Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
Kristau guzioi eman zaizkigun egiak, guziz ere Eleizak bere batzarre edo Konzilioetan erabaki ta erakutsi
dituanak. Ub 109. Bildu-zúte bada pontifizeék ta fariseoék batzárre. LE Io 11, 47 (He, Dv batzarra, Ol, IBk
batzarrea; Lç, TB konseil(l)ua, TB EvS kunseillia). Jesus pasaturik / Kaifasen aurréan, / non zeuden bildurik /
jaunak batzarréan. LE Kop 42. Iges egin danza, bigira, ta lagun deungeen batzar guztietati. CrIc 79. Ona zelan
erabagiten daben Trentoko Obispo Jaunen Batzaar edo Konzilijuak. Mg CO 144. Onetarako, iges egin,
jausierazoten zaituen okasiño, lagun, batzar, leku ta galgarrietarik. Añ EL 1 73. Onelako batzar nastuak bildurgarriak
dira, onak ta Angeruzkoak izan arren personak. Añ LoraS 190. Begira zure etxean izan oi diran neskatx
eta mutillen billerak edo batzarreak, jokatzeko eta denbora atsegiñ onean igarotzeko aitzakiarekin. AA II 121.
Orregatik Juduak larunbatean biltzen ziran Sinagogan edo eren batzarreetako etxean. Ib. 43s. Aldegiten duela
edaleen batzarre guzietatik. AA III 384. Eleixa Ama Santiaren Batzaarretako neurgarrijak ta Kristandadeko
Agintari Jaunen ordenaak bere bardin kondeneetan ditubee naasteko dantzaak. fB Olg 87. Eleixiaren batzarrak.
Ib. 146. Errijaren Burubai esatia gabetako gizonen batzar txarrak. fB Ic II 187. Onelako bigiraak etxian isten
zitubeenak; alako batzaarretara eureen seme alabaak bialduten zitubeenak. JJMg BasEsc 111. Nai leuke, dino
Trentoko Batzar edo Konzilijuak, meza guztijetan komulgadu deitezan. Astar II 231. Infernuko eskolak izan oi
dira onelako batzarrak. Ib. 144. Itz egiñ omen zuten / batzarre batean / txangurruak atzerontz / joateko gañean.
It Fab 103. Geren Batzarre eta / Juntetan bildurik, / ez da ezer egingo / fuero gabetanik. Ib. 212. Batzar bereko
kapitulazioetan Rimerrek esaten daben bezala. Izt C 494. Begijak beera begira badarabildaz, ez banua batzaar
nastuetara, dantzeetara... barre egingo deustee. Ur MarIl 57. Elizaren lenbiziko Batzarre edo Konzilio onetan.
Lard 510. Eta Apostoluak gelatik aterata, Batzarrekoai gizon zintzo eta argiari dagokion eran itzegin, eta
atzenean esan zien. Ib. 487. Salmeron da Pascasio Irlandako ugartera, eta Salmeron hura bera ta Lainez
Trentoko Eliz-Batzarrera. Aran SIgn 111. Kanta dezagun batzar danetan / Kanta aiñ paregabea. AB AmaE 141.
Gu galdutea erabagirik batzarre atan. Ib. 437. Erabaki zan batzar illun artan egin biar zitzaiola gerra biziya
Franziskoren Ordenari. Bv AsL 195. Eta Santuak probinzi artako Obispoen batzar edo konzilio bat deitu, eta
joan ziran batzarre onetatik lau Obispo, Erromak erabaki zuenaren berri Nestoriori ematera. Arr May 165.
Zabaldu dira mundu guztiti / goibelarritzar zatarrak, / eta gitxitu zori txarrean / gizon artezen batzarrak. Azc
PB 363. Batzar bat ikusi dot / Nereiden artean. Ib. 205. Sagu batzar bat. Ib. 44. Eleizgizon bat ustebaga
aurkituten zan batzar baten, gazte batzuk asi ziran donga eta txarren berbeta madarikatua egiten. Itz Azald 17.
Beste enparau berbak "Santa Maria...", sinistea da izan zirala geituak Efesoko Batzar Santuagaitik bostgarren
gizaldian. Ib. 70.
(s. XX). Ostaturik onenetan, lagun arteko jan-batzar alaiak gertatzen ere badaki. Ag G 349s. Lantegietako
gizonak eta Elizaren etsaiak jardun-batzarra [= 'mitin'] astera dijoaz, pelota lekuan. Ib. 351. Onetan batzar
guztietan, Eladitxok sarri besartetuten eban Jule, poz-pozik, Josetxoren arpegia berbera eukalako. Echta Jos
363. Batzarra izan zan, Bermeo, Mundaka ta Elantxobeko arrantzaliena. Ib. 117. Mutill-zarren batzarra. Urruz
Zer 130. Esan biarrik eztago barriketea eurrez ibilten zala batzar artan. Kk Ab I 18. Bearrezkoa izan ezik, burubatzar
orreek eskolen yabe ez dira egin bear. Belaus LEItz 115. Eta endoriak ziñegotzijai batzarrera dei-egin
eutsen, burdin aregaz zer egingo ete-eben erabagitteko. Altuna 26. Maran onek ere, batzarre artan bere itz
samiña yalki zun. Or Mi 114. Aberri-aldez, batzarrik batzar, / Abestuteko zoli eta azkar. Enb 192. Ioango da
batzar edo mitin-en batera ta an bere entzungo dauz barriro astakeriok. Kk Ab II 115. Zer egiten dute bada
[Euskaltzaindikoak]? Batzar asko ta utsa. Lab EEguna 84. Azkenik osalariak epai-batzarrean batu ziran. TAg
GaGo 98. Emon egijuela, euren senarrai legez, batzarretan eta agimendubetan sartzeko eskubidia. Otx 45.
Bourseko iskanbilla / (gizon zoro batzarre). Ldi BB 68. Batzarre artan berean, oker ezpa-nago, Intza yaun
agurgarriak ere itzegin zun. Ldi IL 91. Ar zazute izen-sail bana, ta urrengo batzarra noiz izango dezuten bertatik
erabaki. Ib. 152. Txutitu zan batzarre guzia. Ir YKBiz 482. Alkar ezin aituta, eztabaida ta lazkea sortu ziran
batzar aretan. Eguzk GizAuz 69. Danak kantatzen zuen batzar artan. TAg Uzt 295. Epesoko Eliz-batzarrean
Aita Santuaren ordez Buru egiten zula, Jesukristo Jainko ta Gizon zala, fedezko egien artean ezagutu zun. Or
MB 864. Aitonak, bere zizalluan exerita sendi batzarre artako errege zirudin. Etxde JJ 92. Mediumekiko
batzarre haboroenetan, bitariko fenomenuak nahastuta gertatu ohi dira. Mde Pr 320. Eta egun oroz
euskaldunak biltzen ziran zuhaiz-petan, beren biltzar, batzar, buru-batzar eta zinbideetan. Mde Krit 123.
Arrantzale ta legortarren batzar anaikor arek, zantzu ta susmo oberik ezin eukean izan. Erkiag Arran 30. Batzar
orretan etxe-yaunek, zazpik ez besteak, ezetzera yo eudien. Akes Ipiñ 10. Batzar orretan ez dago iñor
minberatzeko usterik. Basarri 2 (se refiere al Concilio Vaticano II). Illuntzero egiten zituen batzar, mitin eta
itzaldietan, errikoak ba eben naikoa zetan jostatu eta zetan arduratu. Erkiag BatB 102. Gogoratu dezagun
1913garren urtean Bruselasen bildu zan sendagille batzarrak esan zuna. MAtx 43. Iainkoaen batzarrean
exeriko zeran ori. 'Deorum concilia'. Ibiñ Virgil 70. Ai, nere Errota! / Buru-Errota! / Itzul da berritzul / inpernubatzarre;
/ gorroto, bekaitz, arrokeri, / lizunkeriak gorazarre. NEtx LBB 248. Eta Dukia Batzarrian zan baten
bere Konzejuko Buru-zurixegaz, nun Zaldun apaiñan gazttetasunak ez eban jarlekurik, deittu zetsan Dukesiak.
Etxba Ibilt 475. Batzar aundietan, errespeto aundiz entzuten eutsien jakintsuek be. Alzola Atalak 131. Eta ez
naiz ari, zaude trankil, Arantzazuko batzarreaz, hainbestek hain gogoko duen Arantzazuko elizaz baizik. MIH
398. Gehiago nahi baduzu hor daukazu Oinatiko Batzar ondoan argitara zuten liburu lodia. Ib. 221.
v. tbn. A Ezale 1897, 163b. E. Urroz EEs 1915, 60. BEnb NereA 91. Batzarre: A Ardi 15. Inza Azalp 56. Gazt
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
290