Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
katedralaren antzekoa baita, aek egiña. Erkiag Arran 195. Mertxe Zabalarekin egin zituen Begoñako gure
Amaren basilikan esposarioak. Arti Ipuin 77.
basilika. v. basilisko.
basilisko (Lcc), basilika. Basilisco (sentidos prop. y fig.). v. herensuge. Pozoina dute begietan eta ahoko
hatsean, basilikek bezala. SP Phil 262 (He 264 basilika sugen kontuan, Echve Dev 302 ersugiak edo
basiliskoak). Zenbait basilikek aurthikitzen badio behatze lizunik, amoriozko begiztatzerik, haren bihotza errazki
atzematen da eta pozoatzen. Ib. 372 (He 375 suge). Basilisko edo ersugeagatik esan oi da: baldin gizonari
lenago begiratzen badio, ikusiarekin iltzen duela. Cb Eg III 239. Baña guenian sugiak legez jango deutsu zeure
barruba, eta ersuge edo basiliskuak legez, beteko zaituz benenoz. Astar II 130.
basiloi. v. basailora.
basilora. v. basailora.
basin. v. bazin.
basi-nabas (S ap. Lh), basi-nahas (S ap. Lh). "Étoffe dont le revers n'est pas pareil à l'envers et où les raies ne
sont pas saillantes" Lh. "Tissu mi-laine, mi-coton" Ib., que cita a Foix en las dos acepciones. v. basi-angles.
basinusi. v. BASO INAUSI (s.v. 1 baso).
basipizpiku. Vicario de obispo. "Chorepiscopus, iphizpigu laguna, basiphizpikua, basa herriko iphizpikua"
Urt V 4.
basiraunbelar. "Amaranthus luteus, basiraunbelhárra" Urt II 7.
basisi (G-goi). Nombre de una planta. "Biotz-errea sendatzeko basisi-belarra auan txetu eta aren izardia
tragatu, belarra kanpoa botaz" (G-goi) Arin AEF 1980, 65.
basitu. 1. "Ensuciar" Lar. Cf. 1 basi. "(V), embadurnarse" A.
2. (AN-larr; A Apend). Mojar(se), empapar(se); bañar(se). "Calarse" A Apend. "Basitu, pasarse por la
humedad. Aurtengo eurite onek artoak eta gariak basitu ditu" Asp Leiz. Errege, eure eskuetan artu eikek
neure odolaz bustiriko lur-zati bat eta beraz begia basitu-ezkero, osatuko iak. A Ezale 1897, 110b. Eman ere
zidan gogoak basialdi bat artzea, aditu bainun basitu izena artatik zetorrela grekoan balaneion, barneko kezka
aizatzen dulako. Basiturik ere len bezala gelditu nintzala aitortzen diot Zure errukiari. Or Aitork 237. Aruntzago
derama / ondasunen mendira, / egarria, basituz, / kentzen dun iturrira. "Del gozo fiel las baña". Or in Gazt
MusIx 93.
3. (V ap. A), bazitu (V-ger ap. A; A DBols), bazi (V-ple ap. A). "Untar, rebañar platos, etc." A.
4. (Sust.). "Basitu bat artu, tomar un baño" (G-to) Or Eus 334n.
- BASI-BASI EGIN. "Basi-basi egin, calarse. Danau basi-basi eginda nator" A Apend. "Basi-basi egin, mojarse.
Basi-basi egiñik etorri giñen menditik" Asp ANaf. v. BASA-BASA EGIN (s.v. 2 basatu).
1 baska (V-gip ap. A; H). Lodo, fango; lodazal. "Fange" H (que cita a Cb). "Cieno" A. Infernua karzela
guziz illun izugarri bat da, loiez, atsez ta kiratsez betea [...]: baska artan [kondenatuak] demonio guziakin naste
daude. Cb Eg I 219.
2 baska (Lar, H (G)). "Junta, congreso de personas, batzarrea, biltzarra, bilguma, bilduma [...]. Item baska,
baltsa" Lar.
3 baska (V), baxka (G-nav). Ref.: A; Ond Bac (baxka). Chambra, especie de blusa femenina. "(Vc), chambra"
A. "Una prenda femenina, que cuelga de los hombros a la cintura. La "basquiña" castellana cuelga de la cintura"
Ond Bac 404.
4 baska (Lar, Hb ap. Lh). "Bascas, viene del Bascuence aska, lo mismo que asnaska [...]. Baskak, goragaleak
[...], narrioak" Lar.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
198