A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
66. Tutuluneko dendatik urteten ebenak, alan bearrez, arpegiak argi, buruak gora, arrokeriazko barreak egiten
zituen. Erkiag BatB 105.
alanberean. Según, conforme. Nork bere menpeko alor guztiak dauzka arreta andiarekin egoki ta zearo
esituak, dala esolaz, arantzaz, arriz, edo lubakiz, tokiari nolako gaiak eraratzen zaiozkan alanberean. 'Según la
disposición de cada terreno'. Izt C 26.
alanbiketzar. Alambique. Ortaz gañera buztin arrosazko erretorten artean, alanbiketzarrak, kristalezko
serpentiñak, eta abar. Txill Egan 1956 (2), 28.
alanbiz. "Amén, [...] alan biz" Lar.
alanbradura (V-gip ap. Elexp Berg), alanbraduria (-ixa V-gip ap. Elexp Berg). "Alambrada, cercado de
alambre. Beixak alanbraduria salto eta ospa ein juan" Elexp Berg.
alanbre (V-ger-gip, L, BN, S; Lar, Añ, Arch VocGr), aranbre (Lar, Añ). Ref.: Lh; Lrq; Holmer ApuntV; Elexp
Berg. 1. Alambre, hilo metálico. "Alambre, hilo tirado de alambre" Lar. "Alanbria, le fil de fer" Arch VocGr.
v. burdin-hari. Sarri ebilen zilizijoz ta alanbre zorrotzez bere gorputz birjinia lotu ta. fB Olg 23s. Beren
armakin etorri ziran / ainbesteko jende-pilla, / asi ta iru egun baño len / nunai bazan gizon illa; / txasko polita
pasa zitzaion / izanagatik abilla: / alanbre batek galdu zituan / gutxienaz ogei milla. Tx B III 20. Trebolak
(kordelak) beren txanpel, kala-berun, burnari (alanbre), amu-gas ta gañerontzekoekin. Elizdo EEs 1925, 248.
[Arkaziak] bere zain luzeak, alanbre-antzera, zabaltzen ditu lurrari eusteko. Munita 54. Baita sail ori burni-ari
edo alanbrez oso ondo itxi ere. Ib. 25. Sare eta alanbreakin egindako pasara edo tubuak. Oñatibia Baserria 45.
Alanbretako ule-malutak. Vill in Jaink Elorri 12. Lenengo zorroztu alanbrea (V-ger). Holmer ApuntV ASJU
1969, 172.
2. (Lar), aranbre (Lar, Hb ap. Lh). Cobre. "Alambre, [...]. Lat., aes, aeris" Lar. "Étain, cuivre" Lh.
3. "(G), cencerro" A. Oso egoki ziran / astuak jarriyak, / alanbre ta kollare / txit gustagarriyak. Ud 122.
- ALANBREAN. Pasando el estropajo de alambre. "Gure Metxorak ze alanbre eiñ ete zeban, ipiñi ola eskuan
da, olik ol, alanbrian" Elexp Berg.
- ALANBREA PASATU. "Alanbria pasau, zoruko ohola garbitzeko alanbrezko moltzoa pasatu. Señoria zuan
ba, espeziala. Gustatzen jakon, alanbria pasau biar etxe danai" Elexp Berg.
- ALANBRE ARANTZADUN. Alambre espinoso. Ardien ule-malutak / arantzadun alanbreetan. Gand
Elorri 163.
- ALANBRE-HESI (V-gip ap. Elexp Berg). Alambrada.
- ALANBRE-EZTAKA. "Alambre espinoso que se utiliza para hacer cercas. Alanbre eztakia eskuan sartu
ezkero, antitetanika artzia obe" Elexp Berg.
- ALANBRE EZTAKADUN (V-gip ap. Elexp Berg). Alambre espinoso.
- ALANBRE HORZDUN. "Alanbre hortzdün (S-saug), fil de fer barbelé" Lh.
- ALANBRE-SARE. "Red de almbre. Ortu aurrian alanbre-saria ipiñi biakou oilluak sartu eztaittien" Elexp
Berg. Itxarkizaiak dauzka / parol eskukoak, / inbutu, kafe-ontzi, / olio-txarroak, / kandelero, neurriak, /
platerak, potoak, / alanbre-sare eta / enzuluzetxoak. Echag 144.
- ALANBRE XIXPADUN. Alambre espinoso. Hesia errotik atera zuen eta alanbre xixpadunez egin
zerradura, bere alderdian hesten zuela intzaur ondoa. JEtchep 47.
- ALANBREZKO. De alambre. Ipintzen due askok larruaren kontra alanbrezko katea bat barrenontz puntak
dituala. AA III 614s. Inguma ta pinpilinpauxen artean, mueta batzuk ziran nabarmen ta jakiñak [...]. Ta mueta
potolo biribillak, ibilkeran egada burrundaratsua egiten ebenak, alanbrezkoak ziran... Erkiag BatB 36.
alanbren. "(V-gip), calambre" A.
alanbrera. "(G-to), guarda, ventanilla del tejado" A.
alanbretu. Soldar con cobre o latón. Guardasol zarrak konpondu eta / eltziak alanbretzera. EusJok 105.
alanbrezki-belar. Ahalkia galdü dianak eztü deusere osorik hautse dü obra honen moldezkia, bide xüxena
dena; halako gizonari honki zekeio alanbrezki-belharra, nekez gorritzen dena. (Interpr?). Egiat 262.
alanbrika. "(Hb), fil de fer" Lh.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
847