14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

v. tbn. Azc PB 147. SMitx Aranz 73. Lasa Poem 100. Albotikan: Arrantz 33.<br />

(Con reduplicación intensiva). Gurutziltzatu-biran an dago / Euskalerri min-zalea / albo-albotik<br />

Jesukristori / eskeintzen bere nekea. SMitx Aranz 181.<br />

b) "Indirectamente, (c.) zearka, zearretara, albotik" Añ. v. ZEHARRETARA (b). Zeinbat era edo modutara<br />

ekarri leite Jainkua testigutzat? --Bitara; bata artez edo argiro, bestia albotik edo ziarretara. [...] --Zelan<br />

ekarten da testigutzat ziarretara? --Jainkuaren eskubetako egite edo kriatura nagusiak gaiti juramentu egiten<br />

danian, nola dirian zerubak, lurra, eguzkia, arimia ta beste batzuk, zeintzubetan agertuten dan Jainkuaren<br />

perfekzinoe edo edergarriren bat. CrIc 57.<br />

c) De refilón. Ikusten da [...] berbeetan ta maitekerijeetan dagozala. Baina zer berba? Arimiari ondo gura<br />

deutsanak, alboti bere entzun biar ezditubanak. fB Olg 64.<br />

- ALBOTIKO. (Adnom. de albotik). Cf. albotiko. Lurralde adeitsu jathorren / albotiko bidez zethorren /<br />

arbatu gabean untzia. Mde Po 87.<br />

- ALBOZ. De lado. Ezpanak me sartuak biak barrurantza, / alboz euken igitai agoaren antza. AB AmaE 233.<br />

- ALBO-ZABAL. (Frontón) libre de paredes laterales. Bazkalondoan pillota-yokaldi bikain bat dago, alderdi<br />

ontan oi-diranetako pillota-toki albo-zabalean. Ldi IL 46.<br />

- ALBOZ ALBO (Lar, Añ, Hb ap. Lh, Dv, H). "(Ir) lado a lado, aldez alde, alboz albo joan" Lar. "(De) silla a<br />

silla, codo a codo, (c.) aldez alde, el- o alkarren ondoan, alboz albo" Añ. "Alboz albo joatea, aller côte à côte"<br />

Dv.<br />

2 albo (AN ap. A; Dv (AN)). Plátano (Platanus acerifolia o hibrida). "Platane" Dv. "Albozko, qui est fait de<br />

bois de platane. Albozko mahain, table en bois de platane" Ib. Jakobek beraz harturik burzuntz, amanda, eta<br />

albo zaharo heze batzuek azala khendu zioten zenbaiti. "Tollens ergo Iacob virgas populeas virides et<br />

amygdalinas, et ex platanis". Dv Gen 30, 37 (Ur zur-xuri eta urritz eta gaztañ ondo).<br />

alboada. v. alborada.<br />

albo-adar. v. albadar.<br />

alboagin. v. albagin.<br />

alboate. v. albate.<br />

albode. "Albodea. Aunque esta voz no la trae el Diccionario de Larramendi, es muy bascongada e indispensable<br />

de conocerse, porque de su contracción en aldea, sale una gran multitud de composiciones y derivaciones.<br />

Significa proximidad, inmediación, cercanía" NoviaS.<br />

albodi. "Bois formé de platanes" Dv A.<br />

alboera (Lar, Añ). "Afinidad, cercanía, vecindad", "vecindad, inmediación, urrera, urkoera, aldea, aldeera,<br />

alboa, alboera" Lar y Añ.<br />

alboerri. v. alberri.<br />

albogea. v. 1 alboka.<br />

1 alboka (V; O-SP 222, Dv (que cita a O y EZ), H), albokea (det., Lar), albogea (det., Lar DVC 153). Ref.: A; A<br />

Apend; AEF 1928, 36; BAP 1952, 125s. Albogue. "Albocas, que en morisco se llaman xabebas y en romance<br />

cornetillas" IC I 309. "Musette" O-SP 222. "Albogue, albogón" Lar. "Albogue, albogón" Lar DVC 153.<br />

"Grossier instrument de musique à vent (esp. 'albogue')" H. "Albogue, instrumento músico que se hace de dos<br />

cuernos unidos por el vértice comunicados entre sí por dos cañitas horadadas de trecho en trecho" A. "Es muy<br />

corriente que [los pastores del Gorbea], después de sus labores, se junten para divertirse al son de rústicos<br />

instrumentos, siendo entre éstos los más usuales el tambor (= danborra), la dulzaina (= dultzaiñe) y el albogue (=<br />

alboka)" AEF 1928, 36. v. zinburrun. Lauda zazue zinbala / eta alboka sonuz. EZ Eliç 196. Lauda zinbalez,<br />

albokaz / Edo berzez Iainkoa (Ps 150). Hm 101. Muturik daukaguz gaur koplakariak, [...] Ixillik artzaiñen<br />

alboka zoliak / Danbolin txistu ta txilibituak. AB AmaE 144 (v. tbn. 55 y 27). Alboka artuta, goizero / yaikitzeke<br />

dala Bero, / noia larrera ardiekin, / intzaren gain, alai, arin... Monzon Urrundik 47. Pandero zarra ta alboka, /<br />

biak ari gera joka. NEtx LBB 331. Gazteluk, gainera, txistu edo alboka zaharrari egokitu behar zion flauta<br />

aberatsaren soinua eta doinua. MEIG III 106. En DFrec hay 5 ejs.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

889

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!