Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
batu-beste. "(R-uzt), por término medio" A. v. BATA-BESTE.
batuera. 1. Reunión. Batuera edo Konzilio Santubetan. CrIc 28. Oietako bat litzake Lagundi Erreal orren
beraren 1785-garren urteko bilkui edo batueran aitatzen dana 10-garren planu edo orrierdian. Aran SIgn 209.
Arrats atako bigira, billera edo batuerea amaitu zan, da iagi ziran danak oiari epel-aldi bat emoteko gogoagaz.
Ag AL 66.
Congregación, asociación. --Zer da Eleisia? --Da kristinau sinisle guztien batuera edo kongregazinoe,
Arzain egiazkuakaz zaintu ta zuzenduba. CrIc 25. Kristinau fededunen batuerea, zeñaren burua dan Aita Santua.
Itz Azald 44.
Unión. Baña nola odol bizia batu edo alkarturik dagoan korputz ta animarekin, oek jartzen dira Kalizan
laguntzaz edo batueraz. Mg CC 202. Gogorazinoe onek batu nau errime Jaungoikoagaz, eta batuera edo
alkartasun onek egiten dau nire zoriontasuna. Itz Azald 24. Ezkontzea dala batuera santu bat, Jesukristoren eta
Eleizearen artekoa legez. Ib. 74. Bada ontasun osoa dago maitetasunean edo Jaungoikoagazko batueran. Ib.
192.
2. Recogimiento. Cf. batu (6). v. batutasun (2). --Eta komulgau ezkero, zer egin bear da? --Ordu
laurenean edo ordu erdiyan egon bear da itzal eta norbereganako batuereagaz. Itz Azald 160.
batuerazo. v. batarazi.
batugabetu, batubagetu (Añ). "Desunir" Añ.
batugarri. Unitivo (en sdo. místico). Bide garbigarritik lenengo igarobide, kontenplazioaren eta
bertutearen erpiñ edo goiena dan bide argigarri eta batugarriak igaro nai balitu. Arr Orac 62. Gauza justu eta
bidezkoa dirudi, ejerzizio laudagarri eta santu oetan amabost edo ogei egun eman ondoan, bizitze argigarri eta
batugarrira igarotzea. Ib. 64.
batuketa (BeraLzM). 1. Sinéresis. Lenengo lerroko bigarren itzan biotzeko itzak lau izkin biar lituzke, bi-otze-ko,
bañan batuketaren bidez bio-tze-ko egiñaz iru izkindun bezela azaltzen da. LzM EEs 1913, 197s.
2. Suma. v. batumen. Baña orrela tolesketa-argibidea (tabla de multiplicar) egin ezkero, batuketaargibidea
(tabla de sumar) nola atonduko dezu? EEs 1917, 105. En DFrec hay 14 ejs. más.
batuleku. "Teatro" Añ. v. biltoki (2).
batumen. Suma. v. batuketa (2), 1 batzaldi (5). Gero, artu bitez euneko bakoitzari dagokion peseta eta
onen lenengo urteko korrituen batumenak, eta arki bedi bi batumen aben aldea. EEs 1925, 205.
batun. v. batu.
batun-batun. "(R), juego a acertar, por el número de individuos que se citan, una familia determinada" A.
batunde. 1. "Coligación" Lar.
2. (Lar Dv). "Caudal de otras cosas, como de juicio, ciencia, &c." Lar.
batundetu. "Coligarse" Lar.
batune (Lar, Añ). Congregación, asociación, grupo. "Gremio, clase, batunea, ballera" Lar. "Fariseísmo,
Fariseoen batunea" Ib. "Inquisición, tribunal, Fedazaien Batunea" Ib. "Inquisición, tribunal, fede zaien Bilkun
edo Batunea" Añ. Cf. apaizbatune, lapurbatune. --Zelan izentetan da lurreko Kristinauben batune edo
laguntasuna? --Eleisa burrukaria. CrIc 46. Onesbedatuko du nork bere batune edo klasekoa, zergatik
onesbedatuko duen bere burua. Izt D 156.
(Lar Dv). "Colección, bilgoa, batunea" Lar. "Complejo" Ib. "Collection, assemblage, recueil" Dv.
"Palo, palos de naipes, batunea" Lar. Cf. H: "(Couleur au jeu de cartes) trèfle".
- BATUNEKO (Lar Dv). "Conscripto" Lar.
batunetu. "Incorporarse" Lar.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
283