14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

alakoztu. "Calificar" Lar.<br />

alakran (AN-ilzarb ap. Bon-Ond 144; H). 1. Salamandra. "Alakrana (L), scorpion d'eau; c'est la tortue à<br />

longue queue" H.<br />

2. (AN-ilzarb-olza ap. Bon-Ond 146). Alacrán, escorpión.<br />

halakret (H). Arnés, loriga. v. Giese RIEV 1928, 315. Halakret iustiziazkoa. Lç Decl ¸) 3r. Zareten bada<br />

fermu, zuen gerrunzeak egiáz gerrikaturik, eta iustiziazko halakreta iaunzirik. Lç Eph 6, 14 (TB soiburni, Dv<br />

gerruntze, Ol bularreko, Bibl burdin-soineko). Eta zituzten halakretak burdin halakretak bezala. Lç Apoc 9, 9<br />

(He halakreta batzu; TB suiburniak, Dv bulharretakoak, Echn korazak, Ip bulharrekuak, Ur (G) lorikak, Ur (V)<br />

loarikak, Ol, IBe, IBk bularrekoak).<br />

halakuntza. Comparación. Bere goinatari adi-arazteko nola behar dugun Jesu-Kristo bezagin edo imitatu,<br />

halakuntz edo konparazione huntaz zerbitzatzen zen. Birjin 577.<br />

halala. (Exclam.). Bide huntan zonbait izerdi galduak ditut, zakua bizkarrean, berrogoi kilo barnean!...<br />

Halala! Halala! Herr 25-9-1958 (ap. DRA).<br />

alalako. v. ALAGALAKO.<br />

alaldi. v. ALA-ALDI (s.v. 1 ala).<br />

halama (L ap. Lh; Sb-Urq, H). "1.º flamme; 2.º incendie" Lh. v. suhalama.<br />

alaman. v. aleman.<br />

alamanda. Bandazo. Itsaskolko edo barran egozan jolas-ontziak, txuri, urdin, baltzak, ikaragarrizko<br />

aruntz-onuntz eta alamandak egiten zituen. Erkiag Arran 163.<br />

alamar. "Alamar, alamares, son presillas, ojales postizos en los capotes y otros vestidos, alamarak, aribegiak"<br />

Lar.<br />

alamarka. Barca. v. 2 ala. Alamarkea galdu dala dinoe (V-m). A EY IV 169.<br />

alamartxo. Material que se quema en la hogera de San Juan. "Alamartxoa (horrela idazten den ere ez dakit)<br />

esaten diogu Goierriko Zaldibian San Juan bezperako sua egiteko pilari: alamartxoa egin dugu, alamartxoari su<br />

emango diogu, alamartxo handia egin dugu... Herriko andereñoei ere esan egin beharko diegu guk ez dugula San<br />

Juan sua ezagutzen, alamartxoa baizik" Berria 23-6-2005, 7. Alamartxo ahantzia. Título de un libro de Koldo<br />

Zubeldia (Amorebieta, 2005).<br />

alameda. Alameda. Neuk ikusi neban bat beiñ, Saanderko llamean (Alamedan esangura eban, erderazko<br />

izenagaz). Ag Kr 82. Bilboko Urkixoko Alamedan pisu bat negurako eta Lekeition txalet bat udarako. Arti Ipuin<br />

56.<br />

alamen (V-m ap. A; Izt 91v). 1. Tormento, pesadumbre; incordio. "Alamena, pesadumbre" msOch 42.<br />

"Alamena emon deust, me ha dado la lata" A. Arzaraz beti gure nagusi / alamenean ezteus[t] itxi, / Olloa nola<br />

iskintokian / gizentzen jaku lotsagerian. Acto 133s. Uartu egikezu eulijak ixan oi daben jokerea: kanpora jaurti<br />

arren, atzera etorri dakije egitten, eta ni be zuk kanpora jaurti arren, atzera etorriko naiatzu gexu baten zeuri<br />

alamena emoten. Otx 15. Oba zeunke goru makillea artu ta gorubetan ekin, iñori alamenik emoten etorri barik.<br />

Ib. 164.<br />

2. alemen (V-m ap. A). "Insistencia" A.<br />

3. Riña, reconvención. "Alámen bat emon, echar una riña. Alámena emon dost, me ha reñido" Iz ArOñ.<br />

- ALAMENEKO. Latoso, enojoso. Alde nire ondotik ointxe berton eta zuaze inpernuko ondarretara, madarimadari,<br />

alamenekuok, alakuok! Otx 27. Bakaldunak, alameneko laba aretara lagundu egijoela eskatu eban. Ib.<br />

88.<br />

alhamen (SP Dv y A, Lar, H), alhame (SP). 1. Murmuración. "Detracción", "murmuración" Lar.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

842

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!