14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

erabakia entzunda, ire aitaren aitzi aserretuta al ator? Ala, edozein aldetara yo-ta ere, ire maite izango ote<br />

gaituk? Zait Sof 179.<br />

alde. v. aldetu.<br />

aldea. "Aldía bat, una aldea" Iz ArOñ.<br />

aldeagoro. "Próximamente, urragoro, urbillagoro, aldeagoro" Lar.<br />

aldeandu. v. alderandu.<br />

aldeano (Lcc). Aldeano. Poblaziñoetan pillo asko egon, aldeanuak engañau, atara diruba. Kk Ab I 105 (en<br />

boca de un personaje que no domina la lengua vasca). Bein aldeano bat etorri zan Urriko astelena (V-ger).<br />

Holmer ASJU 1969, 174.<br />

aldeanzi. v. alderantzi.<br />

aldear (Lar), aldeatar (Lar). "Aldeano" Lar. Cf. tbn. Lar: "Aldea, ez voz puramente Bascongada, y significa<br />

'cerca', 'cercanía'". v. aldeano.<br />

aldearteka. v. aldarteka.<br />

aldeartze. v. ALDE-HARTZE.<br />

aldeaskoan. "(G), en fila" A. Cf. alderreskan.<br />

aldeatar. v. aldear.<br />

aldeatxo. "Aldegüela" Lar.<br />

aldeatzar. "Aldeorrio" Lar.<br />

alde-aurre (G ap. A), alda-aurre. 1. (Sust.). Delantera, anticipación. "(Gc), anticipación" A. Errege onek,<br />

bada, etsai portitz ura bere ataritik kendu naiez, alda-aurrea arturik, Israeltarrai eraso zien. Lard 99.<br />

2. "L'endroit, la partie de devant" H.<br />

3. (Adv.). De antemano. Al guzti dun Kristo gure Jaunak alde-aurre zekizkin geroko guziak. Eston Iz 101.<br />

Oarrak bial lizaizkidatenei alde-aurre eskerrik asko egingo nieke. Zait Plat 2.<br />

- ALDE-AURREKO. Antepasado. Antxen bere buruari begiratuaz patxadan bizi; bertan ezurrak utzi,<br />

aldeaurrekoen ondoan. Ag G 256.<br />

- ALDE-AURRETIK. Previamente, de antemano. v. ALDEZ AURRETIK. Hau guzia alde aurretik esanik<br />

utzi zuen Profetak. Ub 55. Zeren alde-aurretik asmatzen ta agertzen zituen etorkizun zeuden gauzak. Ib. 48. Alde<br />

aurretik egiñ ditzagun / geroko dilijentziak (1872). Auspoa 68-69-70, 136. Zar eta gazte, alde aurretik / obe<br />

degu preparatu. Auspoa 82, 113. Kristok bere Nekaldia alde-aurretik esaten. Ir YKBiz 239. Abrahamek<br />

aldeaurretik ikusi zuen Yesukristo lurrean agertu bear zan eguna. Ib. 328n. Alde aurretik ez da jakiten /<br />

etorkizunan berri ta. EusJok 143. Aldeaurretik ba-dakit, guzien gustorik ez dutala egingo. Or MB VII. Alde<br />

aurretik erabaki den aribide ikaragarri bati jarraikiz. Mde Pr 77. Alde-aurretik loretu ziran Eladeko zazpi<br />

iakintsuak. Zait Plat 29. En DFrec hay 2 ejs. de alde-aurretik.<br />

- ALDE-AURREZ (H, A Apend), ALDAURREZ. Previamente, de antemano. "D'avance" H. Gaurko egunean<br />

Donostiako baserritarrak alde aurrez ematen dabe dirua zimaurragaitik. Izt C 181. Ez ordea ustekabezean<br />

alkargana biribillaturik, baizikan gizon prestu gisa, aldeaurrez batak besteari gaztigatu eta bide erdira irtenik.<br />

Ib. 243. Gipuzkoak, ezaguturik goseti aen asmo galgarriak, aldeaurrez artu izan zituen neurri zuzen egoki ezin<br />

obeagoak. Ib. 281. Profetak alde-aurrez esan bezala biztu zala. Lard 507. Aldaurrez adierazteko Jesus-ek<br />

geroago munduari emango ziona. Ib. 371. Zorrak beti egiñak / daude alde aurrez. Auspoa 135, 87. Esan ziozkan<br />

aldeaurrez batbanaka bere bizitza luze guztiko gertakizun on eta kontrako dan danak. Aran SIgn 53. Nola gure<br />

animen poz eta tristurazko aldarteak aldeaurrez ikusi bai zituen. Ant JesBi 146. Sakramentu santuakiñ<br />

aldeaurrez prestatu eta Mezaren sakrifizio adoragarria enzun ondoan batalla andia eman zan. Arr May 174.<br />

Alde aurrez esanak zeuden, / geratu ziran beteta. Auspoa 82, 145.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

980

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!