14.05.2013 Views

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

A-Amazur - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur<br />

akointa (det.). Trato, relación. Emazte zühürrekila akoiñta ükhen eztianak, galtho hori arrapostü egin<br />

e'liro. Egiat 217. Kondenaerazi zien gizon bat mantsotü zialakoz lehon bat zioelarik basa arimalekila akoiñta<br />

zianak gizonaren hontarzüna ziala galdüren. Ib. 266.<br />

akoipezerrea. Figura en Azkue, tomado de Araquistain. En realidad se trara de koipez errea, mal transcrito por<br />

Fita. v. kopazarre.<br />

akojitu. Acogerse. [Donzella ura] akojidu zan sagradura. Lazarraga (B) 1200rb.<br />

akokiñatu. Acoquinar. Badu ogei egun elurte andi batek pean gazkala; gizon guziuak gazka sukunetan,<br />

akokiñatruk, zankabizkarrak errerik. Mdg 132.<br />

hakoko (BN ap. A; VocBN, Dv (BN), H (BN)). "Se tenant accroupi sur ses talons" VocBN. "Position de celui<br />

qui est accroupi sur ses talons" H. "Acurrucado" A. v. hakuriko.<br />

akolatu. "Espabilarse. Erdi ilik zagona akolatu de. Gure aurre ere akolatu zaiku" Izeta BHizt2.<br />

akolito (V-gip; Urt I 102, Lar), akolitu, akolit(a). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg. "Acólito" Lar. "Akolitxua,<br />

monaguillo. Gaztetan akolitxo eitten eban elixan" Etxba Eib. "Mutikotan akolitto ibillitakua naiz ni be" Elexp<br />

Berg. --Zonbat ordenü da? --Zazpi: apeztarzüna, diakretarzüna, sudiakretarzüna, akolita, exorzista,<br />

irakurzale, eta borthalzaingoa. Bp I 80. --Zoin dira Ordena Mendriak? --Akolitaren, Exorzistaren,<br />

Irakurtzaliaren, eta Bortazainaren Ordenak. CatLan 157. --Nola derizte beste Ordenai? --Subdiakonoak, edo<br />

Epistolariak; Akolitoak, edo Meza-lagunzalleak [...]. Ub 220. Ebanjelijua kantetan danian, meza-lagunzailiak<br />

edo akolitubak eruan biar ditubee kandela ixiuak kandelerubetan. fB Ic III 286. Bi akolito gazte-gazteak / gertu<br />

zituan berekin. Tx B I 43.<br />

"Secuaz. Ministrua etorri zuan inaguratzera, inguruan akolitto pilliakin" Elexp Berg. Aita-semiak, osabaillobak,<br />

/ geienak parientiak, / maisu onaren akolituak, / jakinduriyaz betiak. Tx B II 83. Euskal politika PNVren<br />

eta akolitoen inguruan mogitzen hasi denez geroztik, hozitu berriak ziren adar berri batzu ihartu dira, eta<br />

euskal kultura funtzionariatu eta hoztu egin da. Txill in MEIG I 260.<br />

akomadatu. v. akomodatu.<br />

akomarra (det.?; Dv y A (ambos citan a Darthayet), H (BN)). "Le blaireau, akomarra, azkona" Darthayet<br />

Manuel 251. v. azkonar.<br />

akom(e)atu. v. akomodatu.<br />

akomendagarri (Lar Sup Chaho). "Pañales, akomendagarriak, seilak" Lar Sup.<br />

akometadura (SP, sin trad.). Ataque, asalto. Ene Philotea, akometadura handi eta tentazione bortitz hek<br />

Iainkoak eztitu nihoiz ere utzten etortzera bere amudio garbi eta beregaineko hartara alxatu nahi dituen arimen<br />

kontra baizen. SP Phil 442 (He 447 asaldu). Mesprezatzatzu, bada, horrelako akometadura xeheak, eta etzarela<br />

orhoit ere zer erran nahi duten. Ib. 455 (He 459 asaldu).<br />

akometagarri. "Adoriendus, akometatzekoa, akometagarria" Urt I 225.<br />

akometalari (Urt I 437). v. akometatzaile.<br />

akometamendu (SP, Urt). Acometida, ataque. "Akometamendua, acometimiento, attaque, agression, assaut"<br />

SP. "Aggressio" Urt I 437. Bekhatuaren akometamendua, narritamendua eta tentamendua. Ax 401 (V 261).<br />

Ezen batzuk iarten direnean bere bihotzaren preparatzen komunione sakratuaren hartzera, orduan Satanen<br />

akomentamendu gaitzenak pairatzen tuste. SP Imit IV 10, 2 (Ch tentazionerik borthitzenak). Erneki eta azkarki<br />

hari behar dugula akometamendu xehe eta arin hekin kontra. SP Phil 454 (He 459 tentazione).<br />

akometatu, akometitu. 1. Cometer, ejecutar; emprender. Baldin gaizkirik egin badut edo deus herio merezi<br />

duenik akometitu badut, eztiat hiltzera refusatzen. Lç Act 25, 11. Maliziaz, gaixtakeriaz eta gogoan<br />

deliberaturik, begiak itsuturik bezala akometatuak eta obratuak. 'Emprendidos y ejecutados por malicia'. Ax 188<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

759

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!