Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
batere. Hb Egia 20. Saria beti osorik eman bearra da lanik batere aurkeztu izan ba-da. Ldi IL 97. Mamirik
batere baldin badu film batek. MEIG I 179.
Cualquier. Kantari zen ta dantzari hiriko bertze neskatxa batere baino gehiago. Birjin 250.
(Con tema nominal nudo, acompañado de gabe, gaberik, etc.). Sinhetsteaz segur gare batre gabe aieru, /
Tronuaren aitzinean dagoela Aingeru. EZ Man II 100. Ainbeste infernuan padezitzen daudela, ta ainbeste urte
igaro, ta batere atseden edo alibio gabe. Cb Eg II 130. Eguzkiaren argitasunak kristala baterian bestera irago
oi daben modura, kristala bera len duiñ osorik eta batere kalte bagarik geldiketan dala. msOñ 31r. Onei
erantzuten jakue bapere pena bagarik. fB Olg 186. Eta bere eskua ta laguntasuna eskatutea egun a guztia
bapere bekatu bagarik emoteko. Añ EL 2 90. Bere eginbide hertsier batere bidegabe egin gabe. Gy X. Nola zen
menditarik agertu harmetan, / Beldur batere gabe Araben ostetan. Hb Esk 50. Ostentazio batere gabe / izketan
dute graziya. Xe 168. Bapere lotsa baga eta arro arro, / Erantzun eustanagaz bildurturik nago. AB AmaE 274.
Batbere bildur baga. Itz Azald 98. Egun alaia zan. Zerua, batere odei gabe, osoro urdin zegoan. Ag G 43. Eta
gero, bape bildur barik, bior baten bizkar-ganian zaragi galanta sartu eben etxera. Kk Ab II 92. Emakume ta
mutikoai, gizonik sendoenak legiken besteko lana egiñazo arren, bape kezka barik aloger txikiagoa emongo
dautse. Eguzk GizAuz 177. Eta ugazabari erantzunik erregarrienak bota oi zizkion batere kupida gabe. Etxde JJ
268.
2. (Ht VocGr (-th-), Lecl, Dv). (En función de adverbio, acompañando a verbos, adjetivos, adverbios o
expresiones adverbiales, en frases negativas). Nada. "Bathere, point" Ht VocGr. "Point du tout" Lecl.
"Nullement" Dv. Tr. Menos usado que en la acepción anterior, se encuentra desde Leiçarraga. Baina nik
diotsuet eztezazuen iura batre, ez zeruaz, ezen Iainkoaren tronoa da. "Ne jurez aucunement". Lç Mt 5, 34. Baina
federekin eska dadin, batre dudatzen eztuela. Lç ABC A 1v. Batre konsenti ezpadeza-ere. Lç Ins D 8r. Ene
laztana, eriotzea / sentitzen ez dot bapere. Lazarraga 1144v. Zegaiti nik ezteretxut on zuri bapere baño geiago.
Ib. 1152r. Aoan laztan zaitudaz, baña / gogoan baterere ez. Ib. 1165r. O halaber aire mehe batre ez korrunpitua.
EZ Man I 135. Baterere eztezala azala mesprezia, / Zeren baita fruituaren leial begiraria. Ib. 30. Bañan
hargatik etziren / batere gibelatu, / aitzitik eskua zuten / haurretara hedatu. EZ Noel 76. Dotrina hau [...] athera
dut nihoren erranetara [...] batre behatu gabe. Harb e) 2rs. Etzen bat ere haserretu eta ez arrenkuratu ohoiñen
kontra. Ax 304 (V 203). Biz hala, hal' ezpad' ere, / Etziren-ber zu batere / Larde, gaurgoitik, oinaren / Puntan
bihotza duenaren. 'Pourvu que vous n'ayez désormais aucune crainte de celui qui a son cœur au bout de son
pied'. O Po 44. Eta berriz bihurtuko naizela Iainkoaren miserikordia gana, bat ere berandu eta luzatu gabe. SP
Phil 76 (He 78 berehala eta trikatu ere gabe). Herioa maite dute eta eztira batere haren beldur. Tt Onsa 164.
Eternitate luze hura / Bat ere eztuk laburtzen; / Eternitate oso hura / Garabik eztuk gutitzen. Gç 176. Bere
moduan Bizkaia / bigunago ezta bapere. BBizk 20. Hartakoz Ostia hausten denian, ezta batere hausten Iesüs-
Kristen korpitza, bena bai ogiaren üdüriak. Bp I 71.
(s. XVIII) Ezta bada zer erran, Eskuararen kontra garaitia batere botheretsuago izatu dela. ES 108. Bere
partetik bathere entseiatu eta premiatu gabe. Ib. 106. Bere salbamenduko bidean ez dire batere aintziñatzen. He
Gudu 80. Hanitx gaiza dira, zuñen jakitia arimaren aphür, edo batere ezpeita profeitable. Mst I 2, 2 (Ip arimak
aphür edo batere ezpeitu profeitürik). Eta Judasen geldiera? Ez bat ere obea. Mb IArg I 199. Bada nere konfesio
guziak ez naute ondu bat ere. Ib. 280. Onetan lau ta bost ordu egoten zan, ordu bat bederik batere diberti gabe,
bete artean. Cb Just 37. Hasi ziren tronpeta yotzen eta hautsten bere eltzeak, batzuk bertzeak yorik, batere
aldaratu gabe bere lekhutarik. Lg I 214. Oraingo huntan Akitoselen abisua ez da batere zuhurra. Ib. 314.
Jinkoak etzuen nahi bere egoitza egin behar zuen tenpluba izan zedin batere lizundua. Mih 4. Baña Kristauak
etziran batere bildurtzen. Ub 115.
(s. XX) Konfesaturik ere / Ez dituzte batere / Arimak garbitzen, / Bainan bai tronpatzen. Monho 30. Ezpeiniz
nahi prinzer / bathere fidatü. Xarlem 1013. Ezta batere hun / hari fidatzia. Ib. 1330. Aora edo gogora lenen
etortzen zaiena, batere esaminatu gabe konzienzia. Mg CC 215. Alkarrekin jaten pakean, / Ta ez ziran batere
tximistu. Mg in VMg 104. Batere damutu bage, eta ari largatzeko asmo bage. Gco I 435. Ibilliko dirala batere
aunatu gabe. AA III 583. Eztire batere animatzen haren khartsukiago maithatzerat ta leialkiago zerbitzatzerat.
Dh 225. Ta orregaiti bapere obaak ez dira. fB Olg 155. Jakin ditugunean / zuben naigabeak, / ikaratu ez gaitu /
batere bideak. Echag 43. Saindu batzu munduari batere estekatuak etzirenak. Jaur 202. Or salto, emen salto /
joateko airean, / oñak zikindu gabe / batere bidean. It Fab 169. Batere zapuztu bage ematen du bere garau
baliosoa gogoz. Izt C 151. Bere kortea ere batere ez hobetzen. Gy 188. Ibiltzeko oin hutsik, ez batere huzkur. Hb
Esk 185. Ez ditu argi sobrak batere izitzen. Ib. 201. Josue batere bildurtu gabe ondoratu zitzaion. Lard 111.
Hori etzait batere gaizki. Dv Lab 226. Ez naiz batere burlaz mintzo. Laph 32. Batere durduzatu gabe. Ib. 206.
Batere maneatu gabeko janariak. Arr GB 109s. Ez da batere txarragoa, ez. Sor Bar 66. Etzuala batere ondo
aditu Jesukristoren ebanjelioko itz Franzisko bere Aita-lenak esan ziozkanak. Bv AsL 131. Zelan bizkortzen
etzan bapere Antoni. AB AmaE 296. Oso zan berekorra, temoso pestea, / Ez bapere obea bere emaztea. Ib. 236.
Hargatik bazen Anselaren bihotzean bertze sendimendu bat batere ttikiagoa etzena. Jnn SBi 76. Eta hobia ere
xutik, batere barraiatua izatu ezpalitz bezala. Ib. 124. Ez baitzen batere bere buruaz hartua. HU Aurp 167.
Itandu eutsan Riktrudisek bapere ikaratu barik. Ag AL 167.
(s. XX) Ezren irietra batrere arrimatu. Mdg 138. Kopeta beltza batere argitu gabe. Ag G 327. Ainbeste
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
270