A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
aidiakin pekatugille).
alabala. Var. de alagala (?). Agindu zidan negiala / dama eder bat serbidu; / ark niri, barriz, legidala /
gabaz-egunaz alabala / kontrariotzat segidu. Lazarraga (B) 1201rb.
alabana. v. alabaina.
alabantza (SP, Añ; -nz- Lcc, Lar, Añ). Alabanza. "Alabanza, alabanzea" Lcc. "Louange" SP. Cf. Lar:
"Alabanza, es voz Bascongada: sin añadir ni quitar letra, significa semejanza de hija, y como es natural hablar
con cariño y estimación de una hija, así a las expresiones de aprecio y estimación en favor de alguno se dio el
nombre de alabanza". AxN explica laudorio (262) por alabantza.
Tr. Casi exclusivamente meridional (al Norte sólo en Etcheberri de Ziburu y Bordel); es escaso en el s. XX.
En DFrec hay 2 ejs.
Frutu ona izatea da arbolearen alabanza. Ber Doc 138v. Gloria eta alabanzak eta graziak dituela Aita
eternoak. Ber Trat 42v. Esker eta alabantzen gorde gabe legeak. EZ Man II 27. Jainkoak daki jakintsu
andietatik zenbat alabanza izandu dituzten [libru oiek]. Lar, carta a Gandara 161. [S. Luisen] milagro guziz asko
ta andiak ikusirik, alabantza ta pribilejio txit partikularez onratu dute. Cb Just 18. Graziyaak, eskerrak eta
alabanzaak. Zuzaeta 95. Abe Maria da, izanik orazio txit labur bat, Ama Birjiñaren anditasunak eta alabanzarik
gorenak txit argiro erakusten dizkiguna. Gco I 456. Opa deutsut [...] alabanza guztiak. Añ EL 1 109. Askotan
onra ta alabanzarik andienak daramazki gaistoak eta ona geratzen da zokoan aztua. AA III 471. Jaunaren onra,
alabanza ta errespetoa gutxitzen duen oitura ta usadio gaistoak. Ib. 339. Murmurazinoia sarri eta sarri asi oi da
alabanziagaz. Astar II 189. Antxinako euskaldunen alabantzak. Zav Fab RIEV 1907, 92. Jaunari alabantzak, /
Jaunari graziyak, / kristabaren izena / dadukan guztiyak. Echag 53. Izan zala egiña, gizon eta angeru guztiyen
alabantza guztiyen ganetikoa. Ur BulaAl 35. Txikitxoen eta bularreko aurren aotik zure alabantza artu zenduen.
Lard 430. Ibilli ziraden uri ta errietatik alabanzaz bete ta liri-liri-gañezkako informe edo billakindeak zetozkien
bitartean. Aran SIgn 101. Emen amaitzen ditut / zure alabantzak. JanEd I 72. Nik bada lo egin dot bart zure
tabernan, Non zure alabantza asko entzun neban. AB AmaE 301. Jaun txit goiko, ona eta guzia dezakezuna /
Zuri dagozkitzu onrak, zuri gloria ta alabantzak. Bv AsL 399. Egiñkizunik ezpadezu, on izango da Mariaren
alabanzak dakaizkien liburuen bat irakurtea. Arr May 120. Alabantza batzuek nigandik / ori dago mereziya.
EusJok 134. Edertasun onek sorrarazten ditu zuen alabantzak. Vill Jaink 88. Ez zuan gitxitan entzun solo esitu
orren alabantza ta goresmenik. Erkiag BatB 43.
- ALABANTZAK EGIN. Alabar, hacer alabanzas. Egin dozulako giza legean / Iaunari alabanzak,
prozesinoak. EgiaK 86. Zuk egiñak dirade / eguzki, illargia / [...] / oiek ikusten dira, / gauaz ta egunaz, /
alabantzak egiten / zure ontasunaz. It Fab 160. Eztakigu nola egin / aien alabantzak. Bordel 121.
(Sing.). Eginik alabanza au uste dabe seguru dagozala. Astar II 190.
- ALABANTZAK EMAN. Alabar, hacer alabanzas. Oraziño egin bear dala eta Iaungoikoari alabanzak
emon. Cap 148. Alabanzaak eta graziak emaiten deutsudaz. Ib. 121. Eman graziak eta alabantzak aren
Majestadeari. OA 72. Emaiten zeuri errosarioen medioz alabanzak. Urqz 35. Nork gure Jaungoikoari milla
esker on ta alabanza andi emango ez diozka? Cb Eg III 340. Esker onak ta alabanzak ematen dizkitzugu gure
Jangoiko maitea. Añ CatAN 75. Ezin sufritu izan zuen berari baño alabanza andiagoak Dabidi ematea. Gco II
69. Andre indartsuari Espiritu Santuak ematen diozkan alabanzak. AA II 91. Aillagiñako alabantzaak emon
eutsazan Israel guztijak Davidi. JJMg BasEsc 178. Emoten deutsaguz Jaunari honra, alabanza eta eskerrak.
Astar II 211. Bear deutsaguz alabantz asko / Guk bere Paulori emon. AB AmaE 121. Berorren klaseko batek
orrela emanik alabantza gozuak. Bv AsL 196. Azkengabeko onra eta alabanzak berari zeruan eman al izateko.
Arr May 140. Alabantzak emonaz / bai baltztxu oneri. Noe 99. Alabantzak emanaz / zenbat neskazarri. Tx B II
25. Birjiña Arantzazuko, / lora ederrari / graziak ta alabantzak / emaiten nator ni. Canc. pop. in SMitx Aranz
189. Ezta alabantzak ere / nik zure ederrari emanak. Berron Kijote 129.
v. tbn. Arz 60. Mg CO 293. CatLlo 98. CatBus 55.
(Sing.). Urrengo alabanza Jangokoari emoten jakan bakotxean. Añ EL 1 110. Maria Santisimari lenengo
eman zion alabanza. Gco I 460. Au da Eskritura Santak ematen dien alabantza andia aetatik batzuei. AA III
321. Alabanza andi bat emoten deutsazu zeure burubari. Astar II 108. Agaitik, neure alaba, / kantadu daigun
kanta, / berari emoteko / bere alabantza (V-ger). Balad 204.
- ALABANTZAK ESAN (ERRAN). Alabar, hacer alabanzas. O Apostolo ditxosoa, nork erranlezki zure
alabanzak dignoki. SermAN 4r. Egun oro Mariaren, nere arima, arren alabantzak esaitzu. Lar STomas 2.
Jerusalengo sartzaeran esan eutseezan alabanza ta pozkariak. Añ EL 1 108.
- ALABANTZAK ITZULI. Hacer alabanzas. Itzultzera esker eta alabantzen ehunak. EZ Man II 149.
- ALABANTZAK JO. Alabar, hacer alabanzas. Gura neuskioz jo alabantzak / Euskeldun eguzkiari. AB
AmaE 119.
- ALABANTZAK KANTATU. Cantar las alabanzas. O ezpañ ditxoso, Jainkoaren alabantzak kantatu bear
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
804