A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
Gurendaz dua goirantza. Ib. 111. Anai oi! leiora ator: orra or alatza! / Ikusi zuritasun alatz amestija / Edurren
gogo-leuna bai-dala garbija! Laux BBa 122. O, Miren gozua! / Jaunaren al-alatza / ixadi gustija, / Maite-alatza
baña / Zeure Sorkundia. "El milagro del poder de Dios [...] el milagro de su amor". Ib. 110. Alatz (prodigio)
urdiña!... Zer jaikun emen, / zer-nungo zori? EA OlBe 73. Nere eskua edatu ta Aijito yoko dut, nere alatzak an
egiñez. Ol Ex 3, 20 (Ker mirariak). Jaungoikoaren alatz gurena / zure Sorrera Garbia. BEnb NereA 197.
alhatzaile (S ap. Lrq; Dv, A). 1. Apacentador, pastor. "Celui qui fait paître" Dv. Tanto Duvoisin como Azkue
citan a HeH. v. alharazle. Urdeen alhatzaileak bada ioan ziren ihesi, eta eraman zuten berri hori hirira eta
inguruetara. HeH Mc 5, 14 (Dv hekien alharazleek, TB hazinda belzen pazkatzen hari zirenek).
2. alhazale (S ap. Lrq). "Qui paît" Lrq. "Alhazale, [...] qui ronge" Lrq. Igaraiten baizik eztiren arthuak
eztirade hain untsa bekhantzen nula jorratiak: zorhi haboro baratzen da; hanbatenaz handiago alhazale saldua.
ArmUs 1906, 91 (ap. DRA).
3. alhazale (S ap. Lrq). "Qui tourmente" Lrq.
alatzar (Lar). Gabarra. "Tafurca, embarcación chata y sin quilla" Lar. v. 2 ala. Ni berriz, gaiñezka
zamatuta dijoan alatzar baten tankeran ibilli-nenbillen. "Gabarra". Etxde Itxas 80.
(Ref. al Arca de Noé). Belaunez-belaun datozkigun jostalluai goibeltasun aundi bat nabari zaie. Joanes
nire osabaren Noeren alatzarra oroimin eragingarri zen. Etxde Itxas 26.
alatzaro. Momento milagroso. Zer irudi gaur?... zer alatzaro / gelgarri mendi-gañean? EA Txindor 133.
alhatze. Pastizal. "Alatzera (R), conducir al pasto" A.
alhatze. v. alartze.
alatzu. v. halatsu.
alaua. "(S), eufemismo de la fórmula de juramento ala Jinkoa" A.
alauda (H), aillauda (Urt Gram 21 A; all- L ap. Lh; Sb-Urq), allarda (H (L)), allana (H), allaba (H).
Alondra. "Alunda, alondra, alouette" Sb-Urq. "Alouette" H. Cf. Baraib Voc: "Aloya, alondra" (tbn. en LzG). v.
larratxori. Ihiztaria, belatxa eta allauda. Gy 174. Mirailleko itxura brillanta ikhusirik, / Aillauda ariñ bat zen
hurbilldu hartarik. Ib. 174. Xori tipiak arras maite ditu [belatzingak]: allardak halere bertzeak baino nahiago.
Dass-Eliss GH 1923, 380. Jateko hauta da alauda. Dass-Eliss GH 1924, 99. Urrian agertzen da gure
eskualdetarat alauda. Ib. 99.
- ALAUDA MOTODUN. Cogujada. "Cochevis huppé [...]. Alauda motoduna erraten diote Donibane-
Lohitzuneko aldean" Dass-Eliss GH 1924, 99.
alaune. "(G-bet), lugar donde se amarra la pequeña gabarra llamada ala; comprende una serie de estacas, parte
verticales en el agua y otras horizontales fijadas a la orilla" Zt.
alhaune (V, arc.), alhagune (BN, Sal, S, R). Ref.: A (alago, alaune); Lh (alhagune). Lugar de pasto. "Kalako
alagunean alagu ona dago (R), hay buen pasto en tal dehesa" A, que para alaune cita RS. "Site de pacage" Lh.
Hire borondatearen araura gobernatzen dituztela bere suietak, baitirade hire eskuez eginiko kreaturák eta
hire alhaguneko ardiak. Lç Ins A 7v (cf. ib. A 2r: hire eskuez eginiko kreaturák eta hire bazkako ardiak). Idi
zarrari, ze egiok alaunerik sorotsi. "A buey viejo, no le cates majada". RS 152.
alauri (V-ger-arr-oroz). Ref.: A; Holmer. "Alarido" A. "Da entzuten gendu(zan) alauriak (V-ger)" Holmer
ASJU 1969, 178. v. alarao.
alaurika. "(V-arr-oroz), dando alaridos" A.
alauriro (Lar H). "Comúnmente" Lar.
alaurren. AxN explica zedarri (113), zedarria (144) por alaurren, alaurrena.
alauso. "Aláuso eindda, hecho a la ligera" Iz ArOñ. Cf. alazo.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
864