Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
behazunki. "Chironion, khirats belharra, behazun belharra, behazunkia" Urt IV 473.
behazuntsu (Urt III 337), beaztuntsu (BeraLzM). Bilioso (sentidos prop. y fig.). "Biliosus, koleratia, [...]
umore bero idorduna, behazuntsua" Urt III 337. Mutillaren odolgaiztoak eta bere izaera beaztuntsuak,
gainbera zeramakien ikusieziñera ta gorrotora. TAg Uzt 163.
bebaka. v. babaka.
bebarru (G-azp; Lar Sb-Urq, A Apend), behebarru (V-gip). Ref.: A (bee-barru); Iz ArOñ (beébarru); Gketx
Loiola (bebarru). Zaguán, portal; planta baja de una casa. "Zaguán" Lar. "Vestibulium, zaguán, vestibule" Sb-
Urq. "Orrelaxe esaten diote Azkoitin etxetako atetik malladira-arteko bitarteari" NEtx EEs 1927, 11n.
"Entresuelo (V-leiza [por leiz?])" A Apend. "Bebarri [sic, probablemente errata], portal en Azcoitia" Garate
5.ªCont RIEV 1935, 349. "Beébarru: interior antes de la escalera; en la calle" Iz ArOñ. "Bebarru, hall, vestíbulo.
Voz naturalizada en Azkoitia, tanto que sus convecinos los llaman bebarrutarrak no sin cierto dejo irónico"
Gketx Loiola. Cf. Lh.: "Beharu (Hb), vestibule", sin duda error por bebarru. Aizearen atzetik etorri zan
truxuak sartu eragieutsien zalapartaka bebarruetara kafe aurretan jarrita egozan gizon guztiai. Ag Kr 195.
Aren arpegi beltza ikusita ume koxkorrak bebarruetan azkar-azkar sartzen ziran. NEtx EEs 1927, 11. Etxearen
atal edo alderdi nausiak abek dira: [...]. Bebarrua, atxur, sega, igitai ta orrelako bearrena eukitzeko. EEs 1930,
7. Atetik sartu ta bebarruan, karreran, antxen dago ezkerrera orman arrizuri eder zabal bat. Manzi GPatroi 13
(ap. DRA). Aitak abarketagintzarako lantegi txiki bat zeukan eta etxepean bebarruaren alde bietan zeuzkan
ortarako lekuak artuak. NEtx IzotzK 8. Karrika ontako etxeen bebarruetan, erdi-nekazari ta erdi-kaletarrak bizi
zaizkigu. "En el bajo de las casas". Garm EskL I 108. Gizon baten etxean sartu ziran. Onek beebarruan patin bat
eban, eta araxe jatsi ebezan. Ker 2 Sam 17, 18 (Dv etxe-sartzean). En DFrec hay un ej. de bebarru, otro de beebarru
y dos de behebarru.
bebe. "(BN-ad), buey, vaca" A.
bebeda. "(V-al), acelga" A. v. 2 beleta.
bebein. v. beberin.
bebelar. "Blechon, bebelhárra, kukuxilbelharra" Urt III 366.
bebera. v. 1 bepera.
bebereka. "Adjectif qui s'applique aux poissons femelles au temps des amours" Dv.
beberin (SP ( A), Urt, Sb-Urq, Archu ap. DRA, Foix ap. Lh), bebein (Alth Bot). "Sarriette" SP. "Bithymum, bi
beberiñ eztia, bi beberin suerteztia" Urt III 349. "Thymus, tomillo, thin" Sb-Urq. "Sarriette" Alth Bot 21 ( A,
que cita erróneamente bebeine). Van Eys (a quien sigue Harriet) traduce "serviette", sin duda lectura errónea de
"sarriette", como señala ya Lhande. Isopa da halaber belhar bat beberina iduri duena eta ordinariozki
baratzetan aurkitzen dena eta usain handi batekin bide eta larrain guzietan frangoki kausitzen dena. Mong 594.
? bebezala. "Como (intensivo). Maite dizüt ene promoa nure büria bebezala zure amorekatik (CatOlo 35)"
DRA. Seguramente errata: en al ed. de 1743, 21 se lee maite dizüt ene proximua nure büria bezala zure
amurekatik.
beda (V-gip ap. Etxba Eib; Lar, Añ), bedea (det. Lar). "Veda, vedamiento, viene del Bascuence bedea, que
significa lo mismo, de donde también viene el Latín; y su composición es de eda, edea, extensión y de be,
suprimida y bajada. Beda, bedea, debekua, artzara" Lar. "Veda, prohibición: (c.) beda, eragozketa; (G, AN)
debekua" Añ. "Epoca de veda. Bedia zan artian juan ziran keixara" Etxba Eib.
bedade. v. bederen.
bedadje. v. bedatse.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
442