15.05.2013 Views

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru<br />

basamatsen antzekoak. Ib. 192. Ez gera gu ala Jesukristorekin, gizaki berdiñ izanik ere berezi gera alare: matsa<br />

ta basamatsa bezela gera. Or JBDei 1919, 364. Ta zugatz-azaletan, naiz basamaats-orrietan idatzi bezazte<br />

maite-legeak. Or Mi 34. Beste egur baño sugillegorik duk au, basamaatsaren abarrak dituk eta. Ib. 79.<br />

"(L-ain), nuera [sic, por 'nueza']" A.<br />

basamagasixko. "Basa-magasixko (S-saug), petit bazar de rien" Lh.<br />

basamakatz (V-gip). Pera silvestre. "Basamakatz (msLond), peruétano" A. "Makátza, la pera [...].<br />

Basamakatzak, las silvestres" Iz UrrAnz.<br />

basamalba. "Althaea, basamalba, malbadobléa, sendamalba" Urt I 544.<br />

basamarrubi. Fresa silvestre. Basa-marrubia ttiki-gorri: / zure ao politaren neurri. NEtx LBB 334.<br />

basamarta. "Garduño (G)" Añ.<br />

basamaurtu. v. basamortu.<br />

basamediku, basamiriku. Curandero. Aithortu behar da... basa-mirikuek aski begitarte egiten diotela<br />

[asto-azari]. Zerb GH 1933, 115. Huna gure basa-mirikuaren landare maitatuenak. Zerb Azk 88. Gure zaharrek<br />

izen hori emaiten zioten "jainko ttipi", "donatu" edo basa-medikueri; hots, diplomarik gabe... eri artatzen eta<br />

noiztenka sendatzen ari zirenei. Herr 16-5-1963, 1.<br />

basamenda. "(R), menta silvestre" A. v. astamenda.<br />

basamihilu, basamilo. Hinojo silvestre. Basamilloa surtara bota, / orain degu-ta garaia, / maitaro emen<br />

zabaldu bedi / sorgin-belarren usaia! EA Txindor 152.<br />

basamika (V-arrig ap. EI 380). Arrendajo. Cf. LzG: "Balsamica, gayo; arrendajo (Apellániz)".<br />

basamineta (S ap. A; Foix ap. Lh, Alth Bot). "Luzerne lupuline ou minette des prairies" Alth Bot 11. "Alfalfa<br />

lupulina" A.<br />

basamiriku. v. basamediku.<br />

basamirta. "Acaron, basamirta, larre mirta" Urt I 69.<br />

basamordo. "(V-gip), matorral" A.<br />

basamorra. "(V-arr), matorral" A.<br />

basamortu (V, G, AN-gip; Lar, Mg PAbVoc, Añ, Dv, Zam Voc), basomortu (H), basamorto, basamaurtu. Ref.:<br />

A (basamortu); Etxba Eib; Gte Erd 159. Lugar desierto, deshabitado; yermo, paraje desierto y sin vegetación.<br />

"Páramo" Lar. "Soledad espantosa" Mg PAbVoc. "Desierto", "páramo", "yermo" Añ. "Désert" Dv. "Desierto" A<br />

DBols. v. basabazter, basaleku, eremu, desertu, mortu. Tr. Aunque documentado por primera vez en<br />

Etcheberri de Ziburu (con el sdo. de 'monte'), hasta fechas muy recientes no se vuelve a encontrar más que en la<br />

tradición meridional. Hallamos ejs. seguros de 'yermo, paraje desierto y sin vegetación' en Moguel, Lardizabal,<br />

Uriarte, Iturzaeta, Altuna, Iraizoz, Arriandiaga, N. Etxaniz, Munita, Anabitarte, Villasante y Bibl.<br />

En cuanto a las variantes, aparte de la más extendida basamortu, encontramos basamorto en Moguel, basomortu<br />

en Lardizabal y Munita, y basamaurtu en Otxolua y Arriandiaga. En DFrec hay 14 ejs., meridionales, de<br />

basamortu.<br />

Zuen Gurasoak jan zuten basamortoan Mana. Mg CC 219. Ebillen basamortuan atseren ta bakerik artu<br />

ezinda. Mg CO 116. Berrogeta zazpi urte dira aurkituten nasala basamortu onetan, ta ikusi ez dodala zeu baño<br />

beste personarik. JJMg BasEsc 242. Zer balijo deutsee oraiñ Infernuban berrogeta amar urteko baru gogor,<br />

azote, zilizijo, luurraren gañian lo egite, ta Mundutik alde egiñda basamortuban bizi izatiak? Ib. 76. Basamortu<br />

baten nago abererik uzubenen lagun eginik. Astar II 139. Alperrik juango da basamorturik itzalsubenera. Ib.<br />

163. Itxiten baditut arako lagun dongaak, usteko dabee iges egin biar dodala basamorturen batera. Ur MarIl<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

175

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!