A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
emanaz. Etxde Itxas 208 (explicado en la ed. de 1984, 122 con ahaztuzale).
- EZIN AHANTZI. a) Inolvidable. Ezin ahantzia da Dihinx notaria; / Buru onez dabilka duen lan handia. Hb
Esk 112. Badire othoitz eta sakrifizio, itxura ezin ahantziak, profeta ethortzekoaz bethi mintzo direnak. Hb Egia
47. Mintzo naiz nere barne guzia bethi zaurthurik dadukaten zorigaitz ezin ahantziez. Arb Igand 155s. Ezin
ahantzia da / Amaren hegala! Etcham 102. Oren hoik izanen tut / ezin ahantziak, / satifatuko ditut / ene gutiziak.
Mattin 41. Bertze gauza bat bada ezin ahantzia: / zuekin zinutela Jaunaren grazia. Xa Odol 245.
b) EZIN AHAZTU. Imposibilidad de olvidar. Aspalditxoan ikusi ez da / auxen da ezin aztua! / Zure laguna
izan danentzat / ori da lan bat gaiztua. Uzt Sas 137. Daukagun tranze estua, / lenguak eziñ aztua. Xe 232.
- EZIN AHANTZIZKO (Dv), EZIN AHAZTUZKO. Inolvidable, imposible de olvidar. v. ahaztuezin. Besta
izanen dena ezin ahantzizko. Hb Esk 129. Sekulan ezin ahantzizko egunak guretzat. Zby Pel 88. Behatze bat
omen zuen guziz, ezin ahantzizkoa, iduri arimen zolaraino ikusten zuela. HU Aurp 133. Ezin ahantzizko amets
gaixto baten orroitzapena bezala. Ib. 198. Adanako hilkarre ezin ahantzizkoetan hanitz arrotz eta hiritarri bizia
begiratu ziotelakotz. Prop 1911, 8 (ap. DRA). Zer oroitzapen ezin ahantzizkoak, iragan egunetakoak. Zub 102.
Oñatik eman zion sallari ezin-aaztuzko asibidea. Ldi IL 124. Orhoitzapen hobea baizik ez ginuken beiratu,
hemen iragan minuta ezin-ahantzizkoez. JE Ber 67. Balaamek erranak dire ezin ahantzizko hitz hauk. Zerb IxtS
42. Zer atheraldi xoragarri ezin ahantzizkoak. Lf in Zait Plat XV. Baiñan argialdi ontako zenbait gertakizun
ezin-aztuzko dira. Or QA 166. Ezin aaztuzko goizetan, / ementxen Meza Deuna laguntzen. Gand Elorri 108.
- EZIN-AHANZTEKO. Inolvidable. Parropian izan dira zenbait apez ezin ahanztekoak. Lf in Casve SGrazi
16.
Etim. Puede restablecerse antigua -n- (FHV 303), y reconstruirse *ana- o *ena-, *ana(n)tzi o *enantzi.
aaztuazi. v. ahantzarazi.
ahaztuera, aztuera. Olvido. v. ahazmen. Au da [...] juizio unibersaleko eguna [...], zeñen aztuera tristeak
bete duen mundue pekatues (Goldáraz, 1833). ETZ 209. Agur, gure aztuera eta traizioz zistatukako Biotza. Agur,
nere bizitzako Jesus, eman zaidazu zure bendizioa. EE 1884a, 573.
ahaztuerazi. v. ahantzarazi.
ahaztuezin, ahantziezin, ahantzezin, aztuezin (BeraLzM). 1. Inolvidable. v. EZIN AHANTZIZKO. Orain
iru urte, Batzar aundi aztuezin bat osparazi zuten. A LEItz 5. Gaurko jaiak aztueziñak izango diralakoan nago.
Lab EEguna 102. Noizpaiteko oker aztu-eziña. Zait Sof 44. Antzi-eziñak yasan ditut. Ib. 121. Eibartar anai aztueziñak
/ zein zoriontsu zeraten. Basarri 11. Ura ikuspegi zoragarri ta aztu-eziña! Ib. 117. Bakoitza bere zoroak
darabil. Zurea bezain ahantzi eziña da nirea. Etxde JJ 118. Gau aaztu-eziña pasa dut, bai. Txill Let 103.
Leenbiziko irribarreak jaso zituan etxe ta zokondo aantzi eziñak. Erkiag Arran 9. Bazter maite aantzeziñak. Ib.
181. Aaztu eziña benetan. Ib. 9. Hau bera zen Aguirre aantzi-ezinaren xede ta asmoa. Herr 2-3-1961 (ap. DRA).
Euskaldunontzat aztu eziña, / aurten eunurteurrena. NEtx LBB 287. Plazido Biedermann aaztu eziñari. Lab
SuEm 201.
2. Imposibilidad de olvidar. Len ikusiak nitun txokoak / auxen da aztu eziña! Uzt Noiz 68.
- AHAZTU-EZINEKO, AHANTZI-EZINEKO. Inolvidable. Eibarko errian aztu-eziñeko jaialdiak ospatu
dira. Basarri 47. Aren aldareetan izen onari / aantzi-eziñeko kemenak eskeiñia. Berron Kijote 29.
ahaztugarri. v. ahazgarri.
aaztumen. v. ahazmen.
ahazuri. v. ahozuri.
ab-, aba (det.). v. aho.
1 aba (c. arc sg. A). 1. Padre. La primera referencia de aba está en Astarloa (Disc 555): "La octava
combinación del hombre-niño es la sílaba ab, y quiso el bascuence formar con ella la voz aba, y tomarla por
signo de lugar-teniente de padre. Es verdad que hoy no se halla en uso esta palabra, pero no nos dejan dudas de
haber sido conocidas entre los bascongados varias voces en cuya composición entra. Llamamos os-aba o os-abia
al tío, y literalmente significa de llamamiento padre. Decimos aas-abac a los antepasados, y literalmente quiere
decir de atrás padres. Al amo llamamos ugas-aba, que literalmente significa de mantenimiento padre o padre
mantenedor. A los sacerdotes damos el nombre aba-dia, que traducido literalmente quiere decir lugarteniente de
padre. Me arrimo a creer que con esta voz a sus principios se daría a entender todo aquel que hiciese veces de
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
84