Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
164. Lan horren ondotik barberrek burdinezko tresna bat ezarri zioten zangoaren luzatzeko. Laph 18. Barbero,
mediku ta / letraduai galde / ia ote dabiltzan / jornalikan gabe. Xe 401. Errejistatu zizkan [zaldiari] / Barberuak
ortzak, / esan ziran: Oraindik / dakazki zorrotzak. Noe 60. Ez ezan esan txorakeriarik neska... barberuak esan
din okerrena igaro zala. Apaol 52. On Pedro, zelan ez dot esango egia, / Berori izan arren Barberu zolia? /
Dala bat osatuten bere alegiñez, / Eta ez medikuak dauken albidadez. AB AmaE 247. Barbera eta medikua yin
arazten dire heien beharra denean. Elsb Fram 184. Lan-egite hoi sari, / hor gure barbera / Otsoari da hasten /
galdez bortz libera. Zby RIEV 1908, 767. Barbera paratia Domingoin etxian zoolarik urteko 1875. HerVal 163.
Bena barberek erran zien bera hilzeko menian zela. Ip Hil 74. Esaten ziran Don Rufinok, barbero sangratzalle
fama aundikua eta korrikalari bikaña, nola [...]. Iraola 90. Ur egosi epelak / eta iturriak / ez ditu murritutzen /
nere egarriak; / obeto kendutzen du / ardo beltz gorriak, / aienatzen ditula / barbero-premiak. JanEd II 12. Bizar
egile, basa barber, ostalari eta sonü joile hura bizi izan zen Eretan. Const 42. Etzikan hartuko behin / Axeria
den barbera! Ox 90. Baitakit orai zoin gaitzikor den horko barbera gordea. Ib. 22. Plazentziako Don Antonio /
zapatariak azia, / barbero baten ate aurrean / utzi omen du bizia. Tx B I 161. Bilbo zarrean barberu asko en
demas Barrenkalean / Nongo barberuk osatuko nau eztula ddatortanean? (V-arr). A EY IV 54. Besteentzat
mediku, ta beretzat barbero ez (G-goi). 'Besteri erakusten; eta berak?'. Inza EsZarr 148. Aspaldi ontan irabazi
asko / dabilkite barberuak. Uzt Noiz 80. Barberook eman zion botikekin etzan sendatzen (G-goi). AEF 1980, 65.
Harritzekoena hauxe duzu. Maite dugu Peru, bai, baina ez barberua baztertzeko adina. MIH 168.
barbero (V-gip). Barbero; peluquero. "Peluquero" Elexp Berg. "Gaur egun pelukero entzuten da gehiago.
Lehen bizarkentzaille ere esaten omen zen" Ib. Bizargin edo Barberuak apainduten dau arpegija bizarra
kenduta; baña egun gitxiren buruban balzituten da, jaijoten da bizarra, sustraiti atera ez zalako. Mg CO 80.
Egun batean bizargilleak [belarritzarrak] ekusi ziozkan, eta asi zan farraz. [...]. Irten zan barberoa Erregeren
etxetik, eta eztanda egin nai zion barrenak ekusi zuana esateko gogoz. AA III 490.
- ABERE-BARBER. v. abere.
- AZIENDA-BARBER. v. azienda.
barbergo (Dv; -goa (det.) H, Foix ap. Lh), barbelgo (-goa det. SP), barberko (Urt IV 475). Oficio de
cirujano, de médico. "Chirurgia, barbérkoa, barber ofizioa" Urt IV 475. "Barbergoa, la profession de médecin"
Arch Fab voc. v. barbertza. Eskoletarik heltu dela du erraiten, / Barbergoa han ikhasirik, / Belharren
indarrak ezaguturik, / Eritarzun guziak / Dutiela sendorazten. Arch Fab 167.
barberia (V-gip ap. Elexp Berg; Lcc). Barbería. "Pelukerixa gehiago orain" Elexp Berg. Gaur afaitatu
egin bear dezu barberira joanda. And AUzta 61.
barberko. v. barbergo.
barbero. v. barber.
barberotegi. Barbería. Zozo gazte eder bat / barbero-tegian / iruki du jabeak / juan dan aspaldian. Izt Po
165.
barbertasun. "Métier de chirurgien" Lh.
barbertu (Hb ap. Lh). Hacerse cirujano. Nork gure eztatia / Egin dezagula; aragi jalia / Ni nundian, /
Aragi jale egon behar nian / Barbertu gabetarik; / Enikia orai ments hortzik. Arch Fab 169.
barbertza (H), barberutza. Oficio de cirujano, de médico. v. barbergo. Orra nik dinodana, orrelango
Barberu perdularijo molde bagaak galduten deutseela pama guztija Barberutziari. Mg PAb 46. Baiña zaldi
yaunek ere ni baithan konfiantza / Badute; ikhasi baitut oraiño nik barbertza. Gy 74. Deitzen ditu beraz hunek
arraza orotakoak, / Medikuntza eta barbertzan yakiñ direlakoak. Ib. 75.
barberu. v. barber.
barbildari. "Contrayente" Lar.
barbildu. 1. "Contraer, juntar, retirar una cosa junto a otra" Lar. "Contraerse" Ib.
2. "Contraer deudas, enfermedad, matrimonio, &c., barbildu zorrak, eria, ezkontza" Lar.
barbile. "Contracción" Lar.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
35