A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
baderra bada: / Mendi horren aldera da. "C'est vers cette montagne". Gy 323. Juie justua nere aldera itzultzen
da. Nere burua garbi dezadan manatzen darot. Dv LEd 197. Eragin zioten alegiya itxasgizon aiek urre-urrean
zebilzala ontziari ugartearen aldera. Aran SIgn 38. Jesusen biotzak gurutzetik agertu zion amoriuak tiratzen du
bere aldera Franziskoren biotzeko amoriua. Bv AsL 44. Eta begi bazterrez behatzen dik nere aldera. Elzb PAd
23. Erhi zimur eta luze bat nere aldera hedatuz. Ib. 50. Bertze behin, Andre-dena Maria, jakinik Jesus bere
biziaren gal-ordean zela, joan zen hura ere, Nagusi Dibino harri begira zauden jenden aldera. Jnn SBi 43.
(s. XX). Zu bere aldatu zara, Ermoken, zeure gogamenetan, da joan zara alabearen aldera. Echta Jos 182.
Ark, geienetan, bere aldera / iraultzen erabakia. "Hacia sí". Or Eus 421. --Aitaren semea. --Ta bestea amaren
alaba. --Egia. Alabak nere aldera jo duen bezela, semeak aitarenera. ABar Goi 34. Bazter guzietarik zueri
begira / Zorion-dantzan joaki izarren aldera. Iratz 182. Aurpegia ingura-erazi zion beraren aldera. Mde Pr 17.
Beeruntz eta illunpe beltzaren aldera abiatzen dela. Txill Let 28. Atsoen aldera joan zan. Erkiag Arran 156. An
zetozten goitik bera... Joxeren aldera. Ugalde Iltz 68. Ikusi nittuan bi basurde nere aldera etozela. And AUzta
93. Bere aldera begiratuaz esan zetsan. Etxba Ibilt 485. Ikusi ondoren, gerok ere errazago makurtuko ginateke
gaizki-esaleen aldera. MEIG I 165.
(Precedido de tema nominal nudo, tbn. de nombre de lugar). "Baiona aldera; Madril aldera (AN-egüés-ilzarbolza)"
Bon-Ond 165. "(G-bet, AN, L), hacia. Etxe-aldera, hacia casa" A. Ethor zitezenean Bethpagera,
Olibatzetako mendi aldera. Lç Mt 21, 1. Agustinatxo goasemasu Loiola aldera igesi. LasBer 11. Aztur, gaitz
aldera agitz tiratzen duena. Mb IArg I 272. Eliz-jaunentzat ta nai duten beste euskaldunendako bukaturik utzi
nuena Ital-aldera baño len. Ib. 54. Oraingo israeldarrak fededunok gara ta munduko eremu latz gogorrez
zeruko bazter eder aldera galbiltzanak. Ib. 270. Polborari sua eman horduko tiratzen du [bonba] odei aldera ta
agitz urruti. Ib. 255. Eta egin zazute / gaur zuek alegin, / nere etxe aldera / lenbailen joan nadin. It Fab 238.
Bitoria aldera / Berehala martxe, / Uste ginuen hiltzen / Ginuztela hantxe. Bordel 48. Bitorian egon zen Yosepen
tresora, / Ihesi heldu zena Franzia aldera. Hb Esk 84. Vespasianoren joanera Jerusalen-aldera. Lard 540.
Etxeak atari-aldera baranda bat zuen. Ib. 450. Eleizatxoa zegoan eremu aldera. 'Hacia la ermita'. Aran SIgn 94.
Erri aldera dijoaz. Zab Gabon 25. Etxe aldera asi gerade / asto ori kargatuta. Noe 29. Eta ni barriz aldatsa
bera / Jatsiaz kale aldera. AB AmaE 462. Fabrianoko erri onetatik legua bat mendi aldera. Bv AsL 151. An
exeri zan ankak plaza aldera zintzilik zituala. Urruz Zer 142. Eta asi zan pagaria gora etxabola aldera. Apaol
64. Ondo al noa Kanbo-aldera? Ag AL 55. Kamiyo aldera begiratu dedanian. Moc Damu 15. Ate aldera juan
eta itzegiten du. Ib. 11.
(s. XX). Atunetan ibillita, irabazi politagaz etorri dira etxe aldera. Ag Kr 44. Franziara edo Santander aldera
doiazan ontziak. Ib. 138. Beizama-aldera tipi-tapa asi nintzan. A Ardi V. Artu eban Arribil-aldera, ta eldu zan
ondiño Motrollo ardanetxian eguala. Kk Ab I 44. Beren biotzak zeru aldera jasotzeko. Inza Azalp 28. Erretoreetxe
aldera joan zian emaztea ta biak lasterka bizian. Muj PAm 48. Abiatu zen gure telele / Ez urrun zaukan
oihan aldera. Ox 116. Beren joera Paris aldera / egin ziguten aurrena. Tx B I 104. Bere gela aldera joaten da
bizi bizi. Ib. 58. Yaun Erraimunek begira zun igitariek zetozen bide aldera. Or Mi 88. Ta asi zan eltzen, takataka,
etxe-osteko korta-argira, ortu-aldera emoten ebanera. Kk Ab II 152. Beragaz yuateko Europa-Sortaldera,
Errusia aldera. Ib. 188. Igandeko "El Día"-ko artikuluaren isats aldera, eskribatzalle guziori muga bat
erakusten digu. Ldi IL 82. Itzuli zan bada yende aldera ta galdegin zuen. Ir YKBiz 96. Tritium Metallum (Tritio,
Najera-aldean) eta Oliva (Leiva, Harotik NW aldera). JMB ELG 96. Ondartza-aldera okertzen zuen uginaldiak
ontzia. TAg Uzt 137. Artoski ukurtzen naiz duxulu aldera. Iratz 76. Badijoaz. Antigone baso aldera ta Ismene
yauregi barrura. Zait Sof 164. Elizkizuna amaitu ondoren, jendea Agirreren jauregi aldera asi zan. Etxde AlosT
78. Lenengo atera zanean saletxe aldera artu zuan. JAIraz Bizia 79. Poli beti zerbait egiteko griñak ibiltzen
zuan; geienean gaizto-aldera jotzen, ordea. Anab Poli 40. Dakar aldera juan dirian / gure arrantzale aundiak.
BEnb NereA 101. Komisario yauna abiatu zen bere ofizina aldera. Izeta DirG 58. Kanpo aldera ixuriak bizi
gera. Vill Jaink 142. Eta lasterka Aranjuez aldera, an bazkaltzeko. Alzola Atalak 71. Atera zan ibai aldera.
NEtx LBB 161. Atunetara berriz / Azores aldera, / "O Cabo San Vicente" / Cadizko partera; / eta beste batzutan
/ Canariasera. Uzt Sas 220. Formalismora izan dute joera, matematika aldera beraz. MIH 194. [Errezago zaie
gipuzkoarrei] Lapurdi aldera makurtzea bizkaitarrei baino. Ib. 380.
v. tbn. Sor Bar 88. PE 123. Ud 114. Goñi 58. Ill Pill 7. Jaukol Biozk 12. FIr 139. Lab EEguna 112. Lek EunD 50.
EA OlBe 86. Munita 55. Txill Let 33. Akes Ipiñ 21. Ugalde Iltz 25. Basarri 128. And AUzta 94. Osk Kurl 125.
Erkiag BatB 156. Onaind in Gazt MusIx 210. Salav 56. Ibiñ Virgil 99. Berron Kijote 162.
(Precedido de sust. con suf. -ko). Aitzina har zezaten itsasoz haindira, Bethsaidako aldera. Dv Mc 6, 45 (Lç
Bethsaida alderát). Merkhatari horietatik bat mezaren entzuten elizan zegoelarik, bertze biak bidez bide etxeko
aldera mezarik gabe zebiltzan. Arb Igand 102. Rhin ur handiaren aran aipatua, Alsace-ko aldera goiti. StPierre
38.
c) (Tras gen.). Para (con), respecto (a). "Vers, envers" Lecl. Barur egunak detzaten halaberki athera / Iaun
puxanta baketzeko penatuen aldera. EZ Man I 125. Hanbat naizelarik zordun zure aldera. Ib. 36. Hala bethi
danik hura / Ohi da bihotz bera / Haren beldurti direnen / Gizakumen aldera. Hm 162. Karitate behar da guzien
aldera, bainan guziekin trebe izaitea ezta on. SP Imit I 8, 2 (Mst ororentako). Eztiadazula eraman zure
konsolazionea, beldurrez ene arima egin dadin zure aldera urik gabeko lurra bezala. "Ne fiat anima mea, sicut
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
964