15.05.2013 Views

Ejemplos de esclavitud bajo el franquismo Esklabotza zenbait ...

Ejemplos de esclavitud bajo el franquismo Esklabotza zenbait ...

Ejemplos de esclavitud bajo el franquismo Esklabotza zenbait ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Gorri emagalduak<br />

LOS TRABAJOS FORZADOS EN LA DICTADURA FRANQUISTA | BORTXAZKO LANAK DIKTADURA FRANKISTAN<br />

Jose Antonio Primo <strong>de</strong> Riveraren i<strong>de</strong>ologia jarraiki,<br />

emakumeei lantegia eta tailerraren ateak itxi zizkieten,<br />

eta etxean entzerraturik, emazte eta ama eredugarria<br />

izatearen rola ezarri zitzaien, izan ere, tal<strong>de</strong> zabal batek<br />

larrutik ordaindu zuen Errepublikaren al<strong>de</strong> hartutako<br />

konpromisoa, fusilatzea edota kartz<strong>el</strong>aldia izan<br />

ziren horren ordaina. Haien lanagatik zigortuak, edota<br />

gizonen ekintzengatik bahiturik, era guztietako isekak<br />

pairatu behar izan zituzten. Gerra garaian eta gerra<br />

ondorengo urteetan, landa munduan bereziki, usu sufriarazten<br />

zitzaien umilazio erritualak, hala nola: buruko<br />

ilea soildu, errizino-olioa edanarazi, plaza erdira aterarazi<br />

jen<strong>de</strong>ak trufa egin ziezaien. Jendaurreko erritual<br />

hauek, gehientsuenetan, emakumea zigortzeko baino,<br />

ihes eginda zegoen semea edota senarra makurrarazteko,<br />

borrokatzeko egiten ziren. Azken batean gizona zigortu<br />

baina emakumearen larruan. Erritual hauek, izaera<br />

errepresiboaz gain, beste ezaugarri bat agerian uzten<br />

dute, hau da, erregimen berriak ezarri nahi zuen gizonaren<br />

nagusitasuna, erregimen berriaren izaera sexista.<br />

Ataka honetara h<strong>el</strong>durik, esan behar dugu, zuzena <strong>de</strong>la<br />

ikuspuntu feminista batetik maiz egin <strong>de</strong>n baieztapena,<br />

hau da, frankismo garaian emakume hauek errepresio<br />

bikoitza jasan behar izan zuten: gorriak izateagatik eta<br />

emakume izateagatik. Inoiz, hirukoitza izan zitekeen, ez<br />

baitugu ahaztu behar kartz<strong>el</strong>atik pasatako emakumeei<br />

ezarri zitzaien estigma. Gizonaren kasuan kartz<strong>el</strong>aratzea<br />

ospe-galtzea bazen, emakumeentzat ezabatu ezinezko<br />

laidoa bilakatzen zen.<br />

Arestian aipatu jendaurreko laidoak aztertzeak agerian<br />

uzten digu protokolo bati jarraiki egiten zir<strong>el</strong>a erritual<br />

horiek. Al<strong>de</strong>z aurretik prestaturiko plan baten aurrean<br />

gau<strong>de</strong>, eta plan horren xe<strong>de</strong>a zen, emakume hori, emakume<br />

gorri hori emagaldu gisa agertzea, gaizkia emakume<br />

horren baitan baitzen. Horrexegatik soiltzen zieten burua,<br />

izan ere, emakume horiek, frankismoaren gizarte sexista<br />

eta patriarkala, ezbaian jarri nahi izan zuten, soiltzea<br />

ausardia horren ordaina bilakatu zen. Horrexegatik ere,<br />

errizino-olioa edanarazten zieten, izan ere, purga horiekin,<br />

sinbolikoki, Errepublika garaiko gaitz bat purgatzen<br />

zuten feminismo laiko eta berdinzalearen gaitza purgatu<br />

ere. Horrexegatik torturatu zituzten, horrexegatik ere jendaurreko<br />

erritualak, gisa horretan marxismoaren <strong>de</strong>abrua<br />

lekutzen zuten emakume haien barnetik. Gizonezkoek<br />

ez zuten sufritu erritual hauek, nonbait, aski zuten<br />

emakumeen sufrimendua ikustea edota ezagutzearekin.<br />

Errepresioa era askotakoa izan zen, jendaurreko laidoa,<br />

kartz<strong>el</strong>aratzea, erailketa. Errepresiogileek, profilaxis moduko<br />

ekinbi<strong>de</strong>tzat hartu zituzten praktika hauek. Vallejo<br />

Nájera militarraren hitzetan, gizartea araztu zuten, edozein<br />

ekinbi<strong>de</strong> psiko-afektiboa errotik atera behar zuten,<br />

aberriaren batasuna <strong>de</strong>segin zezakeen edozein ekinbi<strong>de</strong>a.<br />

Erran gabe doa, Vallejo Nájera, altxatuen Zerbitzu Psikiatrioen<br />

burua zen.<br />

Emakumeak kartz<strong>el</strong>an<br />

Emakumeen kontrako errepresioa aipatu dugunean,<br />

baieztatu dugunez, bazen al<strong>de</strong>a emakumeek eta gizonek<br />

pairatu zuten errepresioen artean. Gisa berean, kartz<strong>el</strong>a<br />

barneko emakumeen esperientziak baditu <strong>zenbait</strong> berezitasun,<br />

lehenengoa eta agerikoena amatasunarena dugu:<br />

haurdunaldia kartz<strong>el</strong>a barnean igarotako emakumeek,<br />

kartz<strong>el</strong>ako erizaintzan erditzen zuten, eta ahal zuten mo-<br />

Huerto penitenciario prisión Les Corts (Barc<strong>el</strong>ona) / Les Corts espetxeko<br />

baratza (Barc<strong>el</strong>ona)<br />

Fuente/Iturria: Memorias <strong>de</strong>l Patronato <strong>de</strong> Re<strong>de</strong>nción <strong>de</strong> Penas por <strong>el</strong> Tra<strong>bajo</strong><br />

www.<strong>esclavitud</strong><strong>bajo</strong><strong>el</strong><strong>franquismo</strong>.org | Editan: Memoriaren Bi<strong>de</strong>ak - Gerónimo <strong>de</strong> Uztariz | Licencia: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/es/<br />

107

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!