A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
nora zebillen adiraziz idatzi zien angoai alako batez. "Una vez". Mok 7.
b) En eso. Alako batez, Bikendi etzen bere buruaren yabe. Belar aundiaren artetik basakatua bezala narraz
etorri zen nexkaren oñetaraño. Or Mi 55. Noizik bein zear-begiratu bat / alare neskak duke egin. / Alako batez
bien begiak / billatzen dire elkarrekin. Or Eus 77. Alako batez, dardaraldi bat. Ib. 411.
Por fin. Nazio aundi oiek biltzeko / bazala zioten ordu, / Alako batez egiña dute / ortarako ainbat modu.
Basarri 164.
- HALAKO ERAN. (Con oraciones consecutivas). "(De tal) manera que, [...] alako eran, eraz, non" Lar.
Zabaldu zan [...] gaitz bat, alako eran, non erabaki zuen kutxa israeltarrai biurtzea. AA I 429. Herodias mindu
zan S. Juanen kontra alako eran, non artu zuan Santuari bizitza kentzeko asmoa. AA III 495. Amatu bear
ditugula gure etsaiak, alako eran, non ala bear izatera, gure etsaiakgatik emango gendukean bizitza ere. AA II
107. Alako eran ondatu zituzten, non, iges-egin zutenak ere etziran elkarrekin bi gelditu. Lard 157. Alako eran
itsutu zan, non, [...] aien gezurrezkoak eta idoloak [...] adoratu zituen. Ib. 215. Baturik egotea beste enparau
meza-entzulleakaz alako eran eze, beste enparauak agertuten dituezan ezaugarriyetatik, ezagutu al deitekeala
zetan doian Meza santua. Itz Azald 91. Gogamenaren esplikazioa baldintza oekin lotuegi azaltzen digute, alako
eran, non, batzuen ustez, arima alperriko tresna billakatu da. Vill Jaink 67.
- HALAKO ERAZ. (Con oraciones consecuivas). "(De tal) manera que, [...] alako eran, eraz, non" Lar.
- HALAKOETAN. En tales ocasiones. Badakigu ezen denborarekin anhitz hitz eta minzatzeko manera,
eridenen dela obra hunetan berzela hobeki erran zatenik: halakoetan, gauzá zeren den dakitenetarik batbedera,
orhoituren da. Lç Adv * 7v. Emaiten du aditzera, baldin eritasunik ezpaliz, eta eritasunak ondorerik ezpalu,
kontu guti leidikeiela. Eta hala frogatzen da halakoetan. Ax 244s (V 164). Len ere alakoetan gertatua ni, yasa
igaro arte utzi nai nenunan eginkizun ua. Or QA 64. --Eta noiz izanen da auzia? --Eztakigu, bañan alakoetan
goaten dire uste gabean lau edo bortz illabete auzia garbitu arte. Izeta DirG 83.
- HALAKO GISAN. (Con oraciones consecutivas). De tal manera que. Bi hitzez dire Ebandelioan zoriona eta
zorigaitza, bainan halako gisan dire non, izpiritua nahasi gabe, ukitzen baitute bihotza. Hb Egia 85. Ezin
khenduzko dohaina du, halako gisan non izan ezbalu bethi ez baititeke elenga nola izanen zuen noizbait. Ib. 113.
Nihork ez zezan ezagut, eskale errumesenaren itxura hartu zuen, halako gisan non guziek trufan baitzabilaten.
Laph 38. Kalako gisan sartu emon zitzabein lotsa, ezbaizren erkiten etse, biltan zrenetik. Mdg 127.
- HALAKO GISATAN. (Con oraciones consecutivas). De tal manera que. Eta autse daikugei kalako gisatan,
isaribaitei zatika, porroka, xerbiga, xigote, portteka-porttekatruk. Mdg 132. Kalako gisatan dakaud
pensamentiuan, kontatako baidra oren igartan drenak, ortaz guartu bage. Ib. 152.
- HALAKO GISAZ. (Con oraciones consecutivas introducidas por non). De tal manera que. Aitzitik hirur
presunak / dire egundanokoak,/ eta hirurak oraño / elkarren kidekoak. / Halako gisaz non lehen / erran dugun
bezala, / ohoratu iongoiko bat / non bethi behar baita. EZ Eliç 130. Iainkoaren amorioa halako gisaz ene
eztiaraztera balaka diazadazu, non heriotzearen garratztasunik [...] eztakidan kontra. Harb 90. Haren
edermenek halako gisaz haren bihotza xarmatu zuten, non [...] amorioak itsutu baitzian. Tt Onsa 174.
Adinarekin ethortzen dira muthiritzera [...], halako gisaz non hekien baithan ezbaita kausitzen bizioaren
urthumerik baizen. ES 182. Espainiako kanpo fruitutsuak arrasatzen zituelarikan, halako gisaz hezi zituen non
trebutari eragin baitzituen. Ib. 114. Manaia tzatzitzu [sensuak] halako gisaz, non, ez baitiozu behiñere utziko
zure bihotzean entradarik. He Gudu 144s. Halako gisaz molda dezagun gure egiteko manera guzia, non gu
baithan agertuko baitire salbatzaille amultsu haren aphalesgunea, haren modestia. Dh 230s. Gizonak ofri
zitzaketen satisfakzione guztiak etziren gai bekhatu bakhar baten ere borratzeko, halako gisaz non oro galduak
baikinen erresurtsik gabe. Jaur 147. Biak nola biak dire ospe gorean / Erresuma goibelean. / Halako gisaz non
lehen / Disputa handitan izatu baitziren / Aitziñean zoiñ ganen zen. Gy 228. Haritu zitzaion bere makhila
handiaz jo-ahala jo. Halako gisaz non xehakatu baitzuen eta funditu. Jnn SBi 63.
- HALAKO MANERAN. (Con oraciones consecutivas) "(De tal) manera que, alako maneran [...] non" Lar.
- HALAKO MANERAZ (SP (s.v. manera), Urt, Lar, H (s.v. manera)). (Con oraciones consecutivas). De tal
manera que. "Halako maneraz aborritzen dut non hura ikhusteaz beraz lazten [...] banaiz" Urt I 22. "(De tal)
manera que, alako maneran, maneraz [...] non" Lar. Guk dugu sinhesten ezen fedean Spiritu sainduaren
grazia sekretuz iluminatzen garela, halako maneraz non hura baita iainkoak plazer duenei emaiten drauen
dohain graziazko bat. Lç Ins G 4v. Grazia egiguk, non eztezagun deus pensa, ez erran, ez egin [...] hire
borondate sainduaren konplimendutako gauzarik baizen, halako maneraz non, gure obra guziak baitirate hire
izen sainduaren gloriatan. Lç ABC A 8r. Itzultzen du ogia Iesu Kristoren gorputzean, eta ardoa aren odolean,
alako maneras eze itzak konsagraziokoak erranes gero ezpaita an ogirik. Ber Trat 7v. Halako maneraz iarri zen
aumoin edo limosna egiten, non hargatik leku guzietan hari baitzaritza San Iuan aumoinera. SP Phil 177.
Halako maneraz bai, non onei eta gaitzei igoalki begiratu behar baitiozute. Arbill III 25, 3. Eta eman kolpu bat
[...], halako maneraz, non [...] hil izan baitzen. Tt Arima 123. Zure eskua pisatu izan da gau eta egun ene
gaiñean, halako maneraz non [...] itzuli bainaiz zuregana. Gç 43. Halako maneraz non baitirudi Abraham
Patriarka handi haren presunan gure Jainkoak promes eman zioela Ignazio bertze Patriarka huni. ES 125. Bizi
zaite halako maneraz non herioak ez baitzaitu sekulan ustegaberik atzemanen. Ch I 23, 3. Halako-maneraz-bai,
non ikusi behar-baitugu zer egiñ behar den, gure arima bere pasione deserregelatuetarik garbitzekotzat. He
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
837