A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
- HALA HOLA, HALA HULA (BN, S, R; VocBN, Dv, H). Ref.: A y Lrq (halahula). a) De un modo u otro, de
cualquier manera; así así. "Négligemment, d'une manière ou d'une autre" VocBN. "Maite du hala-hula, il l'aime
couci-couci" Dv. "Vaille que vaille, n'importe comment" Lrq. Doidoia haur-denboran katexima poxi bat
ikhasi zuten eta hura ere hala-hula. Arb Erlis 104. --Asko arrapatu al dute? --Orratz bat bakarra zionez. --Balio
aundikoa? --Ala-ola... Loidi 81. Erretirak hala hola... Noizean behinka igandetako meza ere karrik egiten... Larz
Senper 44. Ala-ola joan ziran itxasoko egunak eta lurreratu zan noizbait Montebideoko kaian. NEtx LBB 29s.
Herritarren artean zonbait hala hula / badakizu denboraz sortu zauzkigula. Xa Odol 111.
(Dv (que cita a Hb) s.v. hula). A la ligera. Ez dute berek sinhetsi, munduari ere sinhetsarazi diote: etzuen
bada hala hula sinhetsiko! Hb Egia 88. Ez duzu sinhetsiko, non ez dituen froga edo ageri segurak emaiten. Egiaz
mintzo bada, froga dezala beraz bere errana; ez dire gisa hortako gauzak hala hula sinhesten. Lap 311 (V 142).
b) (Sust.). Bertze buru batetarik zer hala-hulak ikhusten diren munduan! EskLAlm 1864, 2 (ap. DRA, que
traduce "alternativa, vaivén").
- HALA HOLAKO (alolako AN-gip ap. Inza), HALA HULAKO (Dv A, H). a) De condición dudosa,
insuficiente, mediocre, regular. "Saldu dio arno bat hala-hulakoa, ez ona eta ez txarra" Dv. "Eskaintzen
darozkitzut ene hala hulako othoitzak, je vous offre mes prières telles quelles" H. "Alolako egueldie daukugu-ta
(AN-gip), como tenemos un tiempo tan mediano..." Inza Eusk 1926 (II), 15. v. NOLA HALAKO.
Yoan da Goyenetche, koronel izana, / Hala hulako yuie, baldar-aphez ona. (Interpr?). Hb Esk 120. Haren
atheraldi zuzenek, goraki zioten ez zela peregrin hura hala hulako jendetarik. Laph 53. Ene lekhukotasuna ez da
hala hulakoa; Iñazioren kontrako arrastak neure beharriez entzunak ditut. Ib. 178. Multzoan hala hulakoak
izanik ere, banazka, hobeak oro. HU Aurp 109. Hoberenak, onak, bier-artekoak, hala-hulakoak [abereak],
baitira lau mota. JE Bur 172. Bainan axalez hala-hulakoak badire [laborariak], barnez ez dira zilarrago. Ib. 164.
Traka hura beti hala hulakoa, bainan gure guarda xuxenago zoan, pruntagoa zen bere zerbitzuan. Ox 200.
Illundu arte ango apaizak iduki zun gordeta, ingurumarin zebillen ala-olako jendearengatik. Or SCruz 27. Alaolako
adiskidea: Beltza egin didazu ta eztizut berealakoan barkatuko. Ldi in Or BM 8. Boza zuen bakarrik hala
hulakoa; ez, nahi baduzue, makurra ere, bainan, hola, pitta bat... oxkeduna. Barb Sup 1. Aiek gizon eroak! Berak
asmatutako lege ala-olako bat etzuten den gutxiena ere autsi nai. Ir YKBiz 224n. Ala-olako gizonei oi zaienez, ez
dizut eskatu nai zin-egotziz sendotzeko. Zait Sof 124. Auek ez dira gero ala-olako kontuak, ez. Egi-egiak baizik!
Munita 66. Saraitzu, ausaz katolikuena [...]. Urrena Ultzama, yende ona an ere. Besterantzean, Burunda ta
Sakan-erria ala olakoak. Or QA 83. Ala-olako nor-edo-nork gaiztakeri orduko ibilketak ez zituela ondo azaltzen
[...] beti izan zuen, bere sumaketan, aztarnaren bat. Loidi 43. Muñube gaztearen ala-olako berri aiek. Ib. 79.
Gudularien bazkaria: Piarrestean, eta ez hala-hulakoa. Herr 19-5-1959 (ap. DRA). Filma haurrentzat ere: ez du
deus ere ez uherrik ez hala-hulakorik. Herr 29-10-1959 (ap. DRA). Ipui edo burutapen ori ez da ala-olakoa. Gazt
MusIx 69n. Mintzairak ez jakin [...]; arartekoak behar, gehienetan hala hulakoak. "Mediocres". Ardoy SFran
320. Zonbaitek berdin erranen dute / gu ez garela perestu, / erabiltzen ditugulakotz / hal-hulako zonbait jestu.
Xa EzinB 80. Konde-tituluren bat eman oi zieten, edo ala-olako probintzi edo ibarralderen bateko markestitulua
geienez. "De algún valle o provincia de poco más a menos". Berron Kijote 91. Egin dut hala-holako
itzulpen hau. MIH 189. Pompidou, politiko trebe eta hala-holako letra-gizonaren testu polita. Ib. 394.
b) Cierto. "Erran daut hala-hulako gauza bat, il m'a dit une certaine chose" Dv. Ez zuen taju txarrik [gizonak]
baiña, ala-olako zer-edo-zer bai. Loidi 51. Beste zerbaitek, bere buruan ibilirik, emoten eutsan egonezin, neke,
ala-olako zeozer zan. Erkiag Arran 65.
- HALA-HOLAXET. Así así, regular. Athunak aurthen eman du hala-holaxet! Herr 26-11-1959 (ap. DRA).
- HALA HONELA. Así así. "Frantsesez ere al-unela aritzen da (AN-5vill)" Gte Erd 73.
- HALA HONELAKO. De condición dudosa; regular, mediocre. Sartu da lustria dariyola ala onlako jaun
onen etxian. Iraola 111. Nor aukeratuko zenduke zuk laguntzat, ala-onlako bat ala txakurra? Iraola EEs 1912,
140. Gracián-en hura badakizu: "Lo bueno, si breve, dos veces bueno". Eta hala-honelakoa denean ehun bider
gutxienez. Eta zer esan erdipurdikoen mailara ere heltzen ez denean? MIH 139.
- HALARIK. v. halarik.
- HALATAN. v. halatan.
- HALATZAT. Por tal. v. HALAKOTZAT. Egun andi artan agertuko da mundu guziaren aurrean gure Jaun,
Errege ta Jueza bezala, ta alatzat ezagutuko ta adoratuko due. AA III 470.
- HALA-HULAXE. De esta misma manera. Bigarren apez bat xutitu zen, elhe bertsuen erraiteko erdaraz,
hala-hulaxe. JE Bur 134.
- HALA USTEZ. "À la bonne foi" Ht VocGr 364.
- HALAZ. v. halaz.
- HALA ZE (BADA). Así pues. Alaze beti legez [...] / zuk erraz dasakezu [..]. Lazarraga 1141r.
Alaze bada , zuek batera / guztiok esan egizu. Ib. 1154r.
- EZ HALA. No así. Ongi arzen du eriak hitz onak dituen adiskid-ekuslea, [...] ekarzen badio aren gaitzari
dagokan lurreko sendaga [...] bat [...]. Ez ala, guziak beinzat, animakoa [...] ekarzen diona. Mb IArg I 187.
Iragoten badira lur koipatsuko basora, ezta esatekua zeinbat irabazi daruen [...]: ez ala lur gozatsuti badaruez
lur agorrera. Mg PAb 126. Arropa zuri ta garbi piñ baten ezagun da mantxa edo loirik txikiena, ez ala zatar
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
797