Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
ogizko ophil xuria / ez duk izanen Amaren barkhamenduia. Balad 65. Gure zorren barkhamendua eta
erremisionea ardiestekotzat. Jaur 192. Agindu dauku barkhamendua. Ib. 147. Nahi zuketen barkhamendu eskatu
seme on eta hautu harentzat. Hb Egia 45. Oi nork bihotz guzitik eta zeruetarainoko deihadarrez barkhamendua
eska lezakean! Dv LEd 44. [Xinestan dud] bekatiuen parkamentiuan. CatR 7 (CatSal 7 parkamenduan, CatAe 6
barkamenduan). Zuer ere, herritar maiteak, barkhamendu galdatzen darotzuet. Laph 151. Zer egin behar da
Penitenziazko Sakramentian bere bekhatien pharkamentiaren errezibitzeko? CatS 81. Hainbertze gosta behar
izatu zaionaz geroz Jainko bati haren barkhamenduaren merezitzeko! Jnn SBi 31. Othoitü zian bekhatoren
ikeslekhü hura, Jinkoaganik ardiets lizon bere bekhatien pharkamentia. Ip Hil 55.
(s. XX) Bekhatu barkhatuei zor zaizkoten pena tenporalen Elizak emaiten duen barkhamendua. CatJauf 127.
Barne hartan lanean ari zen basa dentistak bere tresnak kukutzen ditu, barkamendu eskatzen gezur zenbaiten
ondotik. JE Bur 191. Garda-seme naiz eta, barkamendu beraz, / Menditar gaizo aurthen nola bainintzen jaz. Ox
20. Aren erriari bere gaizkatzearen berri emateko / bere pekatuen barkamenduaz. Ir YKBiz 14. Urrikiak
barkhamendua ardiesten badu, ez du behinere hutsaren zorra ezeztatzen. Zerb IxtS 55. Barkamendu galdegiten
ziotela Itsasun eman zituzken elhepide guzien gatik. Lf Murtuts 28. Jo zazue barkamendurik gabe. Ib. 50. Berari
kontra estutu zuen, hitz hau bakarrik belarrira ziotsalarik: "Barka!". Ba ote zuen haurrarengandik barkamendu
beharrik ordea? Mde HaurB 72. Theresaren barkamenduaren gai izanen ahal zen behin! Ib. 62. Noiz-nahi
Espainiaraino joan behar zutela barkamendua ukaiteko. Zerb Azk 17. Kemen izan, Miren. Bereala nago zurekin
betirako, ta barkamentua eskatuko dizut borondate osoaz. Txill Let 139. Bainan Angiro bozkariotan bazen,
goiztiri distirant bat iduri zitzaiolakotz ordutik ageri barkamenduaren argia. Ardoy SFran 202. Kofesatu
direlarik, ez berehala barkamendua eman. "L'absolution". Ib. 338. O, entzule maitea, otoi barkamendu, / ez
badut bozkarioz kantaldi hau ondu! Xa Odol 225.
v. tbn. Hm 49. Arg DevB 212. FPrBN 2. CatLav 3 (V 10). JesBih 147. Legaz 44. Elzb PAd 85. Larz Senper 38.
Parkamentu: FPrS 32. Xarlem 668.
Indulgencia (eclesiástica). Gero jinen da Bazko pharkamentiekin / Gü adixkidetüko salbazaliekin. Xikito 2.
- BARKAMENDUAN. En perdón, para perdón. v. BARKAMENDUTAN. Pekatu guzien parkamentuan
(AN, 1614). TAV 3.2.11.
- BARKAMENDU ESKATZE. Petición de perdón. Nehor bada munduan hain iustorik, non barkamendu
eskatze haur egin behar eztuén? Lç Ins E 6v.
- BARKAMENDU ESKE. Pidiendo perdón. Barkhamendu eske nago hobenez. EZ Man II 34. Barkhamendu
eske bait nagotzu ahalik humilkiena. Harb 17. Kontrara, zerbait gaizki egin badugu gogoz, erranez edo obraz,
barkhamendu eske gagotza Iainkoari. SP Phil 120. Ene Jinko hona, parkamentü eske nauzü ümilki ene bekatü
orotzaz. FPrS 32 (cf. UskLiB 35 y UskLi 29 Ene Jinko huna pharkamentuska [sic] naüzü ümilki ene bizi orotan
egin deitzütan ogenez oroz). Barkhamendu eske nagotzu ene bekhatuengatik. Gç 58. Bihotzaren erditik, helas!
barkhamendu eske dagotzu. Brtc 263. Barkamendu eske nagotzu umilki. CatLuz 35. Nora abia barkhamedu
eske? Dv LEd 267. Urrikirik minenarekin barkhamendu eske nagozu. Laph 152.
(Tras gen.). Nola bai-nagotzu humilki neure bekhatuen barkhamendu eske. Mat 316.
- BARKAMENDU ESKEZ. Pidiendo perdón. Ikusten dire barkamendu eskez. Beldur dire! Hb Egia 13s.
- BARKAMENDU GALDEZ. Pidiendo perdón. Barkhamendu galdez nago Jinkoari / eta gero, jende onak,
zier orori. / Egin badauziet hobenik, dolu dut segurki; / Jinkoak barka dezagula bat bederari. A CPV 854
(recogida en Zuberoa, aunque en dialecto bajo-navarro; cf. otra vers. s.v. BARKAMENDU GALDO).
- BARKAMENDU GALDO. Pidiendo perdón. Pharkamentü galtho nago / Jinkuari / Eta gero, jente hunak, /
zier orori. (S). NafEKZ 119 (cf. otra vers. s.v. BARKAMENDU GALDEZ).
- BARKAMENDU OSO (Lar; par- Añ). Indulgencia plenaria; perdón total. "Indulgencia plenaria" Lar y Añ.
Ardiatsteko hobenen barkhamendu osoa. EZ Man II 73.
- BARKAMENDUREKIN. Con perdón (fórmula de disculpa). v. BARKAZIOZ. Beraz arrazoin dut eta
arrozoin ere handia Marianari errefertatzeko eta barkhamendurekin ezagutzera emaiteko, egiazki enganatu
zela. ES 120. Eta, barkhamendurekin, nondik heldu zira? Barb Sup 15. --Orizue, ahamenik ez dut harturik, atzo
eguerdiz geroz, kafe ttirritta batez bertzerik. --Atzo eguerdiz geroz? Bainan, barkhamendurekin, non behar zira
jautsi? Ib. 21. Errazu, barkamendurekin, aspaldian hemen ari zare lanean? Barb Leg 142. Errazu-eta,
barkamendurekin, bazinakike nun egoiten den Maria Pipa? Lf Murtuts 18. --Eta zu? --Atzo jina. --Nungoa
barkamendurekin? --Mugerrekoa. JEtchep 107.
Jaun harek eta hura idurikoek [...] badutela dakizuen gazte batzuen eite, zuen barkamenduarekin, samurrean
zer ari ziren jakin gabe. HU Aurp 197.
- BARKAMENDUTAN. En perdón, para perdón. Ezen haur da ene odol Testamentu berrikoa anhitzengatik
isurten dena bekhatuén barkhamendutan. Lç Mt 26, 28 (He, HeH, Dv, SalabBN barkhamendutan, Ip
pharkamentütan; Tb barkhamendutzat, Echn barkamendurako, Hual parkamentutako, Samper parkamendutako;
Ur barkaziorako, Ol asketserako, Leon erospenetan, Or, IBk, IBe barkatzeko, Ker parkamenerako). Eta nola
Iesus Iaunak ezpaitrauzkik gure bekhatuen barkhamendutan behin solament ofrendatu krutzean bere gorputza
eta odola, [...]. Lç Ins A 4r. Zeren zuk zeure Elizan Penitenziazko sakramendua bekatuen barkamendutan
ordenatu baituzu. Mat 232. Geure bekhatuen barkhamendutan eta zure satisfazinotan othoi eman diazaguzu
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
54