14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

edo persekuzioa. Ub 114. Zeramazkian emeki, premiaren edo gauzen gabearen aldetik zetozkion nekeak ta<br />

naigabeak. Ib. 80.<br />

(s. XIX). Oek nai ta ez bezala izango dituzte, geienez beintzat, tentazio ta eragozgarri andiak, ala infernuko<br />

etsaien aldetik nola mundukoenetatik. Mg CC 235. Gurutzeko eriotza juduen alde edo eskuetatik artzen zuenetik.<br />

Ib. 244. Lurrian ta zerukuen aldeti da gorrotauba ostuten dabillena. Mg PAb 103. Zure aldetik idoroten dodazan<br />

errazoiak. Añ LoraS 146. Nagusiak despeitzen zuenean, aen aldetik alibioren bat izateko. Gco II 84. Orra [...]<br />

zer bear dan gure aldetik komunioko sakramentuaren ontasunak naroro artzeko. AA I 453. Zer nahi gudu<br />

naturaleza gaxtoaren aldetik jasateko, zer nahi gaitz eta nahigabe pairatzeko ukhana gatik ere munduaren<br />

aldetik edo bere gorputzean. Dh 182. Batzuen aldetik bekhaizgoa, bertzen aldetik erasia gaxtoak. Ib. 194.<br />

Seguru egon arren [itxaroten doguna] eztabela faltaduko Jaunaren aldetik. Astar II 14. Deusek ere ez dio<br />

Jainkoari loria gehiago ekhartzen, lurraren gainean, gizonen aldetik, nola [...] obra onen homaiek. JesBih 392.<br />

Albista au Aaronen aldetik laster egiztatu zan. Lard 98. Erromarren aldetik esturasunik iñoiz bazetorkion. Ib.<br />

501. Jasaiteko anhitz ukhan zuten heretikoen aldetik. Laph 166. Eta gizonen aldetik, zer ezaxolkeria! Ip Hil 237.<br />

Baiña prankotarren aldetik ainbeste miñ artu dau gaixoak. Ag AL 21.<br />

(s. XX). Bertzeek nahi lukete eskoletxe bereziak balira hortako, bai Gobernamenduaren, bai Elizaren aldetik.<br />

JE Bur 52. Itoxurak ziñaldaritzat ildakuaren aldetik ipiñijak. Kk Ab I 48. Bein zerura ezkeroz gure animak<br />

(gogoak) ikasi-al guzia ikasteko ez du eragozpenik izango gorputzaren aldetik. Inza Azalp 114. Eri-handien<br />

baitako berrien bideak, ez ditugu beti argi ikusten: trabak ditugu gure aldetik eta ilunduraren gatik. FIr 184. Ez<br />

dago eragozpenik Elizaren aldetik. Lab EEguna 79. Zorion beraz biotz-biotzez nere emazte ta nere aldetik. NEtx<br />

Nola 25. Eneban uste zure aldetik / izango zanik okerrik. BEnb NereA 164. Zinez gaizki litake zure aldetik hoin<br />

aphal ez deus egoitea. JEtchep 89. Maizterrak eta errenteruak, bakotxaren esan ona lenengo, ta oar ta agindu<br />

antzekoa geroago, entzun oi eben ugazaben aldetik. Erkiag BatB 102. Juanak etzuan ezer espero bere gizonaren<br />

aldetik. NEtx LBB 65. Guztioi dihoakigun hauzi larri batez mintzatzera datorkigunak ere arreta pixka bat merezi<br />

du gure aldetik. MIH 322.<br />

v. tbn. Bordel 170. Munita 115. Anab Poli 19.<br />

"Ene aldetik denaz bezenbatean laguntza eginen diot, autant que cela dépendra de moi, je lui porterai secours"<br />

Dv. Etsai gaixtoaren botheretik, bere aldetik denaz bezanbatean, salbatu eta athera baikaitu. Mat 97. Kristio<br />

fielen aldetik den bezanbates. Ber Trat 70r. Iainkoak bere aldetik denaz bezanbatean guztiei barkhatzen deraue.<br />

Ax 615 (V 396).<br />

b) (Precedido de bere, neure, etc.). Por su (mi, etc.) parte. "Quanto es de mi parte, [...] nire aldetik" Añ. <br />

Batbedera bere aldetik Iainkoak eman draukan maneraren araura enseiatzeko da. Lç Ins E 8v. Guk gure aldetik<br />

zer egin behar dugu, egiazki baptismoaz usatzekotz? Ib. F 3r. Tresnek erran nahi dute zerbait bere aldetik. EZ<br />

Man II 49. Neure aldetik esaia nadin haren obratzen. Ib. 54. Dagigun guk geure aldetik egiteko dena. Harb 135.<br />

Enseia gaitezin gu ere geure aldetik, geure egin bidearen egitera. Ax 151 (V 100). Bana zer hobe, zuk gorreti /<br />

Badagidazu zur' aldeti? O Po 1. Guziarekin ere zure aldetik hari zaite baratxe eta emeki probidenzia zuhur<br />

harekin batean, zure egitekoen egiten. SP Phil 243. Ienkoak ere bere aldetik egiñen du zuk plazer duzuna. Tt<br />

Onsa 50. Egizu zure aldetik zure egiñ ahala. Ch I 7, 1. Hek ere bere aldetik haritzeko haur gazten instruitzen.<br />

CatLav A 4r (V 4). Prokuratu bere aldetik al duen bekala. El 57. Geren aldetik guganako etor-bide zuzen bat<br />

Jesusi egiteko. Mb IArg I 69. Davitek bere aldetik irakhasten daroku amor eman behar zaioela arrazoinari. Lg I<br />

288. Israeldarrak eren aldetik zer agindu zioen Jainkoari? Ub 34. Utzi nezazu ixilik / zuk zure aldeti. AstLas 33.<br />

(s. XIX). Ehadila Aigalon / seküla konberti / Nik ere lagünturen ait / nure aldetik. Xarlem 644. Baña etzaituz<br />

salbaduko zeu baga, edo zeure aldetik alegiña egin baga. Añ LoraS 193. Nai du Jaunak bakoitzak bere aldetik<br />

alegiña egitea. AA I 595. Nere aldetik hitz ematen dautzut [...] nere ahal guziez erreparatuko ditudala. Dh 83.<br />

Estadu barrija artuten dabeenak, euren aldeti ainbat onduen prestauta. fB Ic III 334. Jangoikuaren borondatia<br />

zan gizonak bere aldetik zerbait egitia. JJMg BasEsc 31. Bainan nahi du halaber guk ere, gure aldetik, galdegin<br />

detzogun dohain eta grazia hek. Jaur 197. Kontentu izango naiz / ni nere aldetik, / tripa betetzen badet / maiz<br />

zure mokotik. It Fab 68. Othoitz giniro gartsuki gure aldetik zerua, / Dizun arren doblaturik emaitzaren pagua.<br />

Gy 25. Ezpadu dezakean guzia bere aldetik egiten. Lard 434. Konde Jaunak bere aldetik egin du egin biar<br />

zuana. Bv AsL 147. Orrexegatik bakotxak bere aldetik eutsan, / Pelearako prestetan zoli aurrez ekin. AB AmaE<br />

185. Maite duguna leial egonen zaikula bere aldetik, eta ez dugula sekulan galduko. Lap 47 (V 26). Eta dei ahal<br />

zitzagün bethi: gure Ama maitia; eta zük ere zure aldetik, dei ahal gitzatzün: ene haur maitiak. Ip Hil 171s. Orai<br />

artean ere gaizki balinbadoa Frantzia, ez doa guk gure aldetik ahalaren egite eskasez. HU Zez 138. Geure<br />

aldetik alegina egiten dogula. Itz Azald 187.<br />

(s. XX). Hola betheko duzue, zuen aldetik, Isaias Profetak Eliza Katolikoari egin zion agintza. CatJauf V.<br />

Mari Errotak barriz, bere aldetik, ondo izateko ezebiela eurak iñoren laguntasunik bear. Ag Kr 182. Nik,<br />

neronen aldetik, alegin guztia egingo det, apezpiku jauna zurituz, accipe esateko. A Ardi 93. Mutillak<br />

darantzutso bere aldetik gertu dagola orretarako. Kk Ab I 99. Nor bere aldetikan / gogotik lanian, / bentaja<br />

gutxirekin / berdin geienian. EusJok 129. Bere aldetik, gure gizona ere ez zen batere deskantsuan, baitzakien zer<br />

zuen egina. "De son côté". Barb Leg 133. Huna nun bat-batean zabaltzen zaikun airos behakoa, bulharrak beren<br />

aldetik hanpatzen zaizkigularik nasaikiago. JE Ber 43. Zorijona lortuteko norberak be norberen aldetik zerbait<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

972

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!