Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
barriaztu. v. berriraztu.
barride (B, L-ain, Sal, R; SP, Ht VocGr 438, Dv, H). Ref.: A; Izeta BHizt2. 1. Vecino. "Barridea (O), voisin"
SP. "Voisine, auzoa, barradea [seguramente errata por barridea] Ht VocGr 438. "Vecino, convecino" A.
"Vecino del barrio" Izeta BHizt. Cf. VocNav: "En Baztán y otros valles de la Montaña existe la institución
tradicional del barride, es decir, del 'vecino' o 'primer vecino' de una casa o familia. El barride tiene la
consideración de pariente y ejerce determinadas funciones en los duelos y demás acontecimientos de la familia
de la cual es barride. Originariamente era barride de una casa el dueño de la casa más próxima en dirección de
la iglesia. La relación antigua subsiste entre una y otra casa, aunque ya no sean las más inmediatas. En Valcarlos,
el barride se llama lehenauzo". v. auzo. Batak [erraiten du] hauzoa, bertzeak barridea. Batak aitonen semea,
bertzeak zalduna. Ax 17 (V 8). Zamariareki bizi bear diona onki xin bear du barrideareki: negiuan xagitan
laguntako eta bedatsean arrapatako. A Ronc 285 (en EY III 661 berrideareki, seguramente errata).
2. (G-nav, Sal, R; H). Ref.: A; Iz Als. Vecindad, barrio. "Gure barridean dago, il demeure en notre voisinage"
H. "(Sal, R), vecindad" A. "(R-uzt), barrio" Ib. "Barrideti barridia, de calle en calle, de barrio en barrio" Iz Als.
"Dón Kásto barridien da" Ib. s.v. gaizkiesana. Estúzu ikústen zenbaiték zein asentátua dúten juizioa, zein ixil
gobernatzeunten familia ta etxea? Berze zenbaiték platerbáten ekarzekó, mila aspamentu, mila itxúra. Lixua edo
ogi barinbadá, jakinbeardú barride guziak. LE Prog 120. Marina Escobar benerableak zué barridean
emastekibát étxean sartzenzekióna. LE BOEanm 1163.
- BARRIDEKO. Vecino, de la vecindad. "(Sal), convecino" A Apend. (Dirua) eman zio barrideko nausi bati
goarda zezon (59). LE-Ir. Etxera joán ta deiturik adiskide ta barridékoak erran lezókete. LE BOEanm 641.
Porfiatzénzio amai etzezóla útzi sazerdóteai barridéko aurra zeukána beréki. Ib. 822.
Vecino, de al lado. "Auzoko etxetik (V-arr, G-goi, AN-5vill), bazterreko etxetik (AN-gip), gazte ori barrideko
etxetik pasatu da (B)" Gte Erd 9.
barrigin. "Barrire, barroihugin, barrigin" Urt III 269.
barrigo. v. barrio.
barrika (V-gip; Deen I 184 (baricia), II 21 (baruka), SP, Urt IV 3, Lar, Gèze, H). Ref.: Etxba Eib (barrikia);
Elexp Berg. Barrica, tonel. "Cadus, arno tókia, pipa, barrika, guphéla, barrilla" Urt IV 3. "1. barrique. 2.
barrique servant de mesure pour pommes, etc. Syn. hordia" H. "Tonel" Etxba Eib. "Tonel. Milla litroko sardao
barrikia bete giñuan" Elexp Berg. "Erropa-barrika, tina de colada" Ib. v. barrikote. Behar ziren, egun oroz,
Salomonen palazioko hameka milla barrika irin hoberenetik, eta hogoi eta bi millen ingurua arrunteragokotik.
Lg I 328. Bolbora barrika bat erre, eta kalte andijak egiteko beingo beingo bat da asko. Astar II 135. Emon
egijozu su polboraz beteriko barrika bati. Ib. 114. Kupelgilleak ditu / zuben serbitzeko, / tonel, barrika, barril, /
sulla ta tiñako. Echag 144. Eun barrika olio. Oteiza Lc 16, 6 (Lç barril, Dv, HeH hordi, TB izari, Brunet zagi).
Gerozti sei barrika ardu edan tüzü ordenari. Etch 496. Arraintzale oek bakarrik edan izan zituzten iru milla,
seieun, laurogei barrika sagardo. Izt C 141. Ataka andi bat iriki zuten, etsaiak ezin itxi izan zeban bezalakoa, eta
suponpa ta barrika anitz ifinirik zulo muturra arintxo estutua zegoela, eman zion Franzesak su arratsaldean. Ib.
338. Barrikak ez du arnoa egiten, bainan bai idukitzen. Dv Lab 77. Toki batzuetan, barrika buruz-gorakoetan
urarekin ezartzen omen dituzte [gaztainak]. Ib. 338. Gaztaina bortz-sei urthetan on da ustei egiteko,
hemezortzitan barrika egiteko. Ib. 318. Ezdire barrikak mahaineko, ez mendiak gizonen sorbaldetako. Hb Egia
30s. Plega zazu paper bat barrika bunda baten inguruan. ECocin 38. Eskaratz guzia saku ogiz eta barrika arnoz
ihaurria. Laph 245. Betetzen zaienian / aurreko barrika, / arratsean eztute / sorgin-bildurrika. JanEd I 54.
Bainan ehortz nezazue / xai zola batean; / eta buruz barrikara. Ib. 139. Bi burdin barrika batendako. HerVal
202. Gaixtaginek, berak arnoz ase eta, barrika zilhatu eta huts arazi zituzten. Elsb Fram 63. Daukat urdaia
ugari / zezin troko andiak / eta zotz emon barik / barrika guztiak. Azc PB 84. --Nora ua barrika orrekin? --Ur
billa. --Sagardotegira eramateko? Iraola 62. Plazaren erdian, barrika batzuen gainean, taulaz, [...], bazen egina
dantzako toki bat. JE Bur 139. Hiru ehun pintako barrika hartu zuen bere bi besoetan. Barb Sup 146. Barrikari
buxoina kendurik. Barb Leg 143. --Ez duzu arno hobeagorik oraino? Arno xahar zerbait? --Ba, gaixoa, ba;
bainan barrika xilatzekoa dugu oraino. Ib. 144. Diferentiak izaten dira / barrika eta kupela. Tx B II 253.
Emadazue bakarrik orga pare bat eta barrika bat arno. Zerb Azk 35. Kaia ontzi ta gauzez bete-betea zegoan,
ardo-barrika asko. Anab Poli 52. Barrika hutsak azantza handiena. Herr 16-10-1958, 4. Oraintxe gogoratu eban
sagardo barrikea idigita itxi ebala. Bilbao IpuiB 167. Eta asi zan kortxoaren billa eta ezin kortxorik billatu. Eta
sartu zion barrika orri zakurraren buztana, esanaz egoteko geldi. And AUzta 105. Barrikak zulo bat zuan, kanilzuloa,
kortxoakin itxita. BasoM 169.
- BARRIKA-EGILE. "Tonnelier, barrikegillea " Urt Gram 37.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
128