Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
(s. XX) Behar-orduan nor nahik bathaia dezake eta behar du bathaiatu. CatJauf 106. Bataietu ondorian iñ
diren bekatuek barkatzeko. CatUlz 39. Nere illobak berorrek bataiatu zituan, nere semeak ostera Gerriko zanak.
Ag G 317. Bataiatu ditzazute Aittaren eta Semearen eta Espiritu Santuaren izenean. Inza Azalp 37. Bazabiltzan
gaiaz haur bateiatzen, ezkuntze benedikatzen eta Elizako heltüren erier emaiten. Const 25s. Sortu nintzen
bakotxean, / eta bietan batixatu, / enamoratu iroretan / eta lauretan bordaltu (R). ADonostia GH 1926, 72.
Billabonako pontian bertan / bataiatu zan gizona. Tx B I 29. Jesus Jaunak berak bathaiatu zituen Erreginaren bi
haurrak. Barb Leg 69. Zuk bear ninduzuke ni bataiatu, ta nigana zatoz zu? Ir YKBiz 43. Horra, jaun erretora,
bathaia zaguzu nexka hau: "Goiz-ethorri" emanen diozu izena! Lf Murtuts 54. Bainan berehala erori zen
Jesusen erranerat eta bathaiatu zuen Jordaneko urean. Zerb IxtS 84. Bego; egin beza nai duna, oraiño ez baita
bataiatu. Or Aitork 24. Ipiñen 1881garren urterarte bateaturikoen artean atzenengoa Jeronima Goyoaga ixen
zan. Akes Ipiñ 13. Eta... Nola bataiatuko dugu haurra? Arti Ipuin 60. San Antoneko elizan bataiatu zuten
Bilbon. Osk Kurl 38. Bañan nola lur artan sortu nintzan, eta berara eraman bear bataiatzera. Salav 9. Ez al
zerate kristauak, eta beste guziok bezela bataiatuak? NEtx LBB 57. Aitor dugu harrapatu haur sortu berri
guziak bataiatu nahiko zituela Frantsesek. Ardoy SFran 318s. Galdegin zuten berehala giristino bilakatzea, eta
handik laster bateatu zituen gure Misionestak. Ib. 247s.
v. tbn. El 39. CatB 56. CatLuz 22. CatEliz 469. Arr GB 24. Legaz 38. Lap 317 (V 144). Urruz Zer 60. KIkG 69.
Etxde JJ 135. Bilbao IpuiB 76. MAtx Gazt 102. Xa Odol 346.
Bateatu: Añ EL 2 214. CatSal 53. CatBus 52. KIkV 42.
Bat(h)eiatu: CatLan 40. Xarlem 149. EvS Io 1, 25. CatAe 52. CatS 69.
Batixatu: CatR 53.
Dar nombre. Eskerrak eta laudorioak zuen izenaz bathaiatuak diren elizetan emanen derauzkitzuegu. Harb
402. Khendurik karrika batzueri beren aspaldiko izenak, berriz bathaiatu zituzten deithuz karrika Gambetta.
Elsb Fram 145. Gizartekeriaren izenaz bateatu dogun sozialismua zer dan adierazo baño len. Eguzk GizAuz 30.
Ipuin-Barreka izenagaz bataiatu dot neure liburutxu au. Bilbao IpuiB 9. Hurrengo liburu batean azalduko dizut,
zer dan euskara osotua bataiatu dutan systema berria. Osk Kurl 16. Oraingoan asmatu digute beste tresna bat.
Eta bai bataiatu ere: Evoluzioa, orra. Vill Jaink 51. Ondo deritzat Con fondo de chistu bataiatzea literaturara
ekarri dauan lenengo semea. Alzola Atalak 91. Norma hori, egia esan, Schuchardt-ek erabilia da Bartoli-k
baino lehenago, bateiatu gabe, ordea. MIH 390.
Aguar las bebidas. Bigarrena, ardo andiari sagardo gozoa. Irugarrena, bataiatzen dala ardoa urarekin.
AA II 184. Ekartzak pitxar bat, baña urbagetik, oraindik zintzo gaudek, eta gañera, gaur ez dek ardorik
bataiatzeko eguna. Zab Gabon 28. Bataiatzean aurrari izena ematen zaio, ardoari kendu egiten zaio. EEs 1911,
114. Apaiza ez aiz baña alare / bataiatzea gogozko, / Nik edan dedan ur zikin orrek / etzetxeukan ardo asko.
Basarri 125. Kalera eramaten ditugula / arrautza erdi lokatuak, / nolabaiteko jangaiak, eta / esneak bataiatuak.
And AUzta 138.
- BATAIATU BERRI. Nuevo bautizado. Bataiatu berri aiei eman naiez, batez ere Konfirmazioko
Sakramentua. Lard 491. Bataiatu berriek etzioten denborarik uzten ez jateko ez lo egiteko. Ardoy SFran 245.
- BATAIATU GABE. No bautizado. v. bataiatzaka. Bataiatu gabeen errenkurak. EZ Man I 130. Ill dezu
zeure etsaia edo aur bateatugabea bekatua esatltzerren? Mg CC 129. Sein batiatu bagia. Mg CO 188. Zeren
bataiatu gabea ez da Sakramentu au artzeko gai. AA I 538. Bataiatu gabea zaude? Ag G 317. Beraz, guk ere
anai bataia gabea ezagutuko yuagu. Or QA 99. Aurren linboa, bataiagabeen aurtegia. Ib. 53.
- BATAIATU GABEKO. No bautizado. Bataiatu gabekoen gorputzak lurperatzen. JMB ELG 90. Bataia
gabeko aurren egongua. Or QA 94.
bataiatzaile (-th- Urt III 256, Dv; H), bateiazale (-th- S ap. Lrq), bateatzaile (H), bataiatzale, bataiazale,
bataitzalle. Bautista, (el) que bautiza. "Baptista, bathaiatzaillea, bathaialária" Urt III 256. "Celui qui baptise"
Dv. "Bataia-batea-tzaillea, celui-celle qui baptise" H. "Batheiazale, qui baptise" Lrq. v. bataiari; bataialari,
bautista. --Egiten deia askazkünterik batheyian, eta Konfirmazionian? --Bai espiritüalki: haur batheiatiaren
eta batheiazaliaren, egüz aita amen eta egüz aita amen artian. Bp I 63. Bataioan isurtzen du bataiatzalleak ura
aurraren buru-gañera, eta esaten ditu Sakramentuari dagozkan itzak. AA I 21. Misionest bathaiatzaile batzu ere
ethortzen zaizku ikhustera artetarik. Prop 1903, 41. Batzuk diote Juan Bataiatzalea zerala, beste batzuek Elias
zerala. Inza Azalp 49. Juan Bataitzalle Deunari. ArgiD 416. Joan Bataiatzalearen sortzea. Ir YKBiz 1. Egiazko
argia zein dan adieraztera etorria zan Yoan Bataiazalea. Ib. 49. Egun aietan agertu zan Joan Bataiatzaillea
Judeako baso-baztarrean oiuka. Or Mt 3, 1. Yon Bateatzaillea da ori; biztu egin da illen artetik. Ker Mt 14, 2
(Lç Baptistá, TB, HeH, Dv, Ip Baptista, Ur, Echn, Hual Bautista, Leon Batista, Ol Ukuzlea). Juan Bataiatzalle.
EgutAr 1957 (ap. DRA). Frantsesen Bataio-Harria... Munduak ezagutu duen Bataiatzale handiena hor da
"sortu"! Ardoy SFran 97. Ekar iezadazu berehala aspil batetan, Joan Bataiatzailearen burua. IBk Mt 14, 8 (IBe
Bataiatzaile). En DFrec hay 2 ejs. de bataiatzaile y 5 de bataiatzaille.
bataiatzaka, bateatzaka, batiatzako. No bautizado. v. BATAIATU GABE. --Norzuek eoden linboan? --
Sein bateatzakaak. CatAnz 5. --Zein sakramentuk parkatzen ditu bekatuak? --Bautismoak sein Bateatzakei
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 257
mende.