Bar-Berpuru - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 4. lib.: bar-berpuru
asarretu jakuan da ixa burrukia" Elexp Berg. "Ardoroso. Txingarra baiño beruaua i dok neska ori [...]. Batik bat
sexu kontuetan" Ib. Spiritu beroz minzatzen zen, eta irakasten zituen dilijentki Iaunaren diraden gauzák. Lç
Act 18, 25. Present gakitzan afekzione bero batekin, hunen rezebitzeko digne egin gaitzanzát. Lç Ins B 4v. Hain
zen debozinoa handi eta bero, ezen egunoro gorputz saindua errezibitzen baitzuten. Ax 533 (V 343). Ni honen
bero / Nakuszun gero / Zure gogoz maitatzera. O Po 14. Merezi dute bero, agudo eta debozionetsu izaitea. SP
Imit IV 4, 3. Salbatzaillearen haragi bizigarri harekiko bat egiten duzula haren ganako desir bero batez. SP Phil
169. Hala badire presuna batzuk zerukotz desira beroak dituztenak. Ch III 49, 2. Ez da gauza handi bat
debozionean bero izatea deusik sofritzeko ez denean. Ch I 13, 8. Karitate bero bat. CatLav 244 (V 124). Hitz
beroekin kenzen diozka onerako bere otztasunak. Mb IArg I 308. Zuen zelo beroaz anima asko salbatzeko. Cb
Eg II 8. Biziago ta beroago zan Indietako Kristau berrien fede miragarria. Cb Eg III 382. Hainbeste desir bero
gure ürustarzünaz formatü düzüna. Mercy 22. Adiskide batek bere adiskide bero eta karsu batenzat iduk othe
zintzake, harenzat egiten ez bazindu adiskidetasunak baitezpada galdeiten duena baizen? Mih 113. Ukenen
dutela arrangura bero bat, aita baten atenzione bat haurren salbamendiarendako. CatLan 4. Atzo hotz, egun
bero, / jente gaztia beti ero. AstLas 34.
(s. XIX) Naiago nuke otza baziña edo beroa; baña zeren zeran epel ta nagia, trokatu bear zaitut. Mg CC 232.
Ta egin darue orazino berua euren salbazinua gaiti. Mg CO 199. Pazienziaz iraunik, bardin zein bazengoze
deboziño beroaz agradauko deutsazue Jesusi. Añ LoraS 90. Jesus maitagarria artzeko gogo, egarri eta deseo
bero batzuek biotzean sortzea. AA I 469. Mundu huntan gure bihotzak hartzen ditu batzutan hain maithagune
handiak eta beroak. Dh 176. Al daizun deboziñorik beroenaz esaizu komuniño ostean A. San Inazioren urrengo
oraziño au. Añ EL 2 181. Maria Solt eta Kastero, / Bi amoros zahar bero; / Hirur hogei hamarna urthetan hartü
die amorio! Etch 422. Unibersal horiek / Zer kaballeruak! / Gerla bertzek egin ta / Soldadu beruak. Bordel 48.
Amodiozko naitasun bero bizi gartsua diotela berari [Ebanjelioari]. Izt C 211. Desiratzen dautzut beraz obratto
hunen erosteko gutiziarik beroena. Gy XII. Ez dire hoin beroak, gure egunetan, / Gizon gazte haziak ithurri
beretan. Hb Esk 29. Deusik etzuen athera; buruak sobera bero ziren eta naski bihotzak amarra goibeletan. Hb
Egia 24. Farisien jakintsü bat zuin hatsarrian izan beitzen Khiristien persekütazale gaitz bat; bena gero Jesüs-
Kristen Apostolü bero bat agitü zen. CatS 108. Berari erregu bero ta aldare berriyak, / Berekiñ gozatzeko Zerujauregiyak.
Aran SIgn 214. Karidadez añ bero sutsu ta goria. AB AmaE 27. Balerio eta Bizente, biak, gazteluan
sartzean baino itxura hobean eta bihotz beroagoarekin zituela. Jnn SBi 149. Izpiritu bero eta erhoska batzu
zirela zuten maiz eta sobera frogatu. Elsb Fram 96. Bathü zian Theodore de Bussiere deitzen zen jaun bat,
protestant izanik, katoliko argitü eta bero bat. Ip Hil 10. Uda barrian txoriak legez / jente gaztea da bero. Azc
PB 62.
(s. XX) Eskaririk beroenagaz esan dot, bada danok dakigu eskari batetik bestera ezbardintasun andia egoten
dana: batzuk guztiz otzak izaten dira, beste batzuk epelak; baña beroak be badira. Ag Kr 16. Gizon bero, bizi,
ospindua, baño adiskide leial ziur ziurra. Ag G 91. Laztan bero, gozo, luzearen bitartez, ematen dio Joanesek
Egille Altsuari anima. Ib. 362. Egizko jaunartze epelak baño gogozko jaunartze beroak animari on aundigoa
egin leioke. ArgiDL 80. Itzai adimenaren indarrez biotzaren gogo beroak lagunduaz. Inza Azalp 120. Hozturik
badauzkate kasko bero hainitz. Ox 176. Orduko euskaldunen siñiste beroa ezaguna da. Or SCruz 13. Geruau ta
txarrago / guaz urteoro: / sakela utsik eta / burua lar bero. Enb 166. Su ta garretan ipiñi dogu / Bero Euzkadi
osua. Ib. 53. Bularrean alako ikara gozoa --ikara bero bat-- eragiten digu. Ldi IL 86. Iparra geldi da, legun
dator ego, / hegatsetan dakar maitetasun bero. Or BM 124. Ori maitetasun andi ta beroaren egiñena da. Eguzk
GizAuz 14. Beltran jauna, odolez beroa, sutsua ta oldartsua izanarren. Etxde AlosT 90. Doneari otoitzaldi bero
bat egin zioten Maider bizirik arkitzen lagun zezaien. Etxde JJ 260. Nun daude asierako laztan eta musu bero
aiek, Joxeba? Txill Let 113. Baña jendea geroago ta beroago yegoan. "Emon, Kardantxillo. Eurea dok jokoa!".
Bilbao IpuiB 271. Ire lanari jo zizkiot nik / makiñabat txalo bero. Basarri 58. Gizarte auzia gero ta beroago
dator. Erkiag BatB 127. Hemeretzi urte ditu, gogoa erne, bihotza bero, sakola mehe. Ardoy SFran 85. Zuretzat
amodio beroa / daukat nik bihotz-xokuan. Xa in Mattin 96. Liburu hau argitara den mailan argitaratzen
eginahalean saiatu diren guztiek zorion beroak merezi dituzte. MIH 353. Leturiak ongi ezagutu zuen neskatxa
batenganako maitasun berorik ere ez zaio ernatzen. Ib. 336.
v. tbn. JJMg BasEsc 216. Dv LEd 81. Laph 10. PE 57. Lap VI (V 1). Itz Azald 80.
Aoa beroa, bolsea otz. "Boca caliente, bolsa fría". ("Por los que tienen palabras hermosas, y las obras no tales,
dicen"). RG B 16 (cf. ahobero). Asarratu ezkero, / mingaña da bero. "No tiene la lengua padre". Ayerb EEs
1916, 172.
Kalvinismurik othe zen aldiz / nengienean paseiu / Karrika bero hersietarik, / ostatu eta bar theiu / hêtan
maitharzun ez-ohituek / bazutelarik entseiu...? Mde Po 80.
"Beti beroak dagoena, hotzik pasatzen ez duena. Esperantzako Joxe baiño beruagoik... kriston izotza ta
interior utsian" Elexp Berg. Xerria azienda beroa da, ez duzu neguan ikhusiko lohian etzana; udan bai
ordean; mainhuak hartzen ditu. Dv Lab 280.
(AN-ilzarb-egüés ap. Bon-Ond 142). (Hembra de animal) en celo.
"Etxe hortan bizi beroa dute, dans cette maison, la nourriture est extrêmement abondante" Dv.
"Beroa gelditu da oraintxe! ¡lucido se ha quedado!" Inza (ap. DRA).
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1002