A-Amazur - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 1. lib.: a-amazur
belén). Neguan ahaterik arrapatzeko zen itxaropenaz. Mde Pr 98. Aateen urmael ondotik igaro naiz. Txill Let
81. Ahateek hegoira zuten ihes egin. Arti MaldanB 201. Antzara? Ata bat? Lab SuEm 193. Ziruditan arate /
nagien zingira. Atutxa Mugarra 67.
- AHATE AR. "Ahate-ar, ansar, ganso, pato reproductor (BN-mix; StJayme)" DRA. "Aataarra, el pato" Iz ArOñ.
- AHATE BASA. Pato salvaje. v. basahate. Pekada, ahate basak eta miñotak segurik burustaka. Herr 24-1-
1959 (ap. DRA; la ref. es incorrecta).
- AHATE BELTZ. "Negreta, especie de ánade, atabeltxa" Lar. "Fusca, especie de ánade, atabeltza" Ib. ( H).
"Ahate beltza, macreuse noire" Dass-Eliss GH 1925, 275. "(Melannita nigra), negrón común" MItziar Txoriak
14. Ibaiera zinan joaiten / zure aate beltzekin, / goiz batean, bat batean, / ito zinan Kattalin. Mde Po 85.
- AHATE EME. "Pata, hembra, ataemea" Lar. "Pata, hembra del pato (BN-mix; SJayme)" DRA. "Cane,
ahateme" T-L.
- AHATE ERREAL. Pato salvaje. "(Anas boschas), ate erriala" Arzdi Aves 166.
- AHATE ESPAINOL. Pato salvaje. "(Anas boschas), [...] ate-española (Larrinúa)" Arzdi Aves 166. "Canard
sauvage, basahate, ahate español" T-L. Ahate española baino ttipixago ditake [ahate frantsesa]. Dass-Eliss
GH 1925, 274.
- AHATE FRANTSES. "Canard siffleur" Dass-Eliss GH 1925, 274.
- AHATE GORRIXTA. "(Netta rufina), pato colorado" MItziar Txoriak 14.
- AHATE ISATS-LUZE. "Ánade rabudo" MItziar Txoriak 14.
- AHATE-JOKO. Juego del ganso. v. ANTZARA-JOKO. Nork daki noiztik hunarat ezagutua den ahate jokoa
Eskual-Herrian? Herr 15-9-1960 (ap. DRA).
- AHATE KAPENARI (ate kapenai AN-gip ap. A; Arzdi Aves 166). "Cofre (ave de mar); litm., ganso que se
zambulle" A.
- AHATE-MANDO. "Especie de pato común (T-L)" DRA.
- AHATE MOKO-ZABAL. "(Spatula clypeata), pato cuchara" MItziar Txoriak 14.
- AHATE MOTODUN. "Fuligule morillon" Dass-Eliss GH 1925, 274. Itsasotik frangotan urruntzen da ahate
motoduna. Dass-Eliss GH 1925, 274.
- AHATE PIRO. Cría de pato. "Aneton" H.
- AHATE-PUTZU. "Canardière" T-L.
- AHATE-TALDE. Bandada de patos. Eta noizpenka aate-talde bat ugiñetan garbi-aldia artzen. Or Mi 143.
- AHATE TIPI. Cerceta. "Sarcelle" Dass-Eliss GH 1925, 274. v. zertzeta.
Negreta. Aatetoak, aatetipi dirdaizuak, eta basaate su-egodunak aintzira ertzera zoazin. 'Macreuses'. Or Mi
61.
- AHATE TXISTULARI. "(Anas penelope), ánade silbón" MItziar Txoriak 14. v. AHATE FRANTSES.
- AHATE-ZERTZETA (ate-zerzeta G-azp ap. A; Arzdi Aves). "(Querquedula circia), ate-zerzeta [...], zarceta
mayor" Arzdi Aves 166.
Etim. De lat. anatem 'pato'.
ahateki (L, BN, S ap. Lh; Dv, A (+ aa-)), ateki. Carne de pato. "Pièce de canard" Dv. Oilo salda begidun,
xaalki edo ahateki eta arroltze opil. GH 1922, 555. Beraz ateki errea zartagian ekarri bear al dut? Lab SuEm
201. Ateki au, etxekoandre, izugarri ona dago. Ib. 204. Egunero jaten nuen atekia. Ib. 205.
ahatekume, atekume (Lar), atakume (V, G ap. A; Lar, Aq 105 (G)). Cría de pato. "Patico" Lar. "Anadón" Aq
y A.
ahateño. (Dim. de ahate). Negreta. Aatetoak, aateñoak eta basaateak, bizkar dirdaitsuz eta suzko egoz,
aintziraren ertzera zoazin. 'Macreuses'. Or Mi 60.
ahatetegi (Urt IV 470, Dv, A). "Lieu où l'on enferme les canards" Dv. v. antzarategi. Gisa berean
establiaren ondoan ziren antzarategia, ahatetegia; heien gainean pulinden lekhua. Elsb LehE 2.
ahateto. (Aum. de ahate). Cisne. Aatetoak, aateñoak eta basaateak, bizkar dirdaitsuz eta suzko egoz,
aintziraren ertzera zoazin. 'Cygnes'. Or Mi 60. Aatetoak, aatetipi dirdaizuak, eta basaate su-egodunak. Ib. 61.
ahatetto, ahatto (S). Ref.: A (ahatto); Lh (ahate). (Dim. de ahate). "Anadón, pato pequeño" A.
ahatetxo (Urt, Lar, Dv), atetxo (Lar, Dv), atatxo (Lar, Dv). (Dim. de ahate). Pato pequeño; cría de pato.
"Anaticula" Urt II 77. "Anadón", "patico" Lar.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
74