A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
albano (G-bet ap. A; H (que cita a Izt), Arzdi Peces). 1. "Sorte de poisson (doit être le même que albornoa)"
H. "Jarrua (santu), pececillo de entre peñas" A. "Albanua, cría del pancho" Elizdo EEs 1926, 34. "Pancho o
pagellus bogaraveo (Busca Isusi Alimentos 103)" DRA. "Albanoa es la cría del pancho" Arzdi Peces. Cf.
alburno. Arrain oen izenak ezarriko ditut, [...], dakitzadan erdarazkoak alboan dituztela. [...] Albanu
[seguramente inferencia errónea a partir del det. albanua]. Izt C 204.
2. "A propósito de este pez [albano], que los de Capbreton llaman albane, el Sr. Senderan Elhorrene de
Guethary nos dijo ser un escualo de 5 a 6 metros de largo (Darric)" DRA. v. arbano.
albantxi (V-ger ap. A Apend), albautxi (V-ger ap. A Apend). "Puerta falsa o ladronera" A Apend.
albar (R-vid ap. A). "Albura, la parte superior del leño de pino" A. "Lerrak du bi gisatako materiala, biotzetik
eramaiten du material bat baitu izena koral, eta kanaletik berze material bat baitu izena albar" Mdg 129. Cf.
VocNav: "En el valle de Salazar llaman albar a la madera blanca que rodea la médula de los troncos de pino o
abeto". Koralezko materialak izaintandu, anke errantzadan millaka urtiak, eta albara fallatanda anitxez lein.
Mdg 130.
albarai. "Albalá, albaraia" Lcc.
albaraka (V, G), albaka (V, G; Lcc (-ea, det.), Lar, Lcq 128), alboraka (V-gip). Ref.: A (albaka); AEF 1924,
88; Elexp Berg (alboraka). Albahaca. "(Ocymum basilicum), albahaca" Lcq 128. "Tampoco faltan olorosas
albarakak (albahacas) que perfuman el ambiente (G-azp)" AEF 1924, 88. "Albahaca, planta anua, de la familia
de las labiadas" A. Albaka, albahaca. Izt C 40 (en una lista de plantas). Belar edo lorea, / usai gozo fiña, /
ispligu, albaraka, / arros, klabeliña. Echag 173. Albaraka ta lirio eder, [...] oreganoa, limoi belarra, / naiz
laranjaren lorea. Ib. 60. Iñon faltatzen bada / albaka-adarrikan, / pagatu biar degu / multa ederrikan. Xe 174.
Preziso bear zenduke / albaka kolkuan, / azal ederragua du / zenbaitek orpuan. Ib. 175. Bizkai ta giputz-uri
batzuetan leio batean albaraka ageri bada, etxe artan ezkondu nai duen neskatxa bizi da. A EY I 86.
- ALBARAKA-BELAR. "Albaraka belarra (Stellaria media), pamplina (G-azp)" Arzdi Plant1 273.
albaramendu (A DvHtoy). Revuelta, insurrección. "Sedición" A. Eta bazen orduan Barrabas erraten
zioten bat albara-zale batzuekin burdinetan zena, albaramenduan heriotze bat eginik. DvHtoy Mc 15, 7 (Dv
bihurrialdian heriotze bat eginik).
albarazale (A DvHtoy), albarozale (Lh), albarotazale (Lh). "Sedicioso" A. "Fauteur de désordre" Lh.
Eta bazen orduan Barrabas erraten zioten bat albara-zale batzuekin burdinetan zena, albaramenduan heriotze
bat eginik. DvHtoy Mc 15, 7 (Dv bihurri egile batzuekin burdinetan zena).
albarda. v. arbalda.
albardan. "Albardan, alperdana, albardán" Lar DVC 153. Cf. alberdau.
albardon. "(BN), montura de caballos" A. Cf. arbalda.
albariko. "(AN-5vill), cuesta muy pendiente" A.
albarikoke (Lcc), albirikoke (Ae), almirikoka (Sal). Ref.: VocPir 672. "Albarcoque, albarikokea" Lcc.
"Abricot" VocPir 672. v. albertxiko.
albaro(ta)zale. v. albarazale.
albarot(e). v. alboroto.
albas. v. albaz.
albastoan (V-m ap. A; Añ, Mg Nom (V, G) y PAbVoc, Izt 51v). (Ines.). "A bulto, sin orden (V, G, AN),
albastoan" Añ. "Albastuan, sin finura" Mg PAbVoc. "Trabajar al desbaste, sin finura, sin orden" A. Pilloan
edo albastoan erakatsiaz ezer egiten ez da; da ogi osoa ematea ebaki ezin duen aurrari. Mg CC V.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
876