A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
140. Anartean bartzen toki, zorri-abia ta noiznai zaiez betea izaniko buru orrek, sekulako aldakuntza ikusgarria
izan eukean. Erkiag BatB 27. Aldakuntza horrek, usteak, sinesteak eta ospeak astindu dituen balioen trukaera
izanik, ez diola Orixeri ere [...] begiramenik gorde. MIH 292. Ideia horiekin sortutako izenak, bazter guztietara
zabaldu dira, ideiak zabaldu ahala, eta aldakuntza handirik gabe gehienetan. Ib. 251.
v. tbn. Lab Y 1933, 194. Etxde JJ 66. Txil Let 118. Osk Kurl 120.
Sustitución. Ni zinka ta biraoka asi nintzan, enebala alako aldakuntzarik egin. "Que estaba libre de aquel
trueco y cambio". Or Tormes 29 (se refiere a la sustitución de una longaniza por un nabo).
Ardo-botillak lengo esku-aldakuntza egin zuten. Anab Poli 90.
2. Intercambio. Egunak dira urlija etxaguntzako gurasuak berba egin eustala zugaz ta Sinforosagaz
aldakuntza edo trukadia egiteko, ezkondurik bere seme alabaakaz. JJMg BasEsc (ed. 1845), 256 (1. a ed., 253
trukadia egiteko).
3. "(Hb), inconstance" Lh.
4. Variante; versión. v. aldaera (5). Gipuzkoan bizi izandako bertsolari "Prantsesa"ri entzundako
aldakuntza. Or Eus 118n. Aldakuntza bat da [ipuin au]. Gaia ainbat literaturetan agertzen da. Alzola Atalak
148. Frantzian gertaurikotzat irakurri neban liburu batean gai au. Aldakuntza bat da neure au, emengo
jatortasunezko apaingairriakin biribilduta. Ib. 148.
Variación. "Bei-lerroaren" bigarren aldakuntza. Goen Y 1934, 93.
aldakuntzabide. Evolución, desarrollo. Siniskai gaietan, Dogman, Elizak euki daben idazlerik
onenetarikoa, jakituria onen aldakuntzabide edo aurrerabideetan batez be. Alzola Atalak 73.
aldakura. v. aldagura.
aldaldi. v. alda-aldi.
aldaleku. "(AN-gip), vestuario, lugar junto a la iglesia en el cual cambian de traje los aldeanos de caseríos y
barrios aislados" A. v. jaztetxe.
alda-maite. Gusto por el cambio. Bizpahiru ilhabetheren buruko eroria izanen da, utzia bazterrerat,
jendeak alda maitez labur baitu ezagutza. JE Ber 88.
aldamakera. "De lado (V-ger)" A Apend.
halda-malda. 1. "Haldamalda, chancellement" Dv. "Alda malda" Ith 444 (sin trad.; Lh, que lo toma de éste,
traduce "changement rapide").
2. aldo-baldo. "Tambaleando (L-sar, Darric)" DRA.
halda-maldaka (L, BN, S; Dv, H), halda-maldoka (BN-baig), aldo-maldoka (BN-baig; VocBN; h- vEys, H),
aldoka-maldoka (AN-ulz). Ref.: A (halda-maldaka, aldo-maldoka); A Apend (aldoka-maldoka); A EY III 339;
Satr VocP (ildi-maldo). "En chancelant, en boitant, marchant clopin-clopant, avec embarras et difficulté"
VocBN. "Hordia haldamaldaka goan da" Dv. "1. cet adverbe dit principalement: marche précipitée et à la fois
désordonnée, embarrassée, comme de quelque personne qui se hâte et est gênée par les pans de sa robe. Haldamaldaka
ibiltzea. Id. (BN) haldo maldoka; 2. par extens. Halda maldaka zerbaiten egitea, faire quelque chose
avec précipitation, sans ordre, sans soin. Haldo maldoka (BN), est employé encore pour signifier une marche
pénible de quelqu'un qui ne va que chancelant, boitant, clopin-clopant" H. "Tambaleando, vacilando" A.
"Trazando eses un borracho" A Apend. Ni, banihak [beste mundura]. Haldamaldaka hasia zautak ja bihotza.
JE Bur 123. Egun guztia an [tabernan] igarota, ilun nabarrean, aldoka-maldoka zidoan etxera bazter guztiak
yoka (AN-ulz). A EY II 407. Aldamaldaka, jo eskuin, jo ezker, bide guzia txikitzen zutela, heldu ziren etxerat.
GAlm 1947, 43 (ap. DRA). Haurra jin zaikion haldamaldaka. SoEg EG 1956 (5-6), 70. Frantzia eta
Frantziarekin Europa dabiltza, ahal bezela, halda-maldaka, aintzinamenduaren ondotik. SoEg Herr 8-9-1966
(ap. DRA).
aldamandio. "Ascas, charranchas y aldamandiyuas" Caro Vera 110 (en una lista de piezas de carpintería).
aldamarretan (AN ap. A). (Jugar) al marro.
aldamarroka (V-ple ap. A). (Jugar) al marro.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
908