñadunak?
--Onrarik ez aberastasun bidezkorik bere, gogoz beinik bein, gura ez dabeenak. Itz Azald 195. Itxiteko astia
izango dozu. Asi zaite beñik beñ zeure arloan. Ag Kr 163. Oraiñ benipeñ lenengo, Jaungoikoak etxera ekarri
daizala: orixe nai dot, eztot besterik bear. Ib. 25. Gauzak gertatu diran lekuan bertan galdetu bear badira,
jakintsu ootatik bi biñipiñ ara joan ditezela. Goñi 84. Obeak badira [...] baña nik ere senarra izango det
beñipeiñ. Ag G 301. --Zeregiñik bai al da edo... --Aigera beñipeiñ. Ib. 321. Erbestekoari etzaio iñon ere aiñ
ondo begiratzen, ezagutu artean beiñik-beiñ. Ib. 47. Itxu edo gutxienaz beiñepeiñ lausoa zan bat. Urruz Zer 97.
Gaur beñepin, Pilemon irixteko ordurako estaziyuan egon. Alz Bern 53. Beñepein ez emon indarrik artu daben
bide deungatik jarraitzeko. Kk Ab I 40. Danak ezpadira be, batzuk beñipein. Ib. 21. Emakume bat, buru-barruba
utsik edo beiñik-bein ondo beterik ezeukana. Ib. 6. Nik eztakit nola, beinik bein emengo lekaime (monja) guztiak
zuritu zituen. A Ardi 76. Naiz edan ta naiz utzi, / beinik bein aoa busti. JanEd II 30. Era ontan bakarrik artu
ditezke biñipin Jesus ber-berak beste bein erabilli zituanean [itz oiek]. Inza Azalp 152. Nolabait ere beiñipein,
bere erri koxkorra ta jaiot-etxea ta famili-kondarrak ikusteko gogoa egin zitzaion. Mok 8. Ala zauden beñipein,
berak ate zirritotik ikusi zituenak. FIr 140. Ohartzen niz behinik behin xoratuak dagozila gure ondoko emazte
guziak; durduzaturik, gizonek berek ere ez dakigula norat itzul. JE Ber 64. Aire onak bizkortzen ez othe
dauzkigunentz ere gure beribilak? Erasia gogorrean lotu zaizkigu, behinik behin, bideari. Ib. 7. Gaur beinik bein
jaia ondo irten dedilla ta gero gerokoak. Lab EEguna 107. Bide zior bat aurkittu eben; arek bidiak, beñipein,
nora edo ara eruango zittuzalakuan [...] axe bidia artu eben. Otx 105. Osotoro batera etorriak garala badirudi
beñipein. Ldi IL 95. Erti onen agerpen arrigarrienak Altamirako arzuloan daude. Baño gaurko eusko-lurralde
onetan ere badira, Santimamiñe [...] eta Isturitzko arpeetan beñepein. JMB ELG 49. Geienetan beiñepein,
ikaslea ezta bere maisua, bere irakaslea baño yakintsuago. Ir YKBiz 135s. Apustu egiñak beinik-bein / zintzo
joka daitez ta bestên bat aiekin. Or Eus 27. Guazen gure etxera. An beñepein pakea izango degu. ABar Goi 65.
Erregegoan Dabidek ederki frogatu zuen zer dohain paregabeak zituen. Behinik behin, gerlari handi, laster
jabetu zen Jerusalemeko hiri ederraz. Zerb IxtS 54. Guztiok ordurako edariz beiñepein, ondotxu baru-ausiak.
Erkiag Arran 44. Arkitektoren batek lantegin sartu bearko det nik laguntzalle bezela. Sartu beñepein. JAIraz
Bizia 46. Ez al yunat arrazoirik aski, zerua emen ere badagola, aldez aldez beñipein esateko? Or QA 55.
Gertariok egizko edo, behinepehin, egiantzeko zirela sinesteko. Mde Pr 314. Ikerkuntzen hasieran behinik behin,
haien azalpenek egiantzeko eta gotor xamar iduri zuten. Ib. 343. An goxo egotea erabaki nuan, bitartean aukera
oberik agertzen ez bazitzaidan beiñipein. Or Aitork 111. Orren bildur ez egon beñepein. Etxde JJ 218. Egin bear
dut nere burua galeraziko ez badut, beñipein. Txill Let 107. Auxe beinik bein, egia. Zait Plat 101. --Nik egia
erran dut. Sinetsi zaidazue. --Ala uste dugu beñepein. Izeta DirG 124. --Bañan... ez al dugu zinera goan bear?
[...] --Ez, ez; gaur ez beiñipein. Ib. 27. Langille guztiak, orixe da guraria beiñipein, ezer ez dabe egingo,
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
625