15.05.2013 Views

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru<br />

s.v. barurats. v. BARAU HUTS.<br />

barutu. v. barautu.<br />

barutz. v. 2 barauts.<br />

baruza. "(V-arr-m), follaje" A Apend.<br />

baruzaro. v. barauzaro.<br />

barza. "(R), haya pequeña" A.<br />

barze (S ap. A). "Travesaño de las puertas de campo" A.<br />

"(Foix), échelon" Lh.<br />

barzi (Lar, Hb ap. Lh). "Punzada, barzia" Lar.<br />

barziatari. "Punzante" Lar.<br />

barziatu (Lar, Hb ap. Lh). "Punzar" Lar.<br />

barzikai. "Punzón" Lar.<br />

barztoki, parztoki (Lar). "Lendrero" Lar.<br />

barzuin. v. bertzun.<br />

barzulo (Lar, Hb ap. Lh). "Embocadero" Lar. "Orifice" Lh.<br />

barzulotu. "Embocar, meter por alguna parte" y "embocarse así" Lar.<br />

barzulotze. "Embocadura" Lar.<br />

1 basa (L, BN, S, R-uzt; Ht VocGr, VocBN, Gèze, Dv, H). Ref.: A; Lrq; Satr VocP; EAEL 90; Gte Erd 167. v.<br />

basati.<br />

Tr. Propio de la tradición septentrional, de documenta por primera vez en Leiçarraga, y su uso aumenta desde<br />

mediados del s. XIX. En el XX tbn. lo usan algunos pocos autores meridionales, como Azkue y Orixe. En DFrec<br />

hay 7 ejs., 6 de ellos meridionales. 1. Salvaje (referido a animales). "Sauvage" Ht VocGr, Gèze, Dv, H y Lrq.<br />

"Farouche" VocS. "(L, BN, S, R-uzt), salvaje" A. "(L, Sal, R), espantadizo" Ib. "Silvestre" Satr VocP. "Animale<br />

basak iduri duzue (BN-arb)" Gte Erd 167. Orozbat hora ta otsoa, salbü eta bata mantso beita ta berzia basa,<br />

mantsotzen delarik hora bezala. Egiat 165. Nekez aldiz basa gathia arimal hau bere nazaroaz delakoz hora beno<br />

basago ta ohilago. Ib. 165. Arthaz eta balaküz baizik eztaite mantsoeraz hoien [idien] astüra basa. "Leur humeur<br />

farouche". Arch Gram 145. Erran izan darotzut lehen ere azienda gu geroni bezain minbera dela, non ez den<br />

basa. Dv Dial 68 (It basatia, Ur basatija, Ip basatürik). Nihork ez du handi atzeman behar krapestu gabeko<br />

abere guziak basa izatea. Hb Egia 65. Abere basa batek baino gehiago ez zuen Jainkoaren beldurrik. Arb Igand<br />

55s. Zer ditake haurkeria handiagorik, abere basa bat gizon batekin borroka ikustea baino? HU Zez 77. Zaldi<br />

basa xehe andana han zagon. JE Bur 8. Akabo gu? Zer derasak? / Ez gaituk abere basak. Ox 56. Afrikako ihizi<br />

basa mota guzietakoak. Zub 83. Unek, nik uste, nai duela adiarazi zakurra basa bezain zakurrago ez daitekela.<br />

FIr 159. Pottokak, zaldi ttipi erdi-basa batzu diren bezala, betizoak behi tipi erdibasa batzu ziren. Zerb Azk 46.<br />

Guk, etsai ginitian, ez bakarrik otso-kujoteak, gatu-basa eta sugeak. Larz Iru 58 (Lek basakatuak). Bainan nahi<br />

zinuen, maltso eta basa, / denak [ardiak] zeruko bortan ginitezen pasa. Xa Odol 131.<br />

Ezen izpiritu gaixto hura agertu zitzaion; alegia basa-jauna, burua eta lephoa gizonarenak bezalakoak zituen,<br />

eta hargatik gibel-aldetik eta bere lau zangoetarik iduri zuen zaldia. Debrua zen agertzen zitzaiona planta basa<br />

hartan. Jnn SBi 115.<br />

(BN-baig). Silvestre (referido a plantas). "Silvestre" Satr VocP. Ezen baldin hi naturaz basa zen olibatik<br />

ebaki izan bahaiz, eta natura kontra oliba onean xarthatu bahaiz: zenbatez areago natural diradenak<br />

xarthaturen dirade bere oliba proprian? "Qui de nature était sauvage". Lç Rom 11, 24 (TB basa zen oliboetik;<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

159

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!