Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
batagarri. "Unitivo" Lar. Bizitze izpiritualaz mintzo diren liburuetan irakurtu dudanaz, badakusat laster
izanen naizela bizitze argigarriaren bukan, batagarrirat iragatzekotzat. "À l'unitive". Birjin 96.
batagetu. "Desunir" Lar.
batago (Lar, H). "Unidad" Lar.
batagokun. "Tópico, lo que pertenece a determinado lugar" Lar.
bataiagabe. v. BATAIATU GABE.
bataiagia, bateiagia (Lh, Casve). "Baptistère" Casve.
bataiagile, bateatugile. Bautista, persona que bautiza. Ozta abade bateatugilleak, botarik ura geure buruen
gañera, esan eban. Izt Berb II 23.
bataialari. v. bataiari.
bataialeku (Urt), bataioleku (V-gip). "Baptisterium, bathaialekhua" Urt III 256. "Pila bautismal. Elizara
jundakuan, mutikuak eta kuriosidadia betik egoten da olako gazuak ikusteko ta, ze dago ta, ori bataiolekua da"
Elexp Berg. v. bataiategi.
bataiarazi (Lh), bataierazi, batearazi (Lh), bateiaerazi, bateiarazi (Lh), bataiatu erazo. Hacer bautizar.
Haur sorthü berri bere manü pekoak, zortzi egünetan barnen batheia eraziten eztütienak. FPrS 26s. Jentil guziak
batai-erazi zituen Apostol berak. Mb IArg I 364. Bere büria bathearazi üken zien Jordaneko uhaitzian Jandone
Joanne Baptistaz. CatLan 40. Bertatik batai-arazi zituan San Pedrok. Ub 102. Lén baño lén bataiarazi bear da
[aurra] utzigábe sóbra denbóra. LE Matr5 299. Eta gogoz eta menaz jartzen zitzaiozkala igerritzen zienak, bere
ikasleai bataiatu erazotzen ziezten. Lard 375. Jadanik bi haur bathaiaraziak zarozkigun. Prop 1896 (ap. DRA).
Anhitz hobendun dire beraz burhasoak lazo balinbadire haurren bathai-arazteko? CatJauf 105. Siñetsi ta bere
burua bataiarazten duena gaizkatuko da. Ir YKBiz 541. Eta badakigu handik laster beste bi seme gazteenak ere
batearazi zituela. Ardoy SFran 225.
bataiari, bataialari (Urt), batailari. Bautista. "Baptista, bathaiatzaillea, bathaialária" Urt III 256. v.
bataiatzaile. Juan Batailariaren eskutik bataioa artu ondoan. Inza Azalp 123. San Joan bataiariaren jaiotza.
Or MB 980. Iondoni Ioanes Bataiaria bezala lepo egingo ote nauten ere gogoak ematen dit. Or QA 121. San
Yoseperen, Yuan Bataiariaren eta Simeon Xarraren bidez. Ib. 66.
bataiarri (G, AN, L-ain; Aq 568, A DBols), bateiarri (-th- S), batearri (BN, S), bataio-harri (bathaio-a. Dv),
bateo-arri, batai-harri, bataiaharri (SP). Ref.: A; Lh (batearri, batheiarri); Lrq (batheiarri). Pila bautismal.
v. bataiontzi, ponte. Elizara izanian so egik bateiarrira, / Pensa ezak han duiala rezebitu fedia. E 17. Ildézan
galdugábe bataiarriko grázia. LE Matr5 299. Jardiets izadazü, o ene Patrua, batheiarrian hartü nütin eginbiden
ororen arranplitzeko grazia. UskLi (ed. 1804), 217 (ap. DRA). Bathaiharri hartara bil beitetz ospeak, / Berritz
indar har dezan han gure Fedeak. Zby RIEV 1908, 607. --Zer egiten dute bathaioan? --Haurra bathaio-harrian
atxikitzen, eta haren orde debruari ukho egiten. Dih GirLeg (ed. 1897), 82. Bateo arrian (pila bautismal)
abadeak ipiñiriko izena. Ag Kr 28. 1760an sortü zen etxe hartan haur bat, bateiarrian Dominika deitürik izan
zena. Const 15. Bataio-harrirat zeramatelarik, norbeitek ez ote zuen bidean erran. Zerb Azk 72. Frantsesen
Bataio-Harria... Munduak ezagutu duen Bataiatzale handiena hor da "sortu"! Ardoy SFran 97. Batai harrian
hartu urak eta gatzak / ditugu zerurako lenengo urratsak. Xa Odol 346.
bataiategi (Urt (-th-), Hb ap. Lh), bateotegi (Lar), bataiotegi. Baptisterio. "Baptisterium" Urt III 256.
Badirau ere oraindik Azpeitiko Eliza nausiaren bataiotegian bera [San Ignazio] bataiatua izandu zan ponteak.
Aran SIgn 3.
bataiatoki. "Baptisterium, bathaiatókia" Urt III 256. v. bataiategi.
bataiatu (G, L, B; SP, Lar, Añ, VocB, Zam Voc; -th- Urt III 256, Ht VocGr, Lecl, Dv, H), bateatu (Lar, Añ, H,
Zam Voc), batiatu, bateiatu (batheiatü S; Ht VocGr 332, Gèze), bateietu, bataitu, batixatu, bateotu. Ref.: A
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
255