A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
alberdau. "(V-arc), regocijado" A, que cita RS. Txakur zarra irrigau, / gazteori alberdau. "El perro viejo
desabrido gruñidor y ese joven regocijado". RS 482.
Etim. Del rom. Cf. cast. "albardán 'bufón', gall. ant. albardan, -ao". Su forma vasca supone -*ano.
alberetxigu. v. albertxiko.
alberga. v. alberka.
albergarri. "La piedra de hacer la colada. Gure alberga onduan an dago oinddio albergarrixa" Elexp Berg.
albergatu. Albergar. Ez maian asentatu, / ez oean albergatu. Lazarraga (B) 1204r.
alberka (Lcc), alberga (V-gip ap. Elexp Berg; G-azp), aberga (V-gip ap. Elexp Berg). "Alberca o estanque,
alberkea" Lcc. "Alberga. Albergan garbitzen die porruak eta beste berdurak. / Eruaizu esne marmittak
albergara, oso sargori dago ta bestela esniak mudau eingo die. [...] Askia ura eratekua ta albergia erropia
astinddu ta zerak eitteko" Elexp Berg.
alberrama. "(V-arr), rama lateral que no se poda" A. v. albadar.
alberretxiko. v. albertxiko.
alberri (V ap. A), alboerri, alborri. "Pueblo vecino, anejo" A.
Tr. Documentado únicamente en autores vizcaínos y guipuzcoanos.
Kopradijeetako ta albo-errijeetako jentiak. fB Olg 74s. Albo-errietatik Erregeari bidera irteten zitzaiozkan
emakumeak. Lard 166. Adonis lango ederra / ta guztiz isila, / alboerri guztietan / lenengo mutila. Azc PB 129.
Andiki bat eskonduten danean, zelan egoten dira alberrietako oilloak [...] txandea artuten andiki-etxera
sartuteko? A BGuzur 138 (v. tbn. A Ardi117 alberrietako apaiz ta monjen, A LEItz 131 alberrietako
erderetatik). Parisko aldamen edo albo-erri batera ioan zan. Ezale 1897, 207a. Baseliza polit bat dago Plentzia
ganean, lau edo bost alberrik batzar tokitzat daukena. A Txirrist 167. Barregarri egoten dala erri au, diñoe
alboerrietakoak, leioetan ainbeste zapi euki oi ditualako. Ag Kr 18. Alboerrietako emakumeak [...]
arranondotarren lepotik barre andiak egiñaz. Ib. 169s. Mutil orrek urduri ta bizkorrak ziran, alberrijetako
basetxietan jayuak. BAizk Ipuin 12. Erromerija zan lekuko zelaitxua bete-beterik eguan albo-errijetako
gasterijaz. Kk Ab I 35s. Alborritik konbidedu etorririko ixeko edo osabaren batek emoniko txakur-txikijak. I.
Uribitarte Euzk 1930, 460. Aren arran-otsak, samiñaren miñez, / albo-errietan oiartzunik ere ez! SMitx Aranz
55.
v. tbn. Albo erri: AB AmaE 191. Ayerb EEs 1912, 35.
alberritxo, alboerritxo. Dim. de alberri. Elizaiña daun-daun asi zan argi txilinari ots eragiten; ta bere
durundiak, alboerritxoetako txilin loak artuak iratzarririk [...]. A Latsibi 12.
albertenzia. v. abertentzia.
albertsio (V-ger ap. A), albertxio. "Medio" A. Mai-ganean, zamau gorri-illun bat, irudiz ta loraz betea.
Eta maiaren albertxioan karpeta baltza. Erkiag BatB 91.
albertxigu. v. albertxiko.
albertxiko (AN-egüés-ilzarb-olza ap. Bon-Ond 150), alberretxiko (V-gip ap. Elexp Berg), arbeletxeko (BNarb
ap. A), albertxigu (Lar), alberetxigu. Albérchigo, albaricoque (fruto y árbol). "Albaricoque" Lar.
"Abricot" Bon-Ond 150. "Gure etxazpiko alberretxikua aurten be bete-bete eindda dago" Elexp Berg. v.
abrikot, brisko. Aitzondo ezadetsu oetan arkitu izan zituen ugari [...] muxika, albertxigu, sagar, masusta
[...]. Izt C 2. Probinzia onetako lurrak ematen dituen garaurik ezagungarrienak dira Gaztaña, Sagarra, [...]
Albertxigua. Ib. 137 (154 alberetxigu). Kereizak, babak, irarrak / eta albertxiko ederrak. Azc PB 287. Ezurra
duten frutuak ematen dituen arbolak nola diran melakatoi, albertxiko ta beste asko. GipNek 1903, 30. Abrikot
edo arbeletxekoa bazen ausarki, bainan biziki merke saldu da ondarrerat. Herr 4-7-1961 (ap. DRA).
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
879