Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
Ib. 127. Aurrerontzean zuek, zeron emazte eta aurrakin bear dezutena, nere kontu. Arr GB 119. Bekhatü mortal
hanitz behar deia Iferniaren merexitzeko? CatS 55. Botoa egin zuten, Veneciaraño igarotzeko bear zutena ez
beste guzia utzitzeko. Aran SIgn 74. Mutillzartu ta ezkondu, / oraiñ andria gallendu, / gaztia bear omen du. Xe
275. Ogirik bear dezute? Zab Gabon 28. Egin nai lukeanak gustora pausua, / zapata bearko du oña aiñakua. AB
AmaE 407. Beia bear badezu geienaz ere orlakoxia billatuko dezu beste bat ere. Sor Bar 105. Prinzesa batek
bear dituen prenda guziaz ornitua. Arr May 184. Amen errateko behar den denboran. Elzb PAd 3. Lana gogotik
egitea, ori da bear dana. Urruz Urz 40. Edo, beharko othe da, heda dezon Jainkoak zeru goratik bere esku
urrikalmendutsua eta laguntzailea? Lap 152 (V 68). Jakintsunen erranetan / behar bada sinheste, / ederrena
mintzaietan / eskuara da, diote. Zby RIEV 1908, 758. Ezagutza behar dena ez dutenek ez dute prezatzen. Ib. 88s.
Eztot nik ezer munduan gura / ez bear bere, zu barik. Azc PB 124. Etzuela bertze ametsik baizik ere Aines behar
zuela andretzat. Jnn SBi 136. Denbora askotxo bearko dut gauza abek garbitzen. Apaol 59. Ez igan zerura billa,
/ aingerutxurik bear ezkero / orra or nire mutilla. A BeinB 47. Ori da ori, persona biar dan bezelakua izatia. Alz
STFer 127. Zenbat beharko da? Deus kasik ez hastean. HU Zez 45. Bainan, Jainkoari esker, ez dire oro heien
iduriko; ez eta behar ere. Ib. 31. Bazakien, behar zenean, bertzen heinera jausten. HU Aurp 110. Lagunen batek
zetako edo atako bear izango ebala atxakitzat ipiñiaz, iagi ta atera-bidea artu eban. A BGuzur 120. Eztau
bearko; baiña bear baleu bere, eztakit amaituko ete eukean. Ag AL 72. Lagunak edozetarako bear izaten dira.
Ib. 40. Ni baiño obea bear dau beretzat. Ib. 111. --Orixen bear degu berriz oraiñ! Iduritu egiñgo zitzaizun. --Bai
zera! Moc Damu 15. Egon bear dabela gertu eta prest iragoteko Jesukristogaitik lotsariak [...] eta eriotzea bere
bai, alan bear izan ezkero. Itz Azald 132. Bide okerrez eretxia erakusten dabenak, au da, bear dan argitasun
baga. Ib. 110.
(s. XX). Nola eta zonbat aldiz egin den bekhatu: gogoz, hitzez, obraz eta behar zena ez eginez. CatJauf 120.
Jainkoa othoizten dugu eman detzazkun behar ditugunak. Ib. 101s. Gitxik goratuten zaitue bear dozuen añan. Ag
Kr 212. Nor da berau, ainbeste leku bear dabena? Erregiña dalakoan birau natxako. Ib. 68. Gure etxaguntzan
be bear genduke olako mutil bat. Echta Jos 313. Goizean goizetik zeiara, gero, gizasemearen da Josetxoren
gosariak, urrengo labako arazoak, arto edo talo bear zireanak. Ib. 25. Haiñ beste behar bada zelila heltzeko / ez
nüzü ez berhala ni abiatüko. Xikito 6. Mintzatzekotz, behar da: zerbeit erraiteko; hura erran; eta gero, ixilik
egon. JE Bur 39. Norako biar dezu billetia? Iraola 18. Merkexeagoa bear det. Billatuko aldegu, aukera
badagota. Ag G 87. Urriñera bidalduteko biar dan baño zazpi bidar indar geiago dauko. Kk Ab I 35. Leaburun
beti izateko baaiz, arako eztek latinik ere bear. A Ardi 18. Ba omen du dirua, bai ta bear ere, Leaburu ta
Gazteluren bitarteko zoko sakon ori lurrez betetzeko. Ib. 32. Bularra ere bear da gero orri burura igotzeko. Ib.
VI. Urdeak urde jana behar du. StPierre 32. Bear dan aldi ta tokian egia esateko. KIkV 71. Bear dan besteko zio
barik barau egiten ez dabenak [...] oben astuna egiten dabe. Ib. 77. Argatik bear izan zan Jesusek ere eriotza
eramatea. Inza Azalp 65. Beren ardura edo kontu guztia ari diran artan bear dute. Ib. 126. Egungo egunean,
hain neke da sehi baten izaitea!... Zer soldatak ez dituzte behar! Barb Sup 152. Hori bezalako trasterik baizik ez
behar gure herrietan, gure Eskual-Herrian? Ib. 53. Zer behar duzue haren ganik? Ib. 149. Gerla behar omen
dugu. / Othoi, zaude gure buru! Ox 57. Beldürrez etzükiala bentüraz Jinkoaren zerbütxialako deia behar zen
bezain egiazko eta azkar. Const 16. Neurtitzak bear diran legean egiñak dira. Inza in Jaukol Biozk VI. Atera
nintzan sapaillora edo balkoera, ta esan nien. Emen negok; zer bear dezue? Or SCruz 117. Donostian bizitzeko
sos asko bear eta aalik obekiena bizi nai. FIr 131. --Behar nuzke espartin batzu, Manex. --Holako zango ñimiño
eta pollitekin ez dituxu izari handikoak behar. Zub 73. Astoa izateko arrantzea baño eztabela bear. Kk Ab II
116. --Mingain luze, beñere deitu al dizut, ba? --Ez genuke besterik biar! Alz Burr 39. Eztakit idazten errijak
egitten dauan eraz baño; eta, egija esan, biar be eztot geiago. Otx 96. Ez larrittu; mutillak zer biar eta axe
agindduko dautso osagilliak. Ib. 162. Ez atara ortik barrutik [...], biar dan letxe urten dagijan ondo arazo onek.
Ib. 81. Estaduak urdalla andia, ori aseteko asko bear. Eguzk GizAuz 131. Argitasunik bear izan ezkero orretan
baserritarrai gogo onez lagunduko leuskioen gizon argiak badagoz. Ib. 127. Viva Rusia! deadarrez ibilteko
gogoa bear da! Ib. 134. Zuen odolak jitez behar du borroka eta gudua. Iratz 179. Erreza izan dedilla, e?...
Vanguardismorik ez diagu bear! Ldi IL 84. Aziak ere, lurpean sartzea ta bera usteldu ta desegitea bear izaten du
landarea ernaraziko badu. Ib. 154. Behar dena behar da. Lf Murtuts 19. Zer lur bear du? Lenengo zer ez dun
bear esango dizut. Munita 59. Zulo bakoitzak 30 zentimetrotik 40 zentimetrora bear ditu zabal eta beste ainbeste
sakon. Ib. 59. Behar zelarik harek zitun bil-arazten Uztaritzeko biltzarrak. Zerb Azk 61. Liburu bat edo disko bat
behar bazendu Gipuzkoatik edo Laphurditik, jakin araz iezadazu. Mde Pr 61s. Beste ipuin-berri baten ideia jin
zait eta zure aolkuak bearko ditut bearbada, sekula idazten badut. Ib. 82. Igurikiko zituen behar ziratekeen
hilabeteak eta urteak. Mde HaurB 103. Baiña nor da, Iauna, bear danetik araxego lerratzen ez dana? Or Aitork
283. Zin egin nionan Etxahuniaren jabetasuna bera galtzea ala bear balitz, gurasoen zemaiagatik utzi baiño len.
Etxde JJ 59. Polik bi gauza bear eta ala gertatu. Anab Poli 32. Aire guztiek ez dute atabal-jotze berbera izaten
eta badira deus ere jotzea bear ez dutenak. Ib. 99. Eztiñagu besterik bear denen aotan ibiltzeko. NEtx Antz 39.
Bear ez, ta orduan aurkitu, esan oi da, eta egia izan oi. Erkiag Arran 67. Biok alkarrekin gerala, zer geiago bear
degu? Ib. 127. "Axular" asko bear lituzke / izkuntzak eta fedeak. Basarri 50. Liburu bat bezala mintzo zen, hitzak
behar ziren tokian ezarriz. JEtchep 87. Berrogei bider, behar zirenak baino bi bider gehiago. Arti Ipuin 68.
Beste probamenturik ezta behar, akusatuaren aitorketa baizik. Arti Tobera 268. Indianu jatorren bizimoduaz
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
390