Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
- BAZKALTZERAKOAN. "Barazkaltzerakoan, au moment de dîner" Dv.
bazkale. Comensal. Gaur, bazkale berri bat etxean, eta besteetan baño bazkari obexeagoa maneatzen.
Eston Iz 31.
1 bazkaleku (-lekhu Ht VocGr 398, Lecl, Dv, H), pazkaleku. Pastizal, prado. "Pâturage" Lecl, Dv. "Pâturage
dans les landes" H. v. bazkategi, bazkagia. Eramanen gaituen arteraino berak preparatu deraukun phazka
lekhu eternaletarat. Jaur 170. Ipar aldetik maldatzen dute dena bazka-leku diren munho batzuek. JE Bur 198.
Pazkaleku gizen, xara, etxeak ere noiztenka berex, nasai eta garbi. StPierre 25. Lehen, Ezteren alde hau / bazkaleku
omen zen. Etcham 110. Orai, baratze, alhor, pentze, iraztor, bazka-leku hek, dena etxe dira. JE Ber 84.
Gure mendietan pazka-leku hautak kausiturik artaldentzat. Zerb Azk 9. Erroak alha dituelakotz [...] familiako
eta Elizetako pazka-leku gozo nasaiean. Etchbe MGaric 70. Hasi zitian kalapitak, artzain eta bakeroen artean,
phazka-lekuen gainetik. Larz Iru 58. Eguzkia etzaterakoan berriz eramango dituzu ur-goxoetara eta
bazkalekuetara. Ibiñ Virgil 101. Orduan aldiz "Ile-aux-Vaches" zuen izena, Jaun Kalonjen behiek hor baitzuten
denbora hetan bazka leku! Ardoy SFran 89. Nahi nuke jakin / bazka-lekuak fin / nun diren hemen bezin. Mattin
46. Pastorala-egilek, jendeari kausitzeko, gertaldi bat pasarazten dute, alegia mendiko bazkaleku batean. Lf in
Casve SGrazi 14.
2 bazkaleku (BN-arb ap. EI 167; Añ). Lugar donde se almuerza (de bazkal-). "Refi- o refectorio" Añ.
bazkalerdi (G-azp, AN-gip), bazkaldu-erdi (V-arr). (En casos locales de decl. sing.). Medio de la comida.
"Bazkal erdian (G-azp, AN-gip), bazkaldu erdien (V-arr)" Gte Erd 46.
bazkalgarai (G-to ap. A). 1. "Hora de comer" A. v. bazkalordu. Gaztaiñak moztu, morkotsak bildu, /
bazkal-garaia da ingura. Or Eus 83. Gero, bazkal-garaian, osaba-izeben aurrean etzan egoki olako gauza
garratzik aipatzea. Etxde JJ 121.
2. (R-uzt), baskalgai (R-uzt), baskalgrai (R-is). Ref.: A (bazkalgarai); Iz R 393 (baskalgáian), 400
(baskalgráian). Tiempo de después de la comida. "Después de comer" A. "Después de la comida" Iz R 393. v.
bazkalondo.
bazkalgia (S), bazkalgu (BN-ad, AN-arce, S), bazkalgi (Sal, S), barazkalgia (Gèze, H (S)). Ref.: A (bazkalgi);
EI 167. Lugar donde se come, comedor. "Salle à manger" Gèze. Azkue trae tbn. barazkalgi, tomado de un ej.
con el sust. determinado, por lo que el tema puede ser tanto barazkalgia como barazkalgü; cf. A Ardi 150:
"Iztegi berean barazkalgi (S) 'comedor' ageri da. Barazkalgia 'el comedor' irakurrita, etzitzaidan bururatu
egiazko itza barazkalgu izan zitekeala". v. bazkaltoki. Elkhi ziren mithilak bidetarat, eta bathü güziak, hun
eta gaisto, bildü zütien, eta bethe zen ezteietako barazkalgia. Ip Mt 22, 10 (Lç ezteién lekhua, He eztaietako sala,
Dv ezteietako mahaina, IBk eztei-lekua).
bazkalgibel. "Bazkalgibel (AN), bazkalondo (c.), tiempo después de comer" A.
bazkalgin, barazkalgin (A). Cocinero. Eta ekusi zazu lenbiziko lekuan Aldareko Sakramentuko Janari hau
bera. Ez dute orrelakorik egiten, ez zure sukaldariak eta barazkal-giñak. Mb OtGai III 260. Yaki bat geza
badator, "eztuzu ezkontzeko gogo andirik", esaten zaio bazkalginari. A EY I 246.
bazkalgu. v. bazkalgia.
bazkalgune (AN-erro). Lugar donde se come. "Bazkalgunean" EI 166.
bazkalkide (PMuj). Comensal. v. bazkaldar. Gaur arteko neke-lanak / ta etorriko diranak / uxa ditzala
bazkalkideon / eztaitako yan-edanak. SMitx Arraun 121.
bazkalmuga, barazkalmunga (SP). "Barazkal-muga, barazkal ordua, l'heure de dîner" SP.
bazkalondo (gral.; Urt II 74, Añ, VocBN, Hb ap. Lh), barazkalondo (Lar, Dv, H), baskalondo, baraskalondo
(SP). Ref.: A (bazkalgibel); Lrq; Garbiz Lezo 15; AtSac 53; Elexp Berg; Gte Erd 46, 68. 1. (En casos locales
de decl. sing.). Tiempo de después de comer. "(De) sobre mesa, janondoan, barazkalondoan, afalondoan,
conforme sea" Lar. "(De) sobre mesa, o comida, (c.), janondoan, bazkal, afalondoan, (V) ostean, janen ganean"
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
317