A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
Lard 79. Israeltar azkorrak. Ib. 89. [Kastigu izugari onek] asko balio izan ezbazuen ere, gaitz-ikuste guzien
azkor aientzat. Ib. 89 (interpretado erróneamente por Azkue como azkoraien "escarmiento"). Eta ni, Jauna, zutaz
ahanzkor eta zure dohainez. Dv LEd 109. Barkha diezadazu, aita maitea: gazte eta ahanzkor naiz oraino. Dv
Lab 147. Ainbertze sakrifizio eta sofrikarien ondotik aanzkor izanen gare Jainkoaren amodioaz? Harispe EE
1884a, 509. Bainan Yainkoa ez da ahantzkor. Elsb Fram 185. Erran zaharra: Jainkoa luzakor, ez ahanzkor. Arb
Igand 80. Nola frantsesa holakoetan ahanzkor baita. HU Zez 47. Eskualdun ahantzkorra da lurra bezala.
Duhaldebehere in Onaind MEOE 1093. Bainan badakizu, zoin naizen ahula, eta ahantzkorra. CatJauf 18. Nolaz,
ba, mundu aztukor ori ezin aztu da / Asisko Eskaletxoaz? Jaukol Biozk 33. Ongi eginen saristatzeko / Jinkoa ez
da ahazkor. Etcham 153. Ta azken-alaru estutik seme / aiztukorrentzako birau / itzal gorrotoz beteikoren bat /
amurruz bota ete dau. Enb 39. Buru aztukor-altzoan. Markiegi in Ldi IL X. Banaitteke berankor bañan ez aazkor
(olvidadizo, aztutzeko errexa), seme. Etxde AlosT 63. Jaungoikoa ba-daiteke berankor, baiñan sekula ez
ahazkor. Etxde JJ 230. Aztukor onek olakuak eitxea ezta arritzekua. SM Zirik 131. Bazala auts bat [...] artu
eraiñ ezkero senar aztukorrari, sekulako ongarri izango jakola gaitz aren aurka. Etxba Ibilt 472. Ahazkorren
artean bizi garenez, eta maizegi de propos déliberé ahazkor direnen artean. MEIG IV 110.
2. (Lo) que hace olvidar. Gizakume ilkorraren alak ez zitun sortu [legeak], ezta lo aztukorrak ere eztitu
ezabatuko. Zait Sof 81.
ahazkortasun, ahanzkortasun (SP, Dv, A). "Oubliance" SP. "Falta de memoria" A.
ahazkortu (S; a)ha)zkortü S), ahanzkortu (SP , Dv, A). Ref.: Lh y Lrq (ahatzkortu). Volver(se)
olvidadizo. "Rendre ou devenir oublieux" SP. Ala Eskual-herri hortako berriak nekez heldu baitira hunat!
Iduri duzue agortuak, ez dut erran nahi ahanzkortuak. Prop 1888, 89.
ahazkunde, aizkunde. Neol. creado por Arana Goiri en 1897, de aiztu 'olvidar' y -kunde. Olvido.
Irakurtzen eztakijan errijak, laster aiztuko dau bere izkerea, ta bai-dakixu zenbat gaitz, gaxotasun eta zorigezto
Bizkaiari euzkerea aizkunde orretatik atorkozan. AG 1019.
ahazle. v. ahanzle.
ahazmen, azmen, aaztumen. Olvido. v. ahanzpen, ahazte, ahaztuera. Bada [egia] orien azmenak dakaz
munduko pekatu [...] guziak. Gco I 138. Eta ortik datorkio [...] Jaungoikoaren eta bere salbazioaren azmena.
Gco II 41. Aaztumenaren zirriturik xeenetan izkuta zaizkitzu! Ldi IL 30. Oñatiko Unibertsitatea ahazmenaren
osinean murgildurik utzi. MEIG IV 127.
ahazotxo. "(Hb), poëlon en cuivre" Lh.
a(h)azta. v. alezta.
aaztar. v. abastar.
ahazte (H; a)haste VocS), ahanzte (Urt, H), ahatze, anzte, antzitze (H), aztutze (H). Olvido. "Amnestia" Urt II
48. "Oubli" VocS. "Ahazte, ahanzte bat aski da ororen nahasteko" H. v. ahazmen. Zeren baldin luzatzen
baduzu, [bekhatua] ahantzteko periletan iartzen zara, eta ahantztea ahantzte delarik, bertzerik ere zenbait
lothuko zaitzu. Ax 544s (V 350). Orhit eta ezagüt erazi itzatatzü egün egin dütüdan bekhatiak gogoaz, hitzez,
obraz eta ahatzez. Bp I 135. Gogoz, hitzez, obraz edo ahatzez. CatOlo (ed. 1743), 72. Hitzez, obraz, eta ahatzez.
UskLiB 15. Zergaitik beraz gainerateko gibelamendu hau? Jainkoaganikako ahanzte edo utzieste hau? Prop
1900, 170. Aztutze onek ongi-ongi dagike gizon ekanduntsuak guri itxaropenak uts-ematea. Zink Crit 45.
Bihotzek ahanzterik sekulan ez dute. Iratz 86. Etzan adi gureki belharran gainean eta ase adi ahaztez. Mde Pr
132. Oroitea gogoan balin badago, aanztea ere bertan dago; aanztea zer dan ez genezake berriz iakin, itzaren
mintzoa entzunik oroit ez bagendi. Or Aitork 263. Baita ortan, gorde ta goraintzi dugun edozer, ahanzteak iretsi
ta eortzi ez ba du. Ib. 253. Anztea (aztutzea) nola dago oroimenean? Ib. 263. Au bai zoramen gozo! / erio
bizikor! aanzte ezti! "Dulce olvido". Gazt MusIx 85.
aazti, aaztu. v. azti.
ahaztoratu (BN ap. A), aanztorratu (BN-baig ap. Satr VocP). "Comenzar a olvidar" A. "Reducirse un
conocimiento a ideas vagas, olvidarlo a medias" Satr VocP.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
78